Gen i genom - Twoja genetyczna instrukcja obsługi
Gen to kawałek DNA, który zawiera przepis na konkretne białko lub RNA - możesz myśleć o nim jak o pojedynczym rozdziale w książce kucharskiej Twojego organizmu. Dzięki tym białkom dostajesz swoje unikalne cechy, bo to właśnie białka budują struktury ciała i kontrolują wszystkie procesy metaboliczne.
Mechanizm jest prosty: gen → białko → cecha. Eksony to części genu, które faktycznie kodują białka (jak przepis w książce kucharskiej), a introny to fragmenty, które nie kodują niczego (jak marginesy na stronie). U ludzi i innych eukariontów geny nazywamy nieciągłymi właśnie przez te introny.
Genom to kompletna biblioteka genetyczna - wszystkie geny plus dodatkowe fragmenty DNA. Większość genomu znajduje się w jądrze komórki, ale trochę DNA masz też w mitochondriach (te odpowiadają głównie za oddychanie komórkowe).
💡 Pamiętaj: Twój genom jądrowy to około 3 miliardy par zasad - gdybyś chciał go przeczytać z prędkością jednej litery na sekundę, zajęłoby Ci to prawie 100 lat!