Narzędzia badawcze w biologii - mikroskopy
W biologii kluczową rolę odgrywają narzędzia badawcze, które pozwalają na obserwację obiektów niedostrzegalnych gołym okiem. Najważniejszym z nich jest mikroskop.
Definition: Mikroskop to przyrząd optyczny służący do obserwacji bardzo małych obiektów, niewidocznych gołym okiem.
Wyróżniamy dwa główne typy mikroskopów:
- Mikroskop optyczny
- Mikroskop elektronowy
Mikroskop optyczny pozwala na powiększenie obiektu nawet tysiąc razy. Jego główne elementy to:
- Okular - powiększa obraz stworzony przez obiektyw
- Tubus - element, w którym znajduje się obiektyw
- Rewolwer - umożliwia zmianę obiektywu
- Stolik - miejsce, na którym umieszcza się preparat
- Śruba makrometryczna i mikrometryczna - służą do ustawiania ostrości obrazu
- Kondensor - skupia światło na preparacie
- Źródło światła (lusterko lub lampka) - służy do oświetlania preparatu
Highlight: Znajomość budowy i zasady działania mikroskopu jest kluczowa w kontekście wymagań maturalnych biologia 2024 PDF.
Obliczanie powiększenia obrazu w mikroskopie optycznym:
Powiększenie = powiększenie okularu x powiększenie obiektywu
Example: Jeśli okular ma powiększenie 20x, a obiektyw 25x, to całkowite powiększenie wynosi 20 x 25 = 500 razy.
Mikroskop elektronowy służy do obserwacji obiektów wyjątkowo małych, takich jak wirusy. Najlepsze modele potrafią powiększyć obraz nawet milion razy.
Wykonanie preparatu mikroskopowego wymaga następujących narzędzi:
- Szkiełko podstawowe
- Szkiełko nakrywkowe
- Zakraplacz
- Pęseta
- Igła preparacyjna
- Zlewka z wodą
Vocabulary: Preparat mikroskopowy to odpowiednio przygotowana próbka materiału biologicznego do obserwacji pod mikroskopem.
Podstawa programowa Biologia rozszerzona obejmuje umiejętność przygotowania preparatów mikroskopowych i ich obserwacji, co jest istotne w kontekście metodyki badań biologicznych.
