Dziedziczenie cech i I prawo Mendla
Czy zastanawiałeś się kiedyś, dlaczego masz właśnie taki kolor oczu? To zasługa genów - podstawowych jednostek dziedziczności, które występują w różnych wersjach zwanych allelami. Allele dzielimy na dominujące (oznaczane wielką literą, np. A) oraz recesywne (oznaczane małą literą, np. a).
Organizmy możemy podzielić ze względu na posiadane allele. Homozygota to organizm mający dwa identyczne allele danego genu AA−homozygotadominująca,aa−homozygotarecesywna, natomiast heterozygota posiada dwa różne allele (Aa). Do ujawnienia cechy dominującej wystarczy jeden allel dominujący, podczas gdy cecha recesywna ujawni się tylko przy dwóch allelach recesywnych.
Według I prawa Mendla, w komórkach rozrodczych (gametach) znajduje się tylko jeden allel z danej pary, co oznacza, że cechy dziedziczą się pojedynczo. Wyniki krzyżówek genetycznych możemy przewidywać za pomocą szachownicy Punneta, która pokazuje wszystkie możliwe kombinacje alleli u potomstwa.
Warto wiedzieć! Dzięki krzyżówkom testowym możemy sprawdzić, czy dany organizm jest homozygotą czy heterozygotą. Wystarczy skrzyżować badany organizm z homozygotą recesywną (aa) i obserwować potomstwo - jeśli wszystkie mają cechę dominującą, badany osobnik jest homozygotą dominującą. Jeśli połowa ma cechę recesywną, mamy do czynienia z heterozygotą.