Spoczynek roślin i cykle życiowe
Rośliny dzielą się na trzy podstawowe grupy ze względu na długość życia. Rośliny jednoroczne żyją tylko jeden sezon i umierają po wytworzeniu nasion. Rośliny dwuletnie przeżywają dwa sezony, a ich strukturami przetrwalnikowymi są organy podziemne. Rośliny wieloletnie mogą żyć przez wiele lat, regularnie przechodząc przez okresy spoczynku.
Spoczynek to odwracalne zahamowanie wzrostu i metabolizmu, które stanowi przystosowanie rośliny do niekorzystnych warunków środowiska. Wyróżniamy dwa rodzaje spoczynku: względny (wywołany czynnikami zewnętrznymi, ustępuje w korzystnych warunkach) oraz bezwzględny (kontrolowany wewnętrznie przez roślinę, nie ustępuje mimo korzystnych warunków).
Zimowy spoczynek drzew liściastych to odpowiedź na niską temperaturę i krótki dzień. Proces ten obejmuje wytwarzanie pąków spoczynkowych, opadanie liści i owoców oraz zahamowanie przyrostu. Aby roślina wyszła ze spoczynku bezwzględnego, konieczna jest wernalizacja (długotrwałe działanie niskiej temperatury), a spoczynek względny kończy się wiosną dzięki wyższej temperaturze i odpowiedniemu fotoperiodowi.
⚠️ Warto zapamiętać: Ustąpienie spoczynku wiąże się ze zmianami stężenia fitohormonów - spadkiem poziomu kwasu abscysynowego oraz wzrostem stężenia giberelin i cytokinin, które stymulują wzrost rośliny na wiosnę.