Podstawowe prawa dziedziczenia
Każdy z nas dziedziczy geny po rodzicach, ale czy wiesz, jak dokładnie to działa? Allele to różne wersje tego samego genu, które mogą być dominujące (oznaczane wielkimi literami) lub recesywne (oznaczane małymi literami). Allele dominujące zawsze ujawniają się w wyglądzie organizmu, nawet gdy występują pojedynczo.
Organizmy dzielimy na trzy podstawowe typy genetyczne. Homozygota dominująca (AA) ma dwa allele dominujące i zawsze przejawia cechę dominującą. Homozygota recesywna (aa) ma dwa allele recesywne i przejawia cechę recesywną. Heterozygota (Aa) ma jeden allel dominujący i jeden recesywny - u niej również pojawia się cecha dominująca!
Genotyp to zestaw wszystkich genów organizmu, a fenotyp to cechy, które możemy faktycznie zaobserwować. Zgodnie z prawem czystości gamet (pierwsze prawo Mendla), w każdej komórce płciowej (gamecie) znajdzie się tylko jeden allel z pary.
💡 Ciekawostka: Gdy wykonujesz krzyżówkę genetyczną, zawsze możesz przewidzieć prawdopodobieństwo wystąpienia określonej cechy u potomstwa. Na przykład, krzyżując dwie heterozygoty (Aa × Aa), masz 75% szans na potomstwo z cechą dominującą i 25% z cechą recesywną.
W krzyżówkach genetycznych wyniki mogą być różne. Gdy krzyżujemy homozygotę dominującą z recesywną (AA × aa), wszystkie dzieci będą heterozygotami. Z kolei krzyżówka heterozygoty z homozygotą recesywną (Aa × aa) daje 50% szans na heterozygotę i 50% na homozygotę recesywną. Teraz już wiesz, dlaczego niektóre cechy pojawiają się częściej niż inne!