Podstawowe prawa dziedziczenia
Każdy z nas ma dwa zestawy chromosomów homologicznych, które odziedziczyliśmy po rodzicach. W tych chromosomach znajdują się geny odpowiedzialne za te same cechy (np. kolor włosów), ale mogą występować w różnych wersjach. Te odmienne wersje tego samego genu nazywamy allelami.
Allele dzielą się na dominujące (oznaczane dużą literą, np. A) i recesywne (oznaczane małą literą, np. a). Allel dominujący zawsze "wygrywa" i to on określa cechę, którą obserwujemy. Allel recesywny ujawnia się tylko wtedy, gdy nie ma allelu dominującego.
To, co możemy zaobserwować u organizmu, to jego fenotyp - widoczne cechy, które powstają pod wpływem genów i środowiska. Natomiast zestaw wszystkich genów organizmu to genotyp, który może być zapisany jako kombinacja alleli.
💡 Ciekawostka: Mimo że masz dwa allele każdego genu, czasem widać wpływ tylko jednego z nich! To dlatego niektóre cechy "przeskakują" pokolenia - mogą być noszone w genach, ale nie być widoczne.
W zależności od posiadanych alleli, organizm może być:
- heterozygotą - gdy ma dwa różne allele tego samego genu (Aa)
- homozygotą dominującą - gdy ma dwa identyczne allele dominujące (AA)
- homozygotą recesywną - gdy ma dwa identyczne allele recesywne (aa)