Lipidy proste - budowa i funkcje
Lipidy proste to związki będące estrami alkoholi z kwasami karboksylowymi. Dzielą się na dwie główne grupy: tłuszcze właściwe (triglicerydy) i woski.
Tłuszcze właściwe powstają, gdy glicerol tworzy wiązania estrowe z trzema cząsteczkami kwasów tłuszczowych. Mogą być nasycone (bez wiązań podwójnych między atomami węgla) lub nienasycone (z co najmniej jednym wiązaniem podwójnym). U zwierząt występują zwykle w formie stałej, pełniąc funkcję termoizolacyjną (chronią przed utratą ciepła), ochronną (amortyzują narządy wewnętrzne) oraz zapasową (magazyn energii).
Woski to estry kwasów tłuszczowych i alkoholi z jedną grupą hydroksylową. Pełnią głównie funkcje ochronne - pokrywają sierść zwierząt i pióra ptaków tworząc nieprzemakalną warstwę. Ciekawym przykładem jest spermacet u kaszalotów, który zmienia stan skupienia podczas nurkowania, ułatwiając zanurzanie, oraz wosk kutykuli roślinnej, chroniący przed nadmiernym parowaniem wody.
Ciekawostka! Woski u kaktusów tworzą dodatkową warstwę odbijającą światło słoneczne, chroniąc roślinę przed przegrzaniem - to naturalna klimatyzacja w warunkach pustynnych!