Cytokineza - podział cytoplazmy

Cytokineza to proces podziału cytoplazmy, który następuje po podziale jądra komórkowego.

Definition: Cytokineza to podział cytoplazmy (cytozolu i organelli komórkowych) na dwie komórki potomne.

Przebieg cytokinezy różni się w komórkach zwierzęcych i roślinnych:

1. W komórkach zwierzęcych:

   • Tworzy się pierścień kurczliwy z filamentów aktynowych i miozynowych
   • Pierścień zaciska się, tworząc bruzdę podziałową
   • Ostatecznie dochodzi do całkowitego rozdziału cytoplazmy

2. W komórkach roślinnych:

   • Formuje się fragmoplast z pozostałości wrzeciona podziałowego
   • Pęcherzyki aparatu Golgiego tworzą przegrodę komórkową
   • Powstaje blaszka środkowa i nowe ściany komórkowe

Example: W komórkach roślinnych pęcherzyki aparatu Golgiego zawierają pektyny i hemicelulozy, niezbędne do budowy ściany komórkowej.

Mejoza - podział redukcyjny

Mejoza to specjalny rodzaj podziału komórkowego, który prowadzi do powstania komórek haploidalnych.

Definition: Mejoza to podział jądra komórkowego, w wyniku którego z jednej komórki macierzystej powstają cztery komórki o zredukowanej o połowę liczbie chromosomów.

Znaczenie mejozy:

• Wytwarzanie komórek haploidalnych (np. komórki rozrodcze)
• Zachodzenie rekombinacji genetycznej

Highlight: Rekombinacja genetyczna w mejozie zachodzi poprzez proces crossing-over i anafazę I.

Crossing-over to proces rekombinacji genetycznej, polegający na losowej wymianie fragmentów chromatyd chromosomów homologicznych. Prowadzi to do powstania nowych kombinacji alleli.

Vocabulary: Chiazmy to miejsca krzyżowania się chromosomów podczas crossing-over.

Mejoza zachodzi u organizmów eukariotycznych:

• U roślin i grzybów umożliwia wytwarzanie mejospor (zarodników haploidalnych)
• U zwierząt umożliwia gametogenezę (proces wytwarzania gamet)

Example: Z mejospor rozwija się pokolenie haploidalne, które dzięki podziałom mitotycznym wytwarza następnie haploidalne gamety.

Przebieg mejozy:

1. Koniugacja chromosomów homologicznych w pary (biwalenty)
2. Crossing-over
3. Rozdzielanie chromosomów homologicznych
4. Zanik otoczki jądrowej i tworzenie wrzeciona podziałowego

Highlight: W wyniku wcześniejszego podwojenia materiału genetycznego, każdy chromosom jest zbudowany z dwóch chromatyd, a biwalent składa się z czterech chromatyd (tetrada chromatyd).