Figury przestrzenne i ich własności
Graniastosłup prosty to figura przestrzenna, która ma dwie równoległe, identyczne podstawy (wielokąty) oraz ściany boczne będące prostokątami. Liczba ścian bocznych równa się liczbie boków podstawy.
Prostopadłościan to szczególny rodzaj graniastosłupa prostego, który ma podstawę w kształcie prostokąta lub kwadratu. Jeśli wszystkie wymiary prostopadłościanu są równe, otrzymujemy sześcian.
Każdy graniastosłup ma nazwę pochodzącą od kształtu podstawy - np. graniastosłup pięciokątny ma podstawę będącą pięciokątem. Jeśli dodamy słowo "foremny", oznacza to, że podstawa ma wszystkie boki i kąty równe.
💡 Siatka graniastosłupa to nic innego jak rozłożenie wszystkich jego ścian na płaszczyznę - wyobraź sobie, że rozcinasz bryłę wzdłuż niektórych krawędzi i rozkładasz ją na płasko.
Ostrosłup to bryła, która ma jedną podstawę wielokątną i ściany boczne w kształcie trójkątów zbiegających się w jednym punkcie (wierzchołku). Możesz porównać go do piramidy lub kostki D4 z gier.
Ważne wzory do zapamiętania:
- Pole całkowite graniastosłupa: P<sub>c</sub> = 2 × P<sub>p</sub> + P<sub>b</sub> (gdzie P<sub>p</sub> to pole podstawy, a P<sub>b</sub> to pole powierzchni bocznej)
- Objętość graniastosłupa: V = P<sub>p</sub> × H (gdzie H to wysokość)
- Pole całkowite ostrosłupa: P<sub>c</sub> = P<sub>b</sub> + P<sub>p</sub>
Inne popularne figury przestrzenne to:
- Walec - ma dwie równoległe okrągłe podstawy (jak opakowanie Pringlesów)
- Stożek - ma okrągłą podstawę i jeden wierzchołek (jak rożek do lodów)
- Kula - wszystkie punkty na powierzchni są w tej samej odległości od środka (jak pomarańcza)
Pamiętaj o jednostkach objętości: mm³, cm³ (≈ 1 ml), dm³ (≈ 1 L), m³ i km³. Każda kolejna jednostka jest 1000 razy większa od poprzedniej.