Peroksysomy, wakuole i rybosomy

Peroksysomy:

• Peroksysomy budowa: Drobne pęcherzyki otoczone jedną błoną, zawierające enzymy (oksydazy) powstające na wolnych rybosomach cytoplazmatycznych.
• Peroksysomy funkcje:
  1. Przeprowadzanie reakcji utleniania.
  2. Neutralizacja szkodliwych związków.
  3. Wytwarzanie mieliny.
  4. Rozkład nadtlenku wodoru przez katalazę.
• Występowanie: We wszystkich komórkach eukariotycznych.

Highlight: Peroksysomy zawierają enzymy katalizujące reakcje utleniania i redukcji związków organicznych, w tym katalazę rozkładającą toksyczny nadtlenek wodoru.

Wakuole:

• Budowa: Pęcherzyk otoczony błoną (tonoplastem), wypełniony sokiem komórkowym.
• Funkcje: Magazynowanie różnych substancji, utrzymywanie turgoru komórki.
• Wodniczki protistów: Pokarmowe (trawienie) i tętniące (osmoregulacja).

Rybosomy:

• Budowa: Składają się z rRNA i białek, tworzą dwie podjednostki (małą i dużą).
• Funkcje: Synteza białek.
• Występowanie: Na siateczce śródplazmatycznej szorstkiej, w cytoplazmie, mitochondriach i chloroplastach.

Example: Katalaza w ziemniaku doświadczenie - można zaobserwować działanie katalazy w peroksysomach, dodając nadtlenek wodoru do kawałka ziemniaka. Wydzielające się bąbelki tlenu świadczą o rozkładzie H2O2.

Vocabulary: Turgor - stan napięcia błony komórkowej i ściany komórkowej roślin, wynikający z ciśnienia wywieranego przez zawartość komórki.