Cykle infekcyjne bakteriofagów
Bakteriofagi (fagi) to wirusy, które atakują bakterie. Mogą funkcjonować na dwa sposoby: w cyklu litycznym (fagi zjadliwe) lub lizogenicznym (fagi łagodne).
W cyklu litycznym wirus szybko niszczy komórkę bakteryjną. Najpierw następuje adsorbcja - fag przyczepia się do receptorów na powierzchni bakterii za pomocą włókien białkowych. Potem podczas wnikania wstrzykuje swój materiał genetyczny do komórki. Następnie zachodzi replikacja, gdy bakteria zostaje przeprogramowana i zaczyna produkować DNA wirusa oraz jego białka, jednocześnie niszcząc własne DNA. Po składaniu nowych wirusów potomnych dochodzi do uwalniania - fagi niszczą ścianę komórkową bakterii specjalnymi enzymami i wydostają się na zewnątrz.
⚠️ Pamiętaj! Cykl lityczny zawsze kończy się zniszczeniem (lizą) komórki bakteryjnej, stąd nazwa "lityczny" odgr.lysis−rozpad.
Cykl lizogeniczny przebiega łagodniej. Początkowo etapy są podobne: adsorbcja i wnikanie. Jednak następnie dochodzi do integracji - DNA wirusa łączy się z DNA bakterii, tworząc profaga w stanie uśpienia (lizogenii). Podczas replikacji genom wirusa powieli się razem z DNA bakterii podczas podziałów komórkowych, rozprzestrzeniając się bez niszczenia gospodarza. Co ciekawe, przy niekorzystnych warunkach (osłabienie organizmu, brak składników odżywczych) profag może się uaktywnić i przejść w cykl lityczny.