Spoczynek roślin - mechanizm przetrwania
Spoczynek rośliny to odwracalne zahamowanie wzrostu i metabolizmu, które stanowi przystosowanie do przetrwania w trudnych warunkach. To jak zimowy sen, który pomaga roślinom przetrwać, gdy wokół panują niesprzyjające warunki. W spoczynek mogą zapadać zarówno całe rośliny, jak i tylko ich wybrane części.
Wyróżniamy dwa podstawowe rodzaje spoczynku: spoczynek względny i spoczynek bezwzględny. Ten pierwszy jest spowodowany czynnikami środowiska i ustępuje, gdy warunki stają się korzystne. Drugi typ jest uwarunkowany wewnętrznymi mechanizmami rośliny i nie ustępuje natychmiast po poprawie warunków zewnętrznych.
Zimowy spoczynek drzew liściastych to doskonały przykład reakcji na niską temperaturę. Jest on mechanizmem zabezpieczającym przed utratą wody i przemarznięciem. Rośliny wytwarzają pąki spoczynkowe, gdy większość asymilatów (produktów fotosyntezy) jest wykorzystywana do rozwoju liści. W miarę zbliżania się zimy obserwujemy wytwarzanie pędów wierzchołkowych, opadanie owoców i liści oraz zahamowanie przyrostu wtórnego.
💡 Ciekawostka: Podczas spoczynku metabolizm roślin nie zatrzymuje się całkowicie – jest jedynie znacznie spowolniony, co pozwala roślinie oszczędzać energię do czasu nastania lepszych warunków.