Miary tendencji centralnej
Kiedy analizujesz zbiór danych, często potrzebujesz jednej wartości, która najlepiej reprezentuje cały zbiór. Właśnie do tego służą miary tendencji centralnej!
Średnia arytmetyczna to najpopularniejsza miara, obliczana przez dodanie wszystkich wartości i podzielenie przez ich liczbę: aˉ=na1+a2+...+an. Jest łatwa w obliczeniu, ale może być wrażliwa na wartości skrajne.
Dominanta (zwana również modą) to wartość występująca w zbiorze najczęściej. Jest szczególnie przydatna, gdy chcesz wiedzieć, która wartość jest najpopularniejsza w twoich danych.
Średnia ważona przydaje się, gdy różne wartości mają różne znaczenie (wagę): sˉ=w1+w2+...+wnw1⋅a1+w2⋅a2+...+wn⋅an. Używasz jej np. przy obliczaniu średniej ocen, gdzie różne przedmioty mogą mieć różną wagę.
💡 Wskazówka praktyczna: Wybór odpowiedniej miary zależy od charakteru danych! Średnia arytmetyczna sprawdza się dla równomiernie rozłożonych danych, dominanta jest świetna dla danych kategorycznych, a średnia ważona gdy niektóre wartości są ważniejsze od innych.