Błonnik pokarmowy i jego funkcje

Błonnik pokarmowy, znany również jako włókno pokarmowe, to nieprzyswajalne polisacharydy o funkcji budulcowej. Składa się głównie z celulozy, pektyn i ligniny.

Definicja: Błonnik pokarmowy to nieprzyswajalne składniki roślinne, które pełnią ważne funkcje w przewodzie pokarmowym.

Funkcje błonnika:

• Zapobiega zaparciom
• Chłonie wodę
• Wzmaga ruchy perystaltyczne jelit
• Przyspiesza przemianę materii
• Zapewnia uczucie sytości
• Stanowi pożywienie dla mikrobioty jelitowej
• Obniża stężenie cholesterolu we krwi
• Chroni przed nowotworami jelita grubego

Highlight: Produkty najbogatsze w błonnik to głównie produkty zbożowe, warzywa i owoce.

Białka są kolejnym ważnym składnikiem pokarmowym. Składają się z aminokwasów, które dzielą się na endogenne (syntetyzowane w organizmie) i egzogenne (dostarczane z pokarmem).

Vocabulary: Aminokwasy egzogenne to te, których organizm nie potrafi sam wytworzyć i muszą być dostarczane z pożywieniem.

Funkcje białek:

• Budulcowa
• Enzymatyczna (przyspieszanie reakcji biochemicznych)
• Transportowa (np. hemoglobina)
• Obronna (np. immunoglobuliny)
• Regulacyjna (przekazywanie informacji w obrębie komórki)

Przykład: Hemoglobina to białko transportujące tlen w organizmie.

Tłuszcze i ich rola w organizmie

Tłuszcze (lipidy) dzielą się na proste i złożone. Do prostych zaliczamy tłuszcze właściwe (triglicerydy) i woski, natomiast do złożonych fosfolipidy, glikolipidy i steroidy.

Definicja: Niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT) to kwasy tłuszczowe, których organizm nie potrafi sam syntetyzować i muszą być dostarczane z pożywieniem.

Omega-6 i Omega-3 to dwie główne rodziny NNKT:

• Omega-6: kwas linolowy, występuje w olejach roślinnych
• Omega-3: kwas linolenowy, występuje w tłuszczu ryb morskich i orzechach

Highlight: Rola błonnika pokarmowego jest kluczowa dla zdrowia układu pokarmowego i ogólnego stanu organizmu.

Cholesterol jest ważnym składnikiem lipidowym w organizmie ssaków. Pełni następujące funkcje:

• Jest strukturalnym składnikiem błon komórkowych
• Stanowi składnik otoczki mielinowej tkanki nerwowej
• Jest prekursorem hormonów steroidowych i kwasów żółciowych
• Bierze udział w syntezie witaminy D3

Przykład: Lecytyna to fosfolipid, który rozpuszcza cholesterol odłożony w naczyniach krwionośnych i transportuje go do wątroby.

Vocabulary: Lipoproteiny to kompleksy cholesterolu z białkami, które umożliwiają transport cholesterolu w organizmie.