Mchy - rośliny o dominującym gametoficie
Mchy to grupa roślin charakteryzująca się dominacją gametofitu w cyklu życiowym. Ich budowa morfologiczna i anatomiczna jest dostosowana do życia na lądzie, ale wciąż zależna od wody. Budowa mchów obejmuje dwie główne fazy: gametofit i sporofit.
Gametofit mchu składa się z następujących elementów:
- Chwytniki: pełnią funkcję podobną do korzeni, ale służą tylko do przytwierdzenia rośliny do podłoża. Pobieranie wody odbywa się całą powierzchnią rośliny.
- Łodyżka: stanowi główną oś gametofitu.
- Listki: ułożone są skrętolegle i blisko siebie, co pomaga w zatrzymywaniu wody.
Highlight: Gametofit mchów jest pokoleniem haploidalnym (1n), podczas gdy sporofit jest diploidalny (2n).
Budowa anatomiczna mchów jest stosunkowo prosta, ale zawiera specjalne struktury:
- Leptoidy: odpowiednik łyka w roślinach naczyniowych.
- Hydroidy: odpowiednik drewna.
- Wiązka hadrocentryczna: układ, w którym leptoidy otaczają hydroidy.
- Asymilatory: komórki fotosyntetyzujące, które nie są osłonięte tkanką okrywającą.
Vocabulary: Wiązka hadrocentryczna to typ wiązki przewodzącej charakterystyczny dla mchów, gdzie tkanki przewodzące wodę (hydroidy) są otoczone tkankami przewodzącymi substancje odżywcze (leptoidy).
Sporofit mchu składa się z:
- Łodygi
- Liści
- Sety (trzonka)
- Zarodni
Definition: Sporofit to diploidalne pokolenie w cyklu życiowym mchów, które rozwija się na gametoficie i produkuje zarodniki.
Cykl rozwojowy mszaków, w tym mchu płonnika, obejmuje naprzemienne występowanie pokoleń gametofitu i sporofitu. Rozmnażanie mszaków odbywa się zarówno płciowo, jak i bezpłciowo.
Example: Płonnik pospolity (Polytrichum commune) jest doskonałym przykładem mchu, na którym można obserwować cykl rozwojowy płonnika pospolitego i budowę typową dla mchów.
Gatunki mchów w Polsce są liczne i różnorodne. Najpopularniejsze mchy w Polsce to m.in. płonnik pospolity, torfowce i mchy właściwe. Rodzaje mchu leśnego obejmują gatunki przystosowane do różnych siedlisk, od wilgotnych do suchych.
Znaczenie mchów w przyrodzie jest ogromne. Pełnią one rolę pionierów w zasiedlaniu nowych terenów, regulują obieg wody w ekosystemach leśnych i torfowiskowych, a także stanowią ważny element bioróżnorodności.
Quote: "Używamy określenia 'łodyżka' i 'listki' nie dlatego, że są to drobne i małe elementy, ale dlatego, że są to części gametofitu. Jak mówimy korzeń, łodyga i liście, mamy na myśli część sporofitu."
Ta informacja podkreśla ważną różnicę terminologiczną w opisywaniu struktur mchów w zależności od tego, czy należą do gametofitu czy sporofitu.