Metodyka badań biologicznych stanowi podstawę nowoczesnej nauki o życiu i obejmuje szereg precyzyjnych technik badawczych.
Badania biologiczne rozpoczynają się od starannego planowania i przechodzą przez kilka kluczowych etapów badań biologicznych. Pierwszym krokiem jest zawsze sformułowanie problemu badawczego i postawienie hipotezy. Następnie naukowcy projektują eksperyment, zbierają dane i przeprowadzają szczegółową analizę wyników. Jednym z najważniejszych narzędzi w tego typu badaniach jest mikroskop optyczny, który pozwala na obserwację struktur niewidocznych gołym okiem. Budowa mikroskopu optycznego opiera się na układzie soczewek, które umożliwiają uzyskanie powiększenia mikroskopu nawet do 1000 razy.
Przygotowanie preparatu mikroskopowego wymaga szczególnej staranności i przestrzegania określonych procedur. Podczas prowadzenia obserwacji pod mikroskopem należy przestrzegać określonych etapów obserwacji mikroskopowej, rozpoczynając od najniższego powiększenia i stopniowo przechodząc do wyższych. Warto zaznaczyć, że niektóre struktury, jak na przykład DNA pod mikroskopem optycznym, nie są widoczne - do ich obserwacji potrzebny jest mikroskop elektronowy. Dla początkujących obserwatorów, szczególnie interesujące może być to, co oglądać pod mikroskopem dla dzieci - mogą to być na przykład preparaty roślinne, które są stosunkowo łatwe w przygotowaniu i bogate w szczegóły. Jeśli ktoś zastanawia się, jaki mikroskop żeby zobaczyć bakterie, powinien wiedzieć, że potrzebny jest sprzęt o odpowiednim powiększeniu i rozdzielczości, najlepiej z imersją olejową.