Lipidy złożone i izoprenowe
Lipidy złożone to estry alkoholi (np. glicerolu) lub kwasów tłuszczowych, które zawierają dodatkowe komponenty. Do tej grupy należą fosfolipidy i glikolipidy.
Fosfolipidy są kluczowymi składnikami błon komórkowych. Ich struktura obejmuje glicerol, którego jedna z trzech grup hydroksylowych jest połączona z resztą kwasu fosforowego. Z tą resztą wiąże się zwykle niewielka cząsteczka polarna, np. cholina.
Vocabulary: Fosfolipidy to lipidy złożone, będące głównymi składnikami błon komórkowych.
Glikolipidy to lipidy złożone, w których składnikiem nietłuszczowym jest cząsteczka cukru, np. glukozy lub galaktozy.
Lipidy izoprenowe, mimo że nie są estrami, zaliczamy do tłuszczowców ze względu na ich hydrofobowość i dobrą rozpuszczalność w rozpuszczalnikach niepolarnych. Do tej grupy należą:
- Karotenoidy - występujące w komórkach roślinnych, pełniące funkcje barwników pomocniczych w fotosyntezie i chroniące chloroplasty.
- Steroidy - pełniące funkcje hormonów i biorące udział w wielu procesach fizjologicznych.
Example: Karotenoidy nadają intensywne barwy płatkom kwiatów i owocom, przywabiając zwierzęta, które przenoszą pyłek i rozsiewają nasiona.
Budowa błony komórkowej opiera się na dwuwarstwie fosfolipidowej. Hydrofilowo-hydrofobowy charakter cząsteczek fosfolipidów powoduje, że w roztworach wodnych tworzą one spontanicznie dwuwarstwę lipidową. Hydrofobowe "ogony" zbliżają się do siebie, unikając kontaktu z wodą, podczas gdy hydrofilowe "głowy" zwracają się w stronę wody.
Highlight: Funkcje fosfolipidów obejmują tworzenie błon komórkowych i uczestnictwo w procesach transportu przez błony.
Cholesterol, należący do steroidów, pełni ważne funkcje w organizmie:
- Usztywnia błony komórkowe
- Znajduje się w osłonkach włókien nerwowych, zapewniając szybkie rozchodzenie się impulsu nerwowego
- Jest substancją wyjściową do syntezy kwasów żółciowych, hormonów steroidowych i witaminy D
Quote: "Cholesterol jest niezbędnym składnikiem błon komórkowych i prekursorem wielu ważnych związków biologicznych."
