Naczynia krwionośne - struktura i funkcje
Naczynia krwionośne tworzą rozbudowaną sieć transportową w naszym ciele. Większość z nich (tętnice i żyły) ma ściany zbudowane z trzech warstw: zewnętrznej warstwy z tkanki łącznej, środkowej warstwy mięśni gładkich oraz wewnętrznej warstwy zwanej śródbłonkiem. Dzięki mięśniom gładkim możliwa jest zmiana średnicy naczyń i regulacja przepływu krwi.
Tętnice odpowiadają za rozprowadzanie krwi z serca do tkanek. Mają elastyczne, grube ściany i okrągły przekrój, co pozwala im wytrzymać wysokie ciśnienie krwi. Największa tętnica - aorta - wychodzi z lewej komory serca. Z kolei żyły transportują krew z tkanek do serca. Mają cieńsze i wiotkie ściany, owalny przekrój oraz specjalne zastawki zapobiegające cofaniu się krwi.
Naczynia włosowate (kapilary) stanowią najdrobniejsze elementy układu krwionośnego. Tworzą gęste sieci i mają ściany zbudowane tylko z jednej warstwy komórek - śródbłonka. Taka budowa umożliwia sprawną wymianę składników między krwią a tkankami. Najbardziej rozwinięte sieci naczyń włosowatych znajdują się w narządach o wysokiej aktywności metabolicznej, takich jak wątroba czy nerki.
💡 Warto wiedzieć: W organizmie występują różne typy sieci naczyń włosowatych: typowa sieć (między tętniczkami a żyłkami), sieć dziwna tętniczo-tętnicza (np. w nerkach) oraz sieć dziwna żylno-żylna (np. w wątrobie). Układ wrotny to specjalna sieć naczyń włosowatych połączonych większym naczyniem, jak np. żyła wrotna łącząca naczynia jelit i wątroby.