Spoczynek roślin
Czy wiesz, że rośliny potrafią "uśpić" swoje funkcje życiowe, by przetrwać trudne warunki? Spoczynek to odwracalne zahamowanie wzrostu i metabolizmu rośliny, które stanowi przystosowanie do niekorzystnych warunków środowiskowych.
Rośliny dzielimy ze względu na długość życia. Rośliny jednoroczne żyją tylko jeden sezon i obumierają po wydaniu nasion. Rośliny dwuletnie kończą swój cykl życiowy po drugim sezonie wegetacyjnym, a ich organami przetrwalnikowymi są części podziemne. Rośliny wieloletnie żyją przez wiele lat, wielokrotnie przechodząc przez okresy spoczynku.
Spoczynek może być względny (wywołany czynnikami środowiskowymi i ustępujący po poprawie warunków) lub bezwzględny (kontrolowany przez wewnętrzne mechanizmy rośliny i nieustępujący mimo poprawy warunków). Przykładem jest zimowy spoczynek drzew liściastych, które przechodzą przez sekwencję zmian: zatrzymanie rozwoju pędów, wytwarzanie pąków spoczynkowych, opadanie owoców i liści, aż do pełnego spoczynku.
💡 Aby zakończyć spoczynek bezwzględny, wiele roślin wymaga wernalizacji - długotrwałego działania niskiej temperatury. To dlatego niektóre rośliny kwitną dopiero po przejściu okresu chłodu!
W regulacji spoczynku kluczową rolę odgrywają fitohormony roślinne. Kwas abscysynowy wywołuje i utrzymuje spoczynek, podczas gdy cytokininy i gibereliny pobudzają rośliny do wzrostu po okresie uśpienia.