Skład organizmów
Organizmy żywe składają się z różnych pierwiastków i związków chemicznych, które pełnią kluczowe funkcje biologiczne. Pierwiastki biogenne to podstawowe składniki budulcowe organizmów.
Definicja: Pierwiastki biogenne to pierwiastki, które budują związki organiczne w naszym ciele.
Wśród najważniejszych pierwiastków biogennych możemy wyróżnić:
- Azot - buduje białka i kwasy nukleinowe
- Fosfor - wchodzi w skład nukleotydów i kwasów nukleinowych
- Węgiel - tworzy szkielety węglowe związków organicznych
- Wodór i tlen - wchodzą w skład białek i węglowodanów
- Siarka - występuje w niektórych aminokwasach
Makro i mikroelementy to dwie główne kategorie pierwiastków w organizmach:
Definicja: Makroelementy to pierwiastki stanowiące więcej niż 0,01% suchej masy ciała.
Do makroelementów zaliczamy:
- Wapń - odpowiada za krzepnięcie krwi, buduje szkielet zwierząt
- Magnez - aktywator enzymów, składnik rybosomów i chlorofilu
- Potas - reguluje uwodnienie komórek i przewodzenie impulsów nerwowych
- Sód - uczestniczy w przewodzeniu impulsów, składnik płynów ustrojowych
- Chlor - reguluje równowagę wodno-mineralną, składnik kwasu żołądkowego
Definicja: Mikroelementy to pierwiastki stanowiące mniej niż 0,01% suchej masy ciała.
Wśród mikroelementów znajdują się:
- Żelazo - składnik białek, enzymów i hemoglobiny
- Jod - wchodzi w skład hormonów tarczycy
- Miedź - składnik enzymów i hemocyjaniny
- Kobalt - składnik witaminy B12
- Fluor - składnik szkliwa zębów
Highlight: Fluor jest jedynym mikroelementem znalezionym na etykiecie produktów spożywczych jako składnik szkliwa zębów.
Sole mineralne to kolejna ważna grupa związków w organizmach:
Definicja: Sole mineralne występują w organizmach w postaci rozpuszczonych w wodzie jonów lub nierozpuszczalnych w wodzie kryształów.
Pełnią one funkcje budulcowe i fizjologiczne, odpowiadając m.in. za regulację uwodnienia komórek i aktywację enzymów.
Ostatnią omawianą grupą są witaminy:
Definicja: Witaminy to związki organiczne o różnej budowie, które wpływają na procesy metaboliczne pośrednio lub bezpośrednio.
Witaminy odgrywają kluczową rolę w prawidłowym funkcjonowaniu organizmu, uczestnicząc w wielu procesach metabolicznych.