Białka - budulec życia
Białka są polimerami zbudowanymi z 20 różnych rodzajów aminokwasów. Każdy aminokwas zawiera grupę aminową, grupę karboksylową oraz centralnie położony atom węgla. Większość aminokwasów składa się z węgla, wodoru, tlenu i azotu, a niektóre zawierają także siarkę.
Białka dzielimy na proste (zbudowane wyłącznie z aminokwasów, np. histony, keratyna) i złożone (zbudowane z aminokwasów i części niebiałkowej, np. hemoglobina, kolagen). Pełnią one różnorodne funkcje: enzymatyczne, strukturalne, magazynujące, transportowe oraz odpornościowe.
Lipidy to związki organiczne, które dzielimy na proste (estry alkoholi, np. tłuszcze właściwe) i złożone (zawierające dodatkowo inne związki, np. fosfolipidy). Ze względu na konsystencję mogą być stałe (masło, smalec) lub ciekłe (olej, tran), a ze względu na pochodzenie - roślinne lub zwierzęce.
🔬 Czy wiesz? Twoje ciało zawiera około 100 000 różnych białek, każde z nich ma unikalną strukturę i specyficzną funkcję - od budowy włosów po transportowanie tlenu w krwi!