Funkcje błon biologicznych i rodzaje transportu

Błony biologiczne pełnią kluczowe funkcje w komórce: tworzą barierę ochronną, pośredniczą w transporcie substancji, tworzą przedziały umożliwiające jednoczesne zachodzenie różnych procesów oraz odbierają sygnały ze środowiska zewnętrznego.

Transport przez błony może być bierny lub czynny. Transport bierny zachodzi zgodnie z gradientem stężeń i nie wymaga nakładu energii. Obejmuje on dyfuzję prostą (np. osmozę) oraz dyfuzję ułatwioną z udziałem białek błonowych. Transport czynny zachodzi wbrew różnicy stężeń, wymaga energii w postaci ATP i udziału specjalnych białek transportujących.

Przykład: Osmoza w komórkach zwierzęcych i roślinnych zależy od stężenia roztworów: hipertoniczny (wyższe stężenie na zewnątrz), hipotoniczny (niższe stężenie na zewnątrz) lub izotoniczny (takie samo stężenie).

Rodzaje komórek i budowa błon biologicznych

Komórki eukariotyczne posiadają jądro komórkowe zawierające większość DNA, w przeciwieństwie do komórek prokariotycznych. Wyróżniamy komórki zwierzęce, roślinne i grzybowe. Błony biologiczne zbudowane są głównie z fosfolipidów tworzących dwuwarstwę oraz białek.

Definicja: Błony biologiczne to struktury oddzielające wnętrze komórki od środowiska zewnętrznego oraz tworzące przedziały wewnątrzkomórkowe.

Błony charakteryzują się selektywną przepuszczalnością, asymetrią i półpłynnością. W komórkach zwierzęcych występuje cholesterol, który usztywnia błonę. Na powierzchni błon znajdują się łańcuchy cukrowe tworzące płaszcz węglowodanowy, który pełni funkcje ochronne i rozpoznawcze.