Cechy sprzężone z płcią
Cechy sprzężone z płcią to takie, których geny znajdują się w chromosomie X. Choć nie dotyczą one bezpośrednio płci, to sposób ich dziedziczenia jest ściśle związany z chromosomami płciowymi.
Daltonizm i hemofilia są powodowane przez recesywne allele w chromosomie X oznaczanejakoXddladaltonizmuiXhdlahemofilii. U dziewcząt, które mają dwa chromosomy X, choroba pojawi się tylko wtedy, gdy oba chromosomy będą miały wadliwe allele. Dlatego dziewczęta mogą być zdrowe XOXO, nosicielkami XOXd lub chorymi XdXd.
U chłopców, którzy mają tylko jeden chromosom X, choroba pojawi się zawsze, gdy ten chromosom będzie zawierał wadliwy allel XdY. Dlatego choroby sprzężone z płcią występują znacznie częściej u chłopców niż u dziewcząt!
Ważne! Jeśli matka jest nosicielką daltonizmu XOXd, a ojciec jest zdrowy XOY, istnieje 50% szans, że ich syn będzie daltonistą. Warto to umieć policzyć za pomocą krzyżówki genetycznej - to częsty temat na sprawdzianach!