Krążenie krwi i budowa naczyń krwionośnych
Układ krwionośny człowieka jest systemem zamkniętym, co oznacza, że krew porusza się w organizmie wyłącznie w naczyniach krwionośnych, płynąc w jednym kierunku. Budowa żył i tętnic różni się ze względu na ciśnienie i prędkość przepływu krwi. Tętnice mają grubsze i bardziej elastyczne ściany, ponieważ ciśnienie krwi jest w nich wysokie, a prędkość przepływu duża. Żyły charakteryzują się cieńszymi ścianami i obecnością zastawek, które zapobiegają cofaniu się krwi.
Highlight: Porównanie żył i tętnic pokazuje, że ich budowa jest dostosowana do pełnionych funkcji i warunków przepływu krwi.
Krwiobieg mały i duży to dwa główne obiegi krwi w organizmie człowieka. Krwiobieg mały, zwany też płucnym, rozpoczyna się w prawej komorze serca i kończy w lewym przedsionku. Jego głównym zadaniem jest natlenienie krwi w płucach. Duży obieg krwi, nazywany ustrojowym, zaczyna się w lewej komorze serca i kończy w prawym przedsionku, dostarczając utlenowaną krew do wszystkich narządów ciała.
Definition: Krwiobieg mały to obieg krwi między sercem a płucami, gdzie następuje wymiana gazowa.
Definition: Duży obieg krwi to obieg krwi między sercem a resztą organizmu, dostarczający tlen i składniki odżywcze do tkanek.
Obieg krwi w organizmie jest napędzany przez serce, które pełni funkcję pompy. W ciągu minuty przez serce przepływa około 5 litrów krwi. Krew wypływa z serca tętnicami, które doprowadzają ją do wszystkich części ciała, a wraca żyłami.
Vocabulary: Tętnice to naczynia krwionośne wyprowadzające krew z serca, a żyły to naczynia doprowadzające krew do serca.
Budowa naczyń krwionośnych obejmuje trzy główne typy: tętnice, żyły i naczynia włosowate. Ściany tętnic i żył składają się z trzech warstw: zewnętrznej (ochronnej), środkowej (regulującej przepływ krwi) i wewnętrznej (wyściełającej naczynie). Naczynia włosowate mają tylko jedną warstwę, co umożliwia wymianę substancji między krwią a komórkami.
Example: Główne tętnice człowieka to m.in. aorta, tętnica szyjna, tętnica płucna i tętnica udowa.
Funkcje układu krwionośnego obejmują transport tlenu, składników odżywczych i produktów przemiany materii, regulację temperatury ciała oraz obronę organizmu przed patogenami.
Highlight: Przepływ krwi przez serce jest kluczowy dla prawidłowego funkcjonowania całego organizmu, zapewniając ciągłą cyrkulację krwi w obu obiegach.
