Relacje między organizmami w przyrodzie
W naturze organizmy wchodzą w różne relacje. Dzielimy je na antagonistyczne (niekorzystne dla jednej strony) i nieantagonistyczne (korzystne dla obu stron lub neutralne).
Konkurencja to walka o zasoby, która zachodzi zarówno wewnątrz gatunku (np. samce walczące o samice) jak i między różnymi gatunkami (rywalizacja o pokarm czy terytorium). Jest typowym przykładem relacji antagonistycznej.
Pasożytnictwo to relacja, gdzie jeden organizm żyje kosztem drugiego. Pasożyty dzielimy na zewnętrzne (kleszcze, komary, wszy) i wewnętrzne (tasiemce, glisty). Wśród roślin pasożytami są np. jemioła czy kanianka.
⚡ Ciekawostka: Organizmy w toku ewolucji wykształcają różne mechanizmy obronne przed drapieżnikami i pasożytami - od kolców, przez nieprzyjemny smak, po mimikrę (upodabnianie się do otoczenia).
Drapieżnictwo to relacja, w której drapieżnik (np. kot, ryś) poluje na ofiarę (mysz, zając). Podobnie działa roślinożerność, gdzie zwierzęta żywią się roślinami.
Z drugiej strony, w przyrodzie występują też relacje oparte na współpracy. Symbioza to związek korzystny dla obu stron. Może być obowiązkowa (mutualizm) jak w przypadku porostów czy brodawek korzeniowych roślin motylkowych, lub nieobowiązkowa (protokooperacja) - przykładem są mszyce i mrówki czy żyrafa i bąkojad.
Komensalizm to relacja, w której jeden gatunek odnosi korzyści, a drugi nie ponosi strat - jak wróble gnieżdżące się w bocianim gnieździe czy szczury wodne mieszkające w żeremiach bobrów.