Budowa i funkcje DNA
DNA to taka molekularna instrukcja obsługi naszego organizmu. Składa się z jednostek zwanych nukleotydami, które zawierają cukier (deoksyrybozę), resztę kwasu fosforowego i jedną z czterech zasad azotowych: adeninę (A), tyminę (T), guaninę (G) lub cytozynę (C).
Te zasady łączą się ze sobą w pary, ale nie dowolnie! Adenina zawsze łączy się z tyminą, a guanina z cytozyną. To nazywamy zasadą komplementarności. Cząsteczka DNA ma kształt podwójnej helisy - wyobraź sobie drabinkę skręconą jak sprężyna.
DNA znajdziesz głównie w jądrze komórkowym, ale też w mitochondriach (a u roślin dodatkowo w chloroplastach). Proces kopiowania DNA nazywamy replikacją - dzięki niemu informacja genetyczna może być przekazywana dalej.
Ciekawostka: Gdybyś rozciągnął całe DNA z jednej komórki, miałoby ono około 2 metrów długości! A masz biliony komórek w swoim ciele.
Nasze cechy można podzielić na dziedziczne (przekazywane z pokolenia na pokolenie, jak kolor oczu) i niedziedziczne (nabyte w ciągu życia, jak blizny czy tatuaże). Za cechy dziedziczne odpowiadają geny - fragmenty DNA zawierające informację o białkach lub RNA.
Proces przepisywania informacji z DNA na RNA nazywamy transkrypcją. W tym procesie tymina (T) z DNA jest zastępowana przez uracyl (U) w RNA. Powstały kod genetyczny zostaje później przetłumaczony na język białek.