Przedmioty

Przedmioty

Więcej

Czym są białka i jak działają w organizmie? Budowa i funkcje białek

Zobacz

Czym są białka i jak działają w organizmie? Budowa i funkcje białek

Białka to kluczowe składniki organizmów żywych, pełniące różnorodne funkcje i stanowiące około 50% suchej masy komórek. Ich budowa i właściwości determinują ich rolę w organizmie, od strukturalnej po enzymatyczną.

Funkcje białek w organizmie obejmują m.in. utrzymanie kształtu komórek, przyspieszanie reakcji biochemicznych, przekazywanie sygnałów, magazynowanie substancji i obronę organizmu.
Aminokwasy są podstawowymi jednostkami budulcowymi białek, posiadającymi charakterystyczną strukturę i właściwości chemiczne.
Podział białek może być dokonany ze względu na ich funkcje, strukturę przestrzenną lub obecność grup dodatkowych.
Struktura białek jest złożona i obejmuje cztery poziomy organizacji, od pierwszorzędowej do czwartorzędowej.

27.03.2022

4072

BIAŁKA
białka → stanowicą ok. 50% suchej many komórek, budują struktury w nich
występujące oraz regulują procesy życiowe w nich zachodzące.

Zobacz

Rodzaje i struktura białek

Białka można podzielić ze względu na różne kryteria:

  1. Struktura przestrzenna:

    • Białka włókniste (fibrylarne) - nierozpuszczalne w wodzie, pełnią funkcje budulcowe.
    • Białka kuliste (globularne) - rozpuszczalne w wodzie, pełnią funkcje katalityczne, transportowe i zapasowe.
  2. Obecność grup dodatkowych:

    • Białka proste - zbudowane tylko z aminokwasów.
    • Białka złożone - zawierają dodatkowo składnik niebiałkowy.

Struktura białek obejmuje cztery poziomy organizacji:

  1. Struktura pierwszorzędowa - sekwencja aminokwasów połączonych wiązaniami peptydowymi.
  2. Struktura drugorzędowa - lokalne uporządkowanie łańcucha peptydowego (α-helisa, β-kartka).
  3. Struktura trzeciorzędowa - globalne ułożenie łańcucha peptydowego w przestrzeni.
  4. Struktura czwartorzędowa - agregacja kilku łańcuchów polipeptydowych.

Example: Przykłady białek o strukturze czwartorzędowej to chlorofil u roślin (zawierający jon Mg²⁺) i hemoglobina u zwierząt (zawierająca jon Fe²⁺).

Highlight: Budowa białek jest hierarchiczna i każdy poziom struktury ma kluczowe znaczenie dla funkcji białka.

Vocabulary: Jak dzielimy białka - klasyfikacja białek może być dokonana ze względu na ich strukturę przestrzenną, obecność grup dodatkowych lub pełnione funkcje.

BIAŁKA
białka → stanowicą ok. 50% suchej many komórek, budują struktury w nich
występujące oraz regulują procesy życiowe w nich zachodzące.

Zobacz

Aminokwasy - budowa i właściwości

Aminokwasy są podstawowymi jednostkami budulcowymi białek. Ich budowa charakteryzuje się obecnością grupy aminowej (-NH₂) i grupy karboksylowej (-COOH) przyłączonych do tego samego atomu węgla.

Właściwości chemiczne aminokwasów obejmują:

  1. Zdolność do tworzenia jonów obojnaczych, kationów i anionów w zależności od pH środowiska.
  2. Asymetryczność atomu węgla, co prowadzi do występowania izomerów optycznych D i L.
  3. Możliwość łączenia się w łańcuchy peptydowe poprzez wiązania peptydowe.

Definition: Budowa aminokwasów - struktura chemiczna obejmująca grupę aminową, grupę karboksylową, atom wodoru i charakterystyczny dla danego aminokwasu podstawnik R, wszystkie przyłączone do centralnego atomu węgla.

Highlight: W skład białek wchodzą wyłącznie L-aminokwasy.

Vocabulary: Podział aminokwasów - klasyfikacja aminokwasów ze względu na charakter ich podstawników na kwasowe, zasadowe i obojętne.

BIAŁKA
białka → stanowicą ok. 50% suchej many komórek, budują struktury w nich
występujące oraz regulują procesy życiowe w nich zachodzące.

Zobacz

Białka i ich funkcje w organizmie

Białka stanowią około 50% suchej masy komórek i pełnią kluczowe role w organizmie. Ich funkcje są niezwykle zróżnicowane i obejmują:

  1. Funkcję strukturalną (np. keratyna w paznokciach)
  2. Funkcję enzymatyczną (np. pepsyna)
  3. Funkcję sygnałową (np. insulina)
  4. Funkcję magazynującą (np. mioglobina)
  5. Funkcję motoryczną (np. aktyna, miozyna)
  6. Funkcję odpornościową (przeciwciała)
  7. Funkcję transportującą (np. hemoglobina)
  8. Funkcję receptorową (np. rodopsyna)
  9. Funkcję regulacyjną (czynniki transkrypcyjne)

Highlight: Podział białek ze względu na funkcje jest kluczowy dla zrozumienia ich roli w organizmie.

Example: Keratyna, będąca białkiem strukturalnym, jest głównym składnikiem włosów i paznokci.

Vocabulary: Funkcje białek i przykłady - określenie różnorodnych ról, jakie pełnią białka w organizmie, wraz z konkretnymi przykładami białek odpowiedzialnych za dane funkcje.

BIAŁKA
białka → stanowicą ok. 50% suchej many komórek, budują struktury w nich
występujące oraz regulują procesy życiowe w nich zachodzące.

Zobacz

Właściwości białek i ich zachowanie w różnych warunkach

Właściwości białek są ściśle związane z ich strukturą i funkcją. Kluczowe cechy białek to:

  1. Rozpuszczalność w wodzie i tworzenie koloidów (zoli).
  2. Zdolność do koagulacji (wysalania) pod wpływem soli metali lekkich, np. NaCl.
  3. Podatność na denaturację pod wpływem czynników takich jak wysoka temperatura, mocne kwasy i zasady, sole metali ciężkich czy alkohole.

Definition: Denaturacja białek to proces nieodwracalnego zniszczenia struktury przestrzennej białka, prowadzący do utraty jego funkcji biologicznej.

Example: Denaturacja białek przykłady - gotowanie jajka powoduje denaturację białek, co objawia się zmianą konsystencji z płynnej na stałą.

Highlight: Koagulacja białka (wysalanie) jest procesem odwracalnym, w przeciwieństwie do denaturacji.

Vocabulary: Denaturacja białek co powoduje - czynniki powodujące denaturację to m.in. wysoka temperatura (powyżej 40°C), mocne kwasy i zasady, sole metali ciężkich oraz alkohole.

Nie ma nic odpowiedniego? Sprawdź inne przedmioty.

Knowunity jest aplikacją edukacyjną #1 w pięciu krajach europejskich

Knowunity zostało wyróżnione przez Apple i widnieje się na szczycie listy w sklepie z aplikacjami w kategorii edukacja w takich krajach jak Polska, Niemcy, Włochy, Francje, Szwajcaria i Wielka Brytania. Dołącz do Knowunity już dziś i pomóż milionom uczniów na całym świecie.

Ranked #1 Education App

Pobierz z

Google Play

Pobierz z

App Store

Knowunity jest aplikacją edukacyjną #1 w pięciu krajach europejskich

4.9+

Średnia ocena aplikacji

13 M

Uczniowie korzystają z Knowunity

#1

W rankingach aplikacji edukacyjnych w 12 krajach

950 K+

Uczniowie, którzy przesłali notatki

Nadal nie jesteś pewien? Zobacz, co mówią inni uczniowie...

Użytkownik iOS

Tak bardzo kocham tę aplikację [...] Polecam Knowunity każdemu!!! Moje oceny poprawiły się dzięki tej aplikacji :D

Filip, użytkownik iOS

Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze zaprojektowana. Do tej pory zawsze znajdowałam wszystko, czego szukałam :D

Zuzia, użytkownik iOS

Uwielbiam tę aplikację ❤️ właściwie używam jej za każdym razem, gdy się uczę.

Czym są białka i jak działają w organizmie? Budowa i funkcje białek

Białka to kluczowe składniki organizmów żywych, pełniące różnorodne funkcje i stanowiące około 50% suchej masy komórek. Ich budowa i właściwości determinują ich rolę w organizmie, od strukturalnej po enzymatyczną.

Funkcje białek w organizmie obejmują m.in. utrzymanie kształtu komórek, przyspieszanie reakcji biochemicznych, przekazywanie sygnałów, magazynowanie substancji i obronę organizmu.
Aminokwasy są podstawowymi jednostkami budulcowymi białek, posiadającymi charakterystyczną strukturę i właściwości chemiczne.
Podział białek może być dokonany ze względu na ich funkcje, strukturę przestrzenną lub obecność grup dodatkowych.
Struktura białek jest złożona i obejmuje cztery poziomy organizacji, od pierwszorzędowej do czwartorzędowej.

27.03.2022

4072

 

1/2

 

Biologia

276

BIAŁKA
białka → stanowicą ok. 50% suchej many komórek, budują struktury w nich
występujące oraz regulują procesy życiowe w nich zachodzące.

Rodzaje i struktura białek

Białka można podzielić ze względu na różne kryteria:

  1. Struktura przestrzenna:

    • Białka włókniste (fibrylarne) - nierozpuszczalne w wodzie, pełnią funkcje budulcowe.
    • Białka kuliste (globularne) - rozpuszczalne w wodzie, pełnią funkcje katalityczne, transportowe i zapasowe.
  2. Obecność grup dodatkowych:

    • Białka proste - zbudowane tylko z aminokwasów.
    • Białka złożone - zawierają dodatkowo składnik niebiałkowy.

Struktura białek obejmuje cztery poziomy organizacji:

  1. Struktura pierwszorzędowa - sekwencja aminokwasów połączonych wiązaniami peptydowymi.
  2. Struktura drugorzędowa - lokalne uporządkowanie łańcucha peptydowego (α-helisa, β-kartka).
  3. Struktura trzeciorzędowa - globalne ułożenie łańcucha peptydowego w przestrzeni.
  4. Struktura czwartorzędowa - agregacja kilku łańcuchów polipeptydowych.

Example: Przykłady białek o strukturze czwartorzędowej to chlorofil u roślin (zawierający jon Mg²⁺) i hemoglobina u zwierząt (zawierająca jon Fe²⁺).

Highlight: Budowa białek jest hierarchiczna i każdy poziom struktury ma kluczowe znaczenie dla funkcji białka.

Vocabulary: Jak dzielimy białka - klasyfikacja białek może być dokonana ze względu na ich strukturę przestrzenną, obecność grup dodatkowych lub pełnione funkcje.

BIAŁKA
białka → stanowicą ok. 50% suchej many komórek, budują struktury w nich
występujące oraz regulują procesy życiowe w nich zachodzące.

Aminokwasy - budowa i właściwości

Aminokwasy są podstawowymi jednostkami budulcowymi białek. Ich budowa charakteryzuje się obecnością grupy aminowej (-NH₂) i grupy karboksylowej (-COOH) przyłączonych do tego samego atomu węgla.

Właściwości chemiczne aminokwasów obejmują:

  1. Zdolność do tworzenia jonów obojnaczych, kationów i anionów w zależności od pH środowiska.
  2. Asymetryczność atomu węgla, co prowadzi do występowania izomerów optycznych D i L.
  3. Możliwość łączenia się w łańcuchy peptydowe poprzez wiązania peptydowe.

Definition: Budowa aminokwasów - struktura chemiczna obejmująca grupę aminową, grupę karboksylową, atom wodoru i charakterystyczny dla danego aminokwasu podstawnik R, wszystkie przyłączone do centralnego atomu węgla.

Highlight: W skład białek wchodzą wyłącznie L-aminokwasy.

Vocabulary: Podział aminokwasów - klasyfikacja aminokwasów ze względu na charakter ich podstawników na kwasowe, zasadowe i obojętne.

BIAŁKA
białka → stanowicą ok. 50% suchej many komórek, budują struktury w nich
występujące oraz regulują procesy życiowe w nich zachodzące.

Białka i ich funkcje w organizmie

Białka stanowią około 50% suchej masy komórek i pełnią kluczowe role w organizmie. Ich funkcje są niezwykle zróżnicowane i obejmują:

  1. Funkcję strukturalną (np. keratyna w paznokciach)
  2. Funkcję enzymatyczną (np. pepsyna)
  3. Funkcję sygnałową (np. insulina)
  4. Funkcję magazynującą (np. mioglobina)
  5. Funkcję motoryczną (np. aktyna, miozyna)
  6. Funkcję odpornościową (przeciwciała)
  7. Funkcję transportującą (np. hemoglobina)
  8. Funkcję receptorową (np. rodopsyna)
  9. Funkcję regulacyjną (czynniki transkrypcyjne)

Highlight: Podział białek ze względu na funkcje jest kluczowy dla zrozumienia ich roli w organizmie.

Example: Keratyna, będąca białkiem strukturalnym, jest głównym składnikiem włosów i paznokci.

Vocabulary: Funkcje białek i przykłady - określenie różnorodnych ról, jakie pełnią białka w organizmie, wraz z konkretnymi przykładami białek odpowiedzialnych za dane funkcje.

BIAŁKA
białka → stanowicą ok. 50% suchej many komórek, budują struktury w nich
występujące oraz regulują procesy życiowe w nich zachodzące.

Właściwości białek i ich zachowanie w różnych warunkach

Właściwości białek są ściśle związane z ich strukturą i funkcją. Kluczowe cechy białek to:

  1. Rozpuszczalność w wodzie i tworzenie koloidów (zoli).
  2. Zdolność do koagulacji (wysalania) pod wpływem soli metali lekkich, np. NaCl.
  3. Podatność na denaturację pod wpływem czynników takich jak wysoka temperatura, mocne kwasy i zasady, sole metali ciężkich czy alkohole.

Definition: Denaturacja białek to proces nieodwracalnego zniszczenia struktury przestrzennej białka, prowadzący do utraty jego funkcji biologicznej.

Example: Denaturacja białek przykłady - gotowanie jajka powoduje denaturację białek, co objawia się zmianą konsystencji z płynnej na stałą.

Highlight: Koagulacja białka (wysalanie) jest procesem odwracalnym, w przeciwieństwie do denaturacji.

Vocabulary: Denaturacja białek co powoduje - czynniki powodujące denaturację to m.in. wysoka temperatura (powyżej 40°C), mocne kwasy i zasady, sole metali ciężkich oraz alkohole.

Nie ma nic odpowiedniego? Sprawdź inne przedmioty.

Knowunity jest aplikacją edukacyjną #1 w pięciu krajach europejskich

Knowunity zostało wyróżnione przez Apple i widnieje się na szczycie listy w sklepie z aplikacjami w kategorii edukacja w takich krajach jak Polska, Niemcy, Włochy, Francje, Szwajcaria i Wielka Brytania. Dołącz do Knowunity już dziś i pomóż milionom uczniów na całym świecie.

Ranked #1 Education App

Pobierz z

Google Play

Pobierz z

App Store

Knowunity jest aplikacją edukacyjną #1 w pięciu krajach europejskich

4.9+

Średnia ocena aplikacji

13 M

Uczniowie korzystają z Knowunity

#1

W rankingach aplikacji edukacyjnych w 12 krajach

950 K+

Uczniowie, którzy przesłali notatki

Nadal nie jesteś pewien? Zobacz, co mówią inni uczniowie...

Użytkownik iOS

Tak bardzo kocham tę aplikację [...] Polecam Knowunity każdemu!!! Moje oceny poprawiły się dzięki tej aplikacji :D

Filip, użytkownik iOS

Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze zaprojektowana. Do tej pory zawsze znajdowałam wszystko, czego szukałam :D

Zuzia, użytkownik iOS

Uwielbiam tę aplikację ❤️ właściwie używam jej za każdym razem, gdy się uczę.