Dziedziczenie cech u człowieka
Czy zastanawiałeś się kiedyś, dlaczego masz kolor oczu taki jak mama albo kręcone włosy jak tata? To wszystko dzięki genom! Nasze cechy dzielą się na dominujące i recesywne. Cechy dominujące to takie, które ujawniają się zawsze, gdy jest obecny odpowiadający im gen - na przykład odstające uszy, dołki w policzkach czy piegi. Cechy recesywne ujawniają się tylko wtedy, gdy nie ma obecnego genu dominującego - jak przylegające uszy, brak dołków czy jasne włosy.
Geny pracują ciężko przez proces zwany biosyntezą białka. Najpierw w jądrze komórkowym następuje transkrypcja - przepisanie informacji z DNA na mRNA. Później, w cytoplazmie zachodzi translacja - budowanie białka według instrukcji zawartych w mRNA. To właśnie te białka decydują o naszym wyglądzie!
Możemy przewidywać prawdopodobieństwo wystąpienia cech u dzieci. Na przykład, gdy rodzice z piegami są heterozygotami (Aa), prawdopodobieństwo urodzenia dziecka bez piegów wynosi 25%. Pozostałe 75% dzieci będzie miało piegi. Możemy to obliczyć za pomocą prostej krzyżówki genetycznej.
Ciekawostka! Mając kolor oczu po dziadku lub kręcone włosy po babci? To nie przypadek! Geny mogą "przeskakiwać" pokolenia, gdy cecha recesywna jest "maskowana" przez dominującą w jednym pokoleniu, by ujawnić się w następnym.