Ewolucja biologiczna i jej podstawy
Ewolucja biologiczna to proces stopniowych i nieodwracalnych przekształceń organizmów, który prowadzi do powstania lepiej przystosowanych, nowych gatunków. W przeciwieństwie do ontogenezy (rozwoju pojedynczego organizmu), ewolucja dotyczy zmian obserwowanych w kolejnych pokoleniach całych populacji - nazywamy to filogenezą.
Organizmy podlegają ewolucji, ponieważ się rozmnażają, a ich potomstwo dziedziczy cechy rodziców (choć nigdy w 100%), co prowadzi do naturalnej selekcji wynikającej z konkurencji i ograniczonych zasobów środowiska. Za twórcę ewolucjonizmu uważa się Karola Darwina, który w 1859 roku opublikował teorię doboru naturalnego, tłumaczącą "utrzymanie się doskonalszych ras w walce o byt".
Dobór naturalny działa inaczej niż dobór sztuczny. W naturze selekcji podlega cały organizm, a nie wybrane cechy, co prowadzi do wykształcenia nowych adaptacji. W każdym pokoleniu rodzi się więcej potomków niż może przeżyć, co wywołuje konkurencję o ograniczone zasoby. W tej "walce o byt" wygrywają osobniki lepiej przystosowane.
Warto zapamiętać! Główne założenia teorii doboru naturalnego obejmują: istnienie zmienności między osobnikami jednego gatunku, dziedziczność tej zmienności, nadprodukcję potomstwa oraz konkurencję, w której wygrywają organizmy najlepiej przystosowane.
Syntetyczna teoria ewolucji rozwinęła koncepcję Darwina, wskazując, że zmienność genetyczna wynika z rekombinacji i mutacji, cechy rodziców są dziedziczone, ale cechy nabyte nie podlegają dziedziczeniu. Dzięki tej teorii możemy lepiej zrozumieć mechanizmy ewolucyjne kształtujące życie na Ziemi.