Budowa i rodzaje białek
Białka są polimerami zbudowanymi z 20 różnych rodzajów aminokwasów. Struktura aminokwasu obejmuje centralny atom węgla, do którego przyłączone są:
- grupa karboksylowa −COOH
- grupa aminowa −NH2
- podstawnik R (rodnik)
Rola aminokwasów w budowie białek jest fundamentalna - to one stanowią podstawowe "cegiełki" tworzące łańcuchy polipeptydowe.
Aminokwasy łączą się ze sobą poprzez wiązania peptydowe, tworząc dłuższe łańcuchy. Wiązanie peptydowe powstaje między grupą karboksylową jednego aminokwasu a grupą aminową drugiego, z wydzieleniem cząsteczki wody.
Białka dzielimy na dwie główne kategorie:
-
Białka proste - zbudowane wyłącznie z aminokwasów, np. histony, keratyna, albuminy, globuliny.
-
Białka złożone - oprócz aminokwasów zawierają także część niebiałkową, np. mioglobina, hemoglobina, kolagen, fibrynogen.
Definition: Wiązanie peptydowe - wiązanie chemiczne powstające między grupą karboksylową jednego aminokwasu a grupą aminową drugiego aminokwasu.
Highlight: Funkcje białek w organizmie są ściśle związane z ich budową i sekwencją aminokwasów.
Vocabulary: Polimer - związek chemiczny składający się z wielu powtarzających się jednostek (monomerów).