Mutacje chromosomowe i czynniki mutagenne
Mutacje chromosomowe to już poważniejsze zmiany - wyobraź sobie, że cała strona w książce została przesunięta, podwojona lub odwrócona! Delecja usuwa fragment chromosomu, duplikacja go podwaja, a translokacja przenosi na inne miejsce.
Szczególnie ważne są zmiany liczby chromosomów: monosomia (brak jednego chromosomu) i trisomia (dodatkowy chromosom). To jak mieć 45 lub 47 kart zamiast standardowych 46!
Czynniki mutagenne to wszystko, co może uszkodzić Twoje DNA. Promienie UV mogą prowadzić do czerniaka, dym papierosowy do nowotworów płuc, a wirus HPV do raka szyjki macicy.
Ważne: 90% nowotworów to forma sporadyczna (losowa), a tylko 10% to forma dziedziczna - więc nie panikuj, jeśli w rodzinie ktoś chorował!
Transformacja nowotworowa rozpoczyna się, gdy mutacje zaburzają normalny cykl życia komórki, prowadząc do jej niekontrolowanego podziału.