Przedmioty
Język polski
Biologia
Chemia
Historia
Geografia
Aparat ruchu
Układ wydalniczy
Komórka
Bakterie i wirusy. organizmy beztkankowe
Genetyka klasyczna
Badania przyrodnicze
Ekologia
Organizm człowieka jako funkcjonalna całość
Metabolizm
Genetyka molekularna
Układ pokarmowy
Proste zwierzęta bezkręgowe
Genetyka
Rozmnażanie i rozwój człowieka
Chemiczne podstawy życia
Pokaż wszystkie tematy
Systematyka związków nieorganicznych
Węglowodory
Układ okresowy pierwiastków chemicznych
Świat substancji
Efekty energetyczne i szybkość reakcji chemicznych
Reakcje chemiczne w roztworach wodnych
Pochodne węglowodorów
Stechiometria
Gazy i ich mieszaniny
Budowa atomu a układ okresowy pierwiastków chemicznych
Kwasy
Sole
Wodorotlenki a zasady
Roztwory
Reakcje utleniania-redukcji. elektrochemia
Pokaż wszystkie tematy
Biologia
6 gru 2025
7386
34 strony
Natalia Strukowska @nataliastrukowska_gslc
Rośliny lądowe to fascynujący temat biologii, który pozwala zrozumieć, jak te organizmy przystosowały się do życia w środowisku... Pokaż więcej
Paprotniki to historyczna nazwa obejmująca paprocie, skrzypy i widłaki. Choć dziś wiemy, że są to odrębne taksony, łączą je wspólne cechy przystosowawcze do życia na lądzie.
Podobnie jak rośliny nasienne, paprotniki mają heteromorficzną przemianę pokoleń z dominującym sporofitem. Posiadają też tkanki przewodzące z cewkami w drewnie i komórkami sitowymi w łyku, co umożliwia transport wody i substancji odżywczych.
W przeciwieństwie do roślin nasiennych, paprotniki nadal potrzebują wody do zapłodnienia i rozprzestrzeniają się za pomocą zarodników. Ciekawe jest ich zróżnicowanie liści sporofile (z zarodniami), trofofile (przeprowadzające fotosyntezę) lub sporotrofile (pełniące obie funkcje).
Ważne Paprotniki stanowią ewolucyjny pomost między mszakami a roślinami nasiennymi - mają już dobrze rozwinięte tkanki przewodzące, ale ich rozmnażanie wciąż zależy od wody!
Mszaki to fascynująca grupa prostych roślin lądowych o unikalnych cechach. W przeciwieństwie do wyższych roślin, dominującym pokoleniem jest u nich gametofit - wieloletnia zielona roślina z chwytnikami zamiast korzeni.
Te niewielkie rośliny nie wytwarzają tkanek przewodzących w tradycyjnym rozumieniu - nie są organowcami. Zamiast tego w ich łodyżkach można znaleźć proste struktury transportujące leptoidy (przewodzące asymilaty) i hydroidy (transportujące wodę i sole mineralne).
Cykl życiowy mszaków wciąż silnie zależy od wody - jest ona niezbędna do zapłodnienia. Sporofit mszaków to nietrwałe pokolenie w postaci bezlistnej łodyżki (sety) zakończonej zarodnią (puszką), która wytwarza zarodniki.
Warto wiedzieć Mszaki mimo prostej budowy doskonale zaadaptowały się do życia na lądzie i potrafią przetrwać w niekorzystnych warunkach. Brak prawdziwej skórki sprawia jednak, że muszą żyć w wilgotnych środowiskach!
Rośliny nasienne to zaawansowane organowce, które doskonale zaadaptowały się do życia na lądzie. Posiadają heteromorficzną przemianę pokoleń, gdzie dominuje pokolenie sporofitu.
Wyróżniają się posiadaniem zarówno organów wegetatywnych (korzeń, łodyga, liść) jak i generatywnych (kwiat). Ich najważniejszą cechą jest uniezależnienie rozmnażania od wody - zapłodnienie zachodzi w obrębie kwiatu.
W kwiecie występują męskie organy rozrodcze (pręciki) zawierające woreczki pyłkowe oraz żeńskie (słupki) z zalążkami. Z zalążka powstaje nasienie - struktura przetrwalnikowa, która jest kluczowym przystosowaniem do życia na lądzie.
Ciekawostka Łagiewka pyłkowa jest fascynującym przystosowaniem - to wypustka gametofitu męskiego, która przenosi komórki plemnikowe bezpośrednio do wnętrza zalążka, eliminując potrzebę wody podczas zapłodnienia!
Liście to organy wegetatywne, które pełnią kluczowe funkcje w życiu rośliny. Zajmują się wytwarzaniem związków organicznych podczas fotosyntezy, transpiracją (parowaniem wody) oraz wymianą gazową z otoczeniem.
Typowy liść składa się z blaszki liściowej, ogonka i nasady. Przez blaszkę przebiegają wiązki przewodzące tworzące charakterystyczny układ zwany nerwacją, która może być siatkowa, równoległa lub widlasta, zależnie od gatunku rośliny.
Liście mogą być pojedyncze lub złożone, a ich układ na łodydze (ulistnienie) przyjmuje formę okółkową (więcej niż 2 liście z jednego węzła), naprzeciwległą (2 liście z węzła) lub skrętoległą (1 liść z węzła). Rośliny jednoliścienne często mają liście bezogonkowe o równoległej nerwacji.
Ciekawostka Nerwacja liścia nie jest przypadkowa - to precyzyjnie zaprojektowana sieć, która zapewnia transport wody i asymilatów do każdej komórki liścia, a jednocześnie nadaje mu odpowiednią sztywność!
Korzeń to organ wegetatywny, który pełni kluczowe funkcje dla przetrwania rośliny. Rozróżniamy korzeń główny, boczny oraz przybyszowy - każdy z nich ma swoje specyficzne zadania w podziemnym świecie rośliny.
Budowa pierwotna korzenia jest znakomicie przystosowana do jego funkcji. Składa się z kilku wyraźnych stref stożka wierzchołkowego chronionego czapeczką, strefy wydłużania, strefy różnicowania się komórek włośnikowych oraz strefy korzeni bocznych.
Na przekroju poprzecznym korzenia w strefie włośnikowej widać walec osiowy zawierający drewno i łyko, otoczony warstwami tkanek ochronnych. Zewnętrzna warstwa to ryzoderma z włośnikami, dalej kora pierwotna z miękiszem zasadniczym, a najgłębiej śródskórnia (endoderma) regulująca przepływ wody.
Warto zapamiętać Włośniki korzeniowe zwiększają powierzchnię wchłaniania wody i soli mineralnych nawet kilkadziesiąt razy! To dzięki nim roślina może efektywnie pobierać składniki odżywcze z gleby.
Rośliny lądowe to autotroficzne organizmy tkankowe, które ewoluowały z zielenic - przodków posiadających chlorofil a i b, skrobię jako materiał zapasowy oraz ścianę komórkową z celulozy. Pierwsze rośliny lądowe (ryniofity) pojawiły się w paleozoiku.
Teoria telomowa wyjaśnia, jak z prostych rozgałęzionych pędów (telomów) powstały złożone organy roślinne. Poprzez procesy przewyższania, spłaszczenia i zrastania wykształciły się znane nam dziś liście i łodygi.
W toku ewolucji rośliny musiały sprostać wielu wyzwaniom środowiska lądowego. Wykształciły tkanki przewodzące i okrywające, aparaty szparkowe, uniezależniły rozmnażanie od wody (owadopylność, wiatropylność), zwiększyły powierzchnie asymilacyjne i rozbudowały systemy korzeniowe.
Zapamiętaj Ewolucja roślin lądowych to historia coraz większej dominacji sporofitu nad gametofitem - od mszaków (dominujący gametofit) przez paprotniki do nagozalążkowych i okrytozalążkowych (całkowita dominacja sporofitu)!
Pęd to nadziemna część rośliny, która spełnia kluczowe funkcje w życiu organizmu roślinnego. Składa się z łodygi i liści (organy wegetatywne) oraz może zawierać kwiaty (organy generatywne). Istnieją także pędy podziemne, takie jak bulwy, kłącza czy cebule.
W budowie zewnętrznej łodygi wyróżniamy charakterystyczne elementy węzły (zgrubiałe części, z których wyrastają liście), międzywęźla (odcinki między węzłami) oraz różne rodzaje pąków (wierzchołkowy, boczny, zimowy, kwiatowy). Każdy z tych elementów pełni specyficzną rolę w rozwoju rośliny.
Budowa pierwotna łodygi różni się znacząco między grupami roślin. U paproci spotykamy koncentryczną wiązkę przewodzącą, natomiast u roślin okrytonasiennych wiązki mogą być naprzeciwległe otwarte (dwuliścienne) lub zamknięte (jednoliścienne).
Ciekawostka Pąki zimowe są chronione twardymi łuskami ze sklerenchymy, co pozwala roślinie przetrwać niekorzystne warunki i rozpocząć wzrost, gdy tylko warunki się poprawią!
Przemiana pokoleń to fascynujący aspekt biologii roślin. Większość roślin to organizmy dwupienne - posiadające zarówno żeńskie organy rozrodcze (rodnie), jak i męskie (plemnie) na tym samym osobniku.
Cykl życiowy obejmuje naprzemienne występowanie dwóch pokoleń sporofitu (2n) i gametofitu (1n). Sporofit wytwarza przez mejozę zarodniki (mejospory), które kiełkują w gametofit. Z kolei gametofit produkuje gamety, które po połączeniu tworzą zygotę rozwijającą się w nowy sporofit.
Rośliny mogą rozmnażać się także bezpłciowo, np. przez fragmentację rośliny czy wytwarzanie rozmnóżek. Ten sposób rozmnażania jest szczególnie ważny dla roślin żyjących w trudnych warunkach, gdzie zapłodnienie płciowe może być utrudnione.
Pamiętaj U mszaków dominuje gametofit, podczas gdy u paprotników i roślin nasiennych przewagę zyskuje sporofit. Jest to jedna z kluczowych adaptacji ewolucyjnych umożliwiających kolonizację środowiska lądowego!
Łodyga roślin okrytonasiennych dwuliściennych może zwiększać swoją grubość dzięki specjalnym tkankom twórczym. Główną rolę odgrywa tu kambium - twórczy pierścień komórek dzielących się i wytwarzających nowe tkanki.
W łodydze o budowie wtórnej wyróżniamy szereg koncentrycznie ułożonych warstw tkanek. Na zewnątrz znajduje się korek wytwarzany przez felogen, dalej feloderma, łyko wtórne i pierwotne, kambium, a najgłębiej drewno pierwotne i wtórne.
Ciekawym zjawiskiem jest zróżnicowana aktywność kambium w klimacie umiarkowanym. Komórki te intensywnie dzielą się wiosną i latem, ale spoczywają zimą. Efektem są słoje przyrostu rocznego widoczne na przekroju pnia - jaśniejsze drewno wiosenne ma naczynia o większej średnicy niż ciemniejsze drewno letnie.
Ciekawostka Dzięki słojom przyrostu rocznego możemy nie tylko określić wiek drzewa, ale także odczytać historię klimatu, z którym mierzyła się roślina w ciągu swojego życia!
Podobnie jak łodyga, korzeń może zwiększać swoją grubość dzięki działalności tkanek twórczych. Za przyrost na grubość odpowiadają kambium i felogen, które przez podziały komórkowe tworzą nowe tkanki.
Kambium powstaje z komórek miękiszowych i wytwarza drewno wtórne (do wewnątrz) oraz łyko wtórne (na zewnątrz). Felogen powstaje z okolnicy i produkuje felodermę oraz korek. Dzięki działalności tych tkanek korzeń przechodzi od budowy pierwotnej do wtórnej.
Rośliny nasienne dzielą się na nagozalążkowe (m.in. iglaki) i okrytozalążkowe. Te drugie dzielą się dalej na jednoliścienne (trawy, tulipany, czosnek) i dwuliścienne (drzewa liściaste, stokrotki). Każda z tych grup ma charakterystyczne cechy budowy, co odzwierciedla ich ewolucyjne przystosowania.
Ważna wskazówka Różnice w budowie między jednoliściennymi a dwuliściennymi są kluczowe do ich rozpoznawania - zwróć uwagę na układ wiązek przewodzących, typ korzeni i nerwację liści!
Nasz asystent AI jest specjalnie dostosowany do potrzeb uczniów. W oparciu o miliony treści, które mamy na platformie, możemy udzielać uczniom naprawdę znaczących i trafnych odpowiedzi. Ale nie chodzi tylko o odpowiedzi, towarzysz prowadzi również uczniów przez codzienne wyzwania związane z nauką, ze spersonalizowanymi planami nauki, quizami lub treściami na czacie i 100% personalizacją opartą na umiejętnościach i rozwoju uczniów.
Aplikację możesz pobrać z Google Play i Apple Store.
Tak, masz całkowicie darmowy dostęp do wszystkich notatek w aplikacji, możesz w każdej chwili rozmawiać z Ekspertami lub ich obserwować. Możesz użyć punktów, aby odblokować pewne funkcje w aplikacji, które również możesz otrzymać za darmo. Dodatkowo oferujemy usługę Knowunity Premium, która pozwala na odblokowanie większej liczby funkcji.
230
Inteligentne Narzędzia NOWE
Przekształć te notatki w: ✓ 50+ Pytań Testowych ✓ Interaktywne Fiszki ✓ Pełny Egzamin Próbny ✓ Plany Eseju
Zrozumienie zarodka jako początkowego stadium sporofitu roślin. Dowiedz się o budowie nasienia, w tym o epikotylu, hipokotylu, bielmie i lupinie nasiennej. Ta notatka zawiera kluczowe informacje o rozwoju roślin nasiennych oraz ich strukturze. Typ: podsumowanie.
BiologiaZrozumienie zarodka jako początkowego stadium sporofitu roślin. Ta notatka omawia różnice między nagonasiennymi a okrytonasiennymi, budowę nasion, funkcje bielma oraz znaczenie tkanki odżywczej. Idealna dla studentów biologii i botaników.
BiologiaZgłębiaj różnorodność bezkręgowców, w tym ich klasyfikację, rozwój zarodkowy oraz cechy charakterystyczne. Dowiedz się o grupach takich jak parzydełkowce, pierścienice, stawonogi i inne. Materiał zawiera kluczowe informacje o budowie, funkcjach oraz różnicach w rozwoju organizmów bezkręgowych. Typ: podsumowanie.
BiologiaZrozumienie cyklu rozrodczego bydła, w tym dojrzałości płciowej, objawów rui oraz hormonalnej regulacji. Materiał przeznaczony dla studentów technikum weterynaryjnego, omawiający kluczowe aspekty hodowli i inseminacji zwierząt.
BiologiaZrozumienie zarodka jako początkowego stadium sporofitu roślin. Ta notatka omawia rozwój zarodka, jego struktury, oraz rolę bielma i łupiny nasiennej w procesie kiełkowania. Idealna dla studentów biologii, którzy chcą zgłębić temat wzrostu i rozwoju roślin.
BiologiaZgłębiaj temat zarodków roślin nasiennych, ich budowy oraz funkcji w procesie rozwoju. Dowiedz się o strukturze nasienia, roli bielma oraz etapach wzrostu zarodków. Idealne dla studentów biologii i botaniki. Typ: podsumowanie.
BiologiaApp Store
Google Play
Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.
Stefan S
użytkownik iOS
Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.
Samantha Klich
użytkownik Androida
Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.
Anna
użytkownik iOS
Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷
Patrycja
użytkowniczka iOS
Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.
Szymon
użytkownik Android
Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄
Szymon
użytkownik iOS
Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!
Kuba T
użytkownik Androida
W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.
Kriss
użytkownik Androida
Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍
Gosia
użytkowniczka Android
Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)
Sara
użytkowniczka iOS
Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙
Krzysztof
użytkownik Android
Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.
Oliwia
użytkowniczka iOS
Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.
Stefan S
użytkownik iOS
Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.
Samantha Klich
użytkownik Androida
Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.
Anna
użytkownik iOS
Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷
Patrycja
użytkowniczka iOS
Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.
Szymon
użytkownik Android
Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄
Szymon
użytkownik iOS
Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!
Kuba T
użytkownik Androida
W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.
Kriss
użytkownik Androida
Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍
Gosia
użytkowniczka Android
Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)
Sara
użytkowniczka iOS
Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙
Krzysztof
użytkownik Android
Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.
Oliwia
użytkowniczka iOS
Natalia Strukowska
@nataliastrukowska_gslc
Rośliny lądowe to fascynujący temat biologii, który pozwala zrozumieć, jak te organizmy przystosowały się do życia w środowisku lądowym. Poznasz ich budowę, funkcje poszczególnych organów oraz sposoby rozmnażania się.
Dostęp do wszystkich materiałów
Popraw swoje oceny
Dołącz do milionów studentów
Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.
Paprotniki to historyczna nazwa obejmująca paprocie, skrzypy i widłaki. Choć dziś wiemy, że są to odrębne taksony, łączą je wspólne cechy przystosowawcze do życia na lądzie.
Podobnie jak rośliny nasienne, paprotniki mają heteromorficzną przemianę pokoleń z dominującym sporofitem. Posiadają też tkanki przewodzące z cewkami w drewnie i komórkami sitowymi w łyku, co umożliwia transport wody i substancji odżywczych.
W przeciwieństwie do roślin nasiennych, paprotniki nadal potrzebują wody do zapłodnienia i rozprzestrzeniają się za pomocą zarodników. Ciekawe jest ich zróżnicowanie liści: sporofile (z zarodniami), trofofile (przeprowadzające fotosyntezę) lub sporotrofile (pełniące obie funkcje).
Ważne: Paprotniki stanowią ewolucyjny pomost między mszakami a roślinami nasiennymi - mają już dobrze rozwinięte tkanki przewodzące, ale ich rozmnażanie wciąż zależy od wody!
Dostęp do wszystkich materiałów
Popraw swoje oceny
Dołącz do milionów studentów
Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.
Mszaki to fascynująca grupa prostych roślin lądowych o unikalnych cechach. W przeciwieństwie do wyższych roślin, dominującym pokoleniem jest u nich gametofit - wieloletnia zielona roślina z chwytnikami zamiast korzeni.
Te niewielkie rośliny nie wytwarzają tkanek przewodzących w tradycyjnym rozumieniu - nie są organowcami. Zamiast tego w ich łodyżkach można znaleźć proste struktury transportujące: leptoidy (przewodzące asymilaty) i hydroidy (transportujące wodę i sole mineralne).
Cykl życiowy mszaków wciąż silnie zależy od wody - jest ona niezbędna do zapłodnienia. Sporofit mszaków to nietrwałe pokolenie w postaci bezlistnej łodyżki (sety) zakończonej zarodnią (puszką), która wytwarza zarodniki.
Warto wiedzieć: Mszaki mimo prostej budowy doskonale zaadaptowały się do życia na lądzie i potrafią przetrwać w niekorzystnych warunkach. Brak prawdziwej skórki sprawia jednak, że muszą żyć w wilgotnych środowiskach!
Dostęp do wszystkich materiałów
Popraw swoje oceny
Dołącz do milionów studentów
Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.
Rośliny nasienne to zaawansowane organowce, które doskonale zaadaptowały się do życia na lądzie. Posiadają heteromorficzną przemianę pokoleń, gdzie dominuje pokolenie sporofitu.
Wyróżniają się posiadaniem zarówno organów wegetatywnych (korzeń, łodyga, liść) jak i generatywnych (kwiat). Ich najważniejszą cechą jest uniezależnienie rozmnażania od wody - zapłodnienie zachodzi w obrębie kwiatu.
W kwiecie występują męskie organy rozrodcze (pręciki) zawierające woreczki pyłkowe oraz żeńskie (słupki) z zalążkami. Z zalążka powstaje nasienie - struktura przetrwalnikowa, która jest kluczowym przystosowaniem do życia na lądzie.
Ciekawostka: Łagiewka pyłkowa jest fascynującym przystosowaniem - to wypustka gametofitu męskiego, która przenosi komórki plemnikowe bezpośrednio do wnętrza zalążka, eliminując potrzebę wody podczas zapłodnienia!
Dostęp do wszystkich materiałów
Popraw swoje oceny
Dołącz do milionów studentów
Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.
Liście to organy wegetatywne, które pełnią kluczowe funkcje w życiu rośliny. Zajmują się wytwarzaniem związków organicznych podczas fotosyntezy, transpiracją (parowaniem wody) oraz wymianą gazową z otoczeniem.
Typowy liść składa się z blaszki liściowej, ogonka i nasady. Przez blaszkę przebiegają wiązki przewodzące tworzące charakterystyczny układ zwany nerwacją, która może być siatkowa, równoległa lub widlasta, zależnie od gatunku rośliny.
Liście mogą być pojedyncze lub złożone, a ich układ na łodydze (ulistnienie) przyjmuje formę okółkową (więcej niż 2 liście z jednego węzła), naprzeciwległą (2 liście z węzła) lub skrętoległą (1 liść z węzła). Rośliny jednoliścienne często mają liście bezogonkowe o równoległej nerwacji.
Ciekawostka: Nerwacja liścia nie jest przypadkowa - to precyzyjnie zaprojektowana sieć, która zapewnia transport wody i asymilatów do każdej komórki liścia, a jednocześnie nadaje mu odpowiednią sztywność!
Dostęp do wszystkich materiałów
Popraw swoje oceny
Dołącz do milionów studentów
Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.
Korzeń to organ wegetatywny, który pełni kluczowe funkcje dla przetrwania rośliny. Rozróżniamy korzeń główny, boczny oraz przybyszowy - każdy z nich ma swoje specyficzne zadania w podziemnym świecie rośliny.
Budowa pierwotna korzenia jest znakomicie przystosowana do jego funkcji. Składa się z kilku wyraźnych stref: stożka wierzchołkowego chronionego czapeczką, strefy wydłużania, strefy różnicowania się komórek włośnikowych oraz strefy korzeni bocznych.
Na przekroju poprzecznym korzenia w strefie włośnikowej widać walec osiowy zawierający drewno i łyko, otoczony warstwami tkanek ochronnych. Zewnętrzna warstwa to ryzoderma z włośnikami, dalej kora pierwotna z miękiszem zasadniczym, a najgłębiej śródskórnia (endoderma) regulująca przepływ wody.
Warto zapamiętać: Włośniki korzeniowe zwiększają powierzchnię wchłaniania wody i soli mineralnych nawet kilkadziesiąt razy! To dzięki nim roślina może efektywnie pobierać składniki odżywcze z gleby.
Dostęp do wszystkich materiałów
Popraw swoje oceny
Dołącz do milionów studentów
Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.
Rośliny lądowe to autotroficzne organizmy tkankowe, które ewoluowały z zielenic - przodków posiadających chlorofil a i b, skrobię jako materiał zapasowy oraz ścianę komórkową z celulozy. Pierwsze rośliny lądowe (ryniofity) pojawiły się w paleozoiku.
Teoria telomowa wyjaśnia, jak z prostych rozgałęzionych pędów (telomów) powstały złożone organy roślinne. Poprzez procesy przewyższania, spłaszczenia i zrastania wykształciły się znane nam dziś liście i łodygi.
W toku ewolucji rośliny musiały sprostać wielu wyzwaniom środowiska lądowego. Wykształciły tkanki przewodzące i okrywające, aparaty szparkowe, uniezależniły rozmnażanie od wody (owadopylność, wiatropylność), zwiększyły powierzchnie asymilacyjne i rozbudowały systemy korzeniowe.
Zapamiętaj: Ewolucja roślin lądowych to historia coraz większej dominacji sporofitu nad gametofitem - od mszaków (dominujący gametofit) przez paprotniki do nagozalążkowych i okrytozalążkowych (całkowita dominacja sporofitu)!
Dostęp do wszystkich materiałów
Popraw swoje oceny
Dołącz do milionów studentów
Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.
Pęd to nadziemna część rośliny, która spełnia kluczowe funkcje w życiu organizmu roślinnego. Składa się z łodygi i liści (organy wegetatywne) oraz może zawierać kwiaty (organy generatywne). Istnieją także pędy podziemne, takie jak bulwy, kłącza czy cebule.
W budowie zewnętrznej łodygi wyróżniamy charakterystyczne elementy: węzły (zgrubiałe części, z których wyrastają liście), międzywęźla (odcinki między węzłami) oraz różne rodzaje pąków (wierzchołkowy, boczny, zimowy, kwiatowy). Każdy z tych elementów pełni specyficzną rolę w rozwoju rośliny.
Budowa pierwotna łodygi różni się znacząco między grupami roślin. U paproci spotykamy koncentryczną wiązkę przewodzącą, natomiast u roślin okrytonasiennych wiązki mogą być naprzeciwległe otwarte (dwuliścienne) lub zamknięte (jednoliścienne).
Ciekawostka: Pąki zimowe są chronione twardymi łuskami ze sklerenchymy, co pozwala roślinie przetrwać niekorzystne warunki i rozpocząć wzrost, gdy tylko warunki się poprawią!
Dostęp do wszystkich materiałów
Popraw swoje oceny
Dołącz do milionów studentów
Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.
Przemiana pokoleń to fascynujący aspekt biologii roślin. Większość roślin to organizmy dwupienne - posiadające zarówno żeńskie organy rozrodcze (rodnie), jak i męskie (plemnie) na tym samym osobniku.
Cykl życiowy obejmuje naprzemienne występowanie dwóch pokoleń: sporofitu (2n) i gametofitu (1n). Sporofit wytwarza przez mejozę zarodniki (mejospory), które kiełkują w gametofit. Z kolei gametofit produkuje gamety, które po połączeniu tworzą zygotę rozwijającą się w nowy sporofit.
Rośliny mogą rozmnażać się także bezpłciowo, np. przez fragmentację rośliny czy wytwarzanie rozmnóżek. Ten sposób rozmnażania jest szczególnie ważny dla roślin żyjących w trudnych warunkach, gdzie zapłodnienie płciowe może być utrudnione.
Pamiętaj: U mszaków dominuje gametofit, podczas gdy u paprotników i roślin nasiennych przewagę zyskuje sporofit. Jest to jedna z kluczowych adaptacji ewolucyjnych umożliwiających kolonizację środowiska lądowego!
Dostęp do wszystkich materiałów
Popraw swoje oceny
Dołącz do milionów studentów
Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.
Łodyga roślin okrytonasiennych dwuliściennych może zwiększać swoją grubość dzięki specjalnym tkankom twórczym. Główną rolę odgrywa tu kambium - twórczy pierścień komórek dzielących się i wytwarzających nowe tkanki.
W łodydze o budowie wtórnej wyróżniamy szereg koncentrycznie ułożonych warstw tkanek. Na zewnątrz znajduje się korek wytwarzany przez felogen, dalej feloderma, łyko wtórne i pierwotne, kambium, a najgłębiej drewno pierwotne i wtórne.
Ciekawym zjawiskiem jest zróżnicowana aktywność kambium w klimacie umiarkowanym. Komórki te intensywnie dzielą się wiosną i latem, ale spoczywają zimą. Efektem są słoje przyrostu rocznego widoczne na przekroju pnia - jaśniejsze drewno wiosenne ma naczynia o większej średnicy niż ciemniejsze drewno letnie.
Ciekawostka: Dzięki słojom przyrostu rocznego możemy nie tylko określić wiek drzewa, ale także odczytać historię klimatu, z którym mierzyła się roślina w ciągu swojego życia!
Dostęp do wszystkich materiałów
Popraw swoje oceny
Dołącz do milionów studentów
Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.
Podobnie jak łodyga, korzeń może zwiększać swoją grubość dzięki działalności tkanek twórczych. Za przyrost na grubość odpowiadają kambium i felogen, które przez podziały komórkowe tworzą nowe tkanki.
Kambium powstaje z komórek miękiszowych i wytwarza drewno wtórne (do wewnątrz) oraz łyko wtórne (na zewnątrz). Felogen powstaje z okolnicy i produkuje felodermę oraz korek. Dzięki działalności tych tkanek korzeń przechodzi od budowy pierwotnej do wtórnej.
Rośliny nasienne dzielą się na nagozalążkowe (m.in. iglaki) i okrytozalążkowe. Te drugie dzielą się dalej na jednoliścienne (trawy, tulipany, czosnek) i dwuliścienne (drzewa liściaste, stokrotki). Każda z tych grup ma charakterystyczne cechy budowy, co odzwierciedla ich ewolucyjne przystosowania.
Ważna wskazówka: Różnice w budowie między jednoliściennymi a dwuliściennymi są kluczowe do ich rozpoznawania - zwróć uwagę na układ wiązek przewodzących, typ korzeni i nerwację liści!
Nasz asystent AI jest specjalnie dostosowany do potrzeb uczniów. W oparciu o miliony treści, które mamy na platformie, możemy udzielać uczniom naprawdę znaczących i trafnych odpowiedzi. Ale nie chodzi tylko o odpowiedzi, towarzysz prowadzi również uczniów przez codzienne wyzwania związane z nauką, ze spersonalizowanymi planami nauki, quizami lub treściami na czacie i 100% personalizacją opartą na umiejętnościach i rozwoju uczniów.
Aplikację możesz pobrać z Google Play i Apple Store.
Tak, masz całkowicie darmowy dostęp do wszystkich notatek w aplikacji, możesz w każdej chwili rozmawiać z Ekspertami lub ich obserwować. Możesz użyć punktów, aby odblokować pewne funkcje w aplikacji, które również możesz otrzymać za darmo. Dodatkowo oferujemy usługę Knowunity Premium, która pozwala na odblokowanie większej liczby funkcji.
230
Inteligentne Narzędzia NOWE
Przekształć te notatki w: ✓ 50+ Pytań Testowych ✓ Interaktywne Fiszki ✓ Pełny Egzamin Próbny ✓ Plany Eseju
Zrozumienie zarodka jako początkowego stadium sporofitu roślin. Dowiedz się o budowie nasienia, w tym o epikotylu, hipokotylu, bielmie i lupinie nasiennej. Ta notatka zawiera kluczowe informacje o rozwoju roślin nasiennych oraz ich strukturze. Typ: podsumowanie.
BiologiaZrozumienie zarodka jako początkowego stadium sporofitu roślin. Ta notatka omawia różnice między nagonasiennymi a okrytonasiennymi, budowę nasion, funkcje bielma oraz znaczenie tkanki odżywczej. Idealna dla studentów biologii i botaników.
BiologiaZgłębiaj różnorodność bezkręgowców, w tym ich klasyfikację, rozwój zarodkowy oraz cechy charakterystyczne. Dowiedz się o grupach takich jak parzydełkowce, pierścienice, stawonogi i inne. Materiał zawiera kluczowe informacje o budowie, funkcjach oraz różnicach w rozwoju organizmów bezkręgowych. Typ: podsumowanie.
BiologiaZrozumienie cyklu rozrodczego bydła, w tym dojrzałości płciowej, objawów rui oraz hormonalnej regulacji. Materiał przeznaczony dla studentów technikum weterynaryjnego, omawiający kluczowe aspekty hodowli i inseminacji zwierząt.
BiologiaZrozumienie zarodka jako początkowego stadium sporofitu roślin. Ta notatka omawia rozwój zarodka, jego struktury, oraz rolę bielma i łupiny nasiennej w procesie kiełkowania. Idealna dla studentów biologii, którzy chcą zgłębić temat wzrostu i rozwoju roślin.
BiologiaZgłębiaj temat zarodków roślin nasiennych, ich budowy oraz funkcji w procesie rozwoju. Dowiedz się o strukturze nasienia, roli bielma oraz etapach wzrostu zarodków. Idealne dla studentów biologii i botaniki. Typ: podsumowanie.
BiologiaApp Store
Google Play
Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.
Stefan S
użytkownik iOS
Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.
Samantha Klich
użytkownik Androida
Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.
Anna
użytkownik iOS
Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷
Patrycja
użytkowniczka iOS
Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.
Szymon
użytkownik Android
Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄
Szymon
użytkownik iOS
Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!
Kuba T
użytkownik Androida
W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.
Kriss
użytkownik Androida
Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍
Gosia
użytkowniczka Android
Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)
Sara
użytkowniczka iOS
Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙
Krzysztof
użytkownik Android
Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.
Oliwia
użytkowniczka iOS
Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.
Stefan S
użytkownik iOS
Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.
Samantha Klich
użytkownik Androida
Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.
Anna
użytkownik iOS
Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷
Patrycja
użytkowniczka iOS
Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.
Szymon
użytkownik Android
Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄
Szymon
użytkownik iOS
Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!
Kuba T
użytkownik Androida
W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.
Kriss
użytkownik Androida
Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍
Gosia
użytkowniczka Android
Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)
Sara
użytkowniczka iOS
Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙
Krzysztof
użytkownik Android
Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.
Oliwia
użytkowniczka iOS
