Układ wydalniczy i inne układy lancetnika oraz osłonice
Lancetniki wydalają głównie amoniak dzięki układowi protonefrydialnemu. Posiadają protonefrydia nad gardzielą z solenocytami (komórkami płomykowymi), które otoczone są naczyniami krwionośnymi. Szkodliwe produkty przemiany materii przechodzą z krwi do solenocytów, a stamtąd do jamy okołoskrzelowej i na zewnątrz przez otwór odpływowy.
Lancetniki są rozdzielnopłciowe - posiadają 30 par gonad, a zapłodnienie odbywa się zewnętrznie w wodzie. Ich układ krwionośny jest zamknięty, ale nie mają serca - przepływ krwi zapewniają skurcze naczyń krwionośnych. Wymiana gazowa zachodzi przez skórę i ściany jamy okołoskrzelowej.
Osłonice to inna grupa strunowców, których ciało otoczone jest osłonką (tuniką) zbudowaną z tunicyny. W przeciwieństwie do lancetników mają otwarty układ krwionośny i nie posiadają układu wydalniczego. Ich rozwój jest złożony, a struna grzbietowa i cewka nerwowa występują tylko w rozwoju zarodkowym.
🔍 Warto zapamiętać: Osłonice, mimo prostej budowy dorosłych form, są bliżej spokrewnione z kręgowcami niż lancetniki. Dowodzi tego obecność struny grzbietowej i cewki nerwowej w stadiach larwalnych.
Budowa tuniki osłonic obejmuje otwór wpustowy, przez który wpływa woda z pokarmem, oraz otwór wypustowy służący do usuwania niestrawionych resztek pokarmu. Gardziel u osłonic pełni podwójną funkcję - jest częścią układu pokarmowego i narządem wymiany gazowej.