Struktury komórkowe otoczone jedną błoną i rybosomy. Zakres rozszerzony.

Alternatywny zapis:

pełni role uczestniczy ↳ neutralizowaniu zwiazka szkolnych uczestniczy w usuwaniu zwiazków szkodliwych op alkoholu etylowego, lekow (substongi obcych dla organizmu) We włoknoch mięsaionych siateczka to pełni role: magazynuje jony wappie niezbędne do skurczu mięśni SYNTEZA ZWIĄZKOW STEROIDOWYCH W SIATECECE ŚRODPLAKNANCENED GLADKIES Z powodu wytwarzania cholesterolu i jego pochodnych N watrobie (sole zolcione) w nadnerczach (hormony steroidowe nadnerczy) w jajnikach (hamony steroidowe jajnikow) jadrach Chormony steroidowe fader) ta stateczka jest bardzo dobize rozwinięta BYBOSONY Struktury nicotoczone błona, ktore przeprowadzają H komorce synteze biatek. Składają się z •dużej podjednostki •małej podjednostki Podjednostki so NUKLEOPROTEINAMI - Związkami zbudowanymi x biacek i rybosomowego RNA (BNA) Podjednostki występują w komorce oddzielnie i racza się tylko podczas syntezy biatek Ze względu na stała sedymentacji wylożniamy rodzaje rybosomow FO5; 800 eukariotycznych • FOS - występują W komorkach prokariotycznych 805 występują w komorkach eukaliotycznych Rybosomy 805 H komarkach eukariotycznych Нумерија јако -rybosomy wolne (cytozolowe) - zwiazane z błonami siateczki Stod plazmatycznej Zwilazek rybosomów z siateczką jest tylko na czas syntezy białek. Rybosomy, ktore kończo, synteze białka odłaczają się od błon siateczki Šidplazmatycznej, a wish miejsca przyłączają się nowe. rybosomy cytoplazmatyczne pula rybosomy wolne wraz z rybosomami zwiazanym. siateczko Środ placmatyczno + odbywa się biosynteza białek kierowanych poza komarke, batek blonowych 010.2 enzyman 1,2030mowi Hakuol. rybosomy Holne pozostałe białka Bybosomy TOS N komorkach eukariotycznych znajdują sie wewnatrz mitochondrion Prowadza tam synteze białek kodowanych przez DNA mitochondrialny web DNA chloroplastony. chloroplastor, APARAT GOLGIEGO Postoje z siateczki słodplazmatyczing... Składa się z wielu płaskich, lozszerzających się na końcach Horeczkow (cystern) utożonych w stos No bizagach stosu tworzą sle rożnej wielkości pęcherzyki Liczba ich w komorce zalezy od typu, najwięcej: N komorkach wydzielniczych m.in. komorkach gruczotonyoh dokrewnych, w komorkach gruczołu wydzielania zennetiznego Jego funkcjonowanie wioże się x działaniem siateczki słodplazmatycznej ponieważ pęcherzyki odrywają się od kanalikow i cystern siateczki nosaa lipidy białka do aparatu Gagiego. Naparacie białko. i lipidy so ostatecznie sortowane pakowane w pechelzyki transpatujace, a wcześniej modyfikowane. Pęcherzyki pizenosza je (zależnie) do: - na zewnątrz komorki (np. harmony, enzymy trawienne, składniki substancji między komorkowej -do blony komorkowej oraz do błon niektorych organelli (np. białko blonowe lizosomów, pelos y somowi wakuol do wnetizo organell: (np. emymy trawienne lizosomon, białka zapasowe Nakuoll u roślin. sa syntetysowane • polisacharydy pektyny hemicelulozy By budonać swoDe komorkono SPOSOBY TRANSPORTU BIAŁEK BIAŁKA BLONOWE ORAY BÍAGKA WYDZELANE POZA KOMOR KE Powstaja w siateczce 610dplazm. szorstkiej. So transportowane do aparatu Golgiego, niektore so, modyfikowane Gtownire glikophote my (dołączane lealty cukrowe) i lipoproteiny (resity (Kroson tluszczowych) Gotone Houdonuje się w blony aparat 6. X tych bron tHorza się pęcherzyki, a w nich gromadza się białka pizeznaczone do wydzielenia poza komarke Pecherzyki wędrują do brony komorkowej się nią ziewają. -Nzrasta powierzchnia blony wydzielanie biarek ENZYMY LIXOSOMOW Powstają w siateczce siódplazmatycznej Gzorst kieg. Pecherykami docierajo, do aparatu 6. i ulegają ostatecznym modyfikacjom. Sa pakowane w pecherzyki, które odłączają się od cystern. aparatu 6. i tworzo, licosomy. LixoSOMY Niewielkie pecherzyki otoczone jedno ovono sq NXwierzęce, niektore protisty. Zawierają ENXYNY, ktore: rozkładają stożone zwiazki organiczne do cwiazków prostszych. So szczególnie liczne w komorkach fagocytujących! (u czcomeko. quwnie leukocyty, reakcje odpornościowe i fagocytya: mikroorganizmy chorobotwórcze i inne obce cząsteczki). ENZYMY LIZOSOMALNE so aktywne wyłącznie w ŚRODOWISKU KWASONYM (PHX 5) •-• bronach lizosomów znajdują się pompy protonowe, ktore transportujo, jony H+ do whetizo. tych struktur ENXUNY TRAWIENNE lizoso mow m.in.: - rozkładajo białka lozkładają lipidy Brona cytoplazma komorki musi być chroniona przed strawieniem wiec ↓ BŁONA- pokyta wemetimnie bardzo odpornymi chemicznie aukiami CYTOPLAZNA- obojętny odczyn cytozoly - utedy enzymy trace w nim sw. aktywność buona zmony Lot pompos PIOSOROND BEBY # A e O arkly proste 4 417 ADPIPU doduk Hamithia erajmy N lizosomach - trawienie wewnatizkomorkowe (np. zużytych lub uszkodzonych organelli komorki lub składników & ondocytory. końcowe produkty m. in -nukleotydy -aminokwasy Hansportowane do cytozoly. - nowe syntezy w obrębie komorki -pizetransportowane dalej, poza granicę komorki niestrawione resztki-usuhone (egrocytozal PEROKSYSONY Drobne pecherzyki z jedno błoną we wszystkich komorkach cukariotycznych. Powstaya x siateczki siódplazmatycznię; GŁADKIEY i zawierają ENZYMY produkowane no wolnych rybosomach cytoplazmatycznych! ENZYNY PEROKSYSONU KATALIZUNA TOakge & udziałem tlenu m. in: -102klad kwasów tłuszczonych na dnuweglowe fragmenty - wytwarzanie mieliny (zbudowane otoczki komorek nemonyon) -neutralizowanie zwiazków szkodliwych i obcych (np. lekoN) Produkt procesow utleniania w peroksysomach NADTLENEK NODORU H₂0₂ reaktywna forma teny, 32 Koduina dio, komorki uszkodzenia białek, nukleotydow, lipidow bronowych TOZNOj poraznych chorob pekniecia DNA może być czynnikiem mutogennym. 2 Peroksysomy zawierają enzym - KATALAZA -rozklada H₂O₂ do H₂0 +0° 2H₂02 2H₂O + O₂ + NAKUOLE ROŚLINNE куна Maja postać pęcherzyków otoczonych jedno biono - TO NOPLASSEM dyfuzja prosta -0₂ 7 cząsteczki niepolame -CO₂S -Hoda - glicerol & cząsteczki polarne -etanol dyfucyjan ulathlona pizer bialka kanaiоне -Na + 3 jong H₂O cząsteczka polarna dyfuzja włatwione przez białka nosnikowe -glukoza 3 czosteczk polotne bez radunku transport czynny przez pompy (protonowe) H+ 3 jony transport czynny pizez białko nośnikowe sacharoxa} casteczko alazków chemicznych H+ jony blona wakuoli T NAKUOLE ROŚLINNE Pęcherzyki oldczone jedną, zyną brong zwang tono plastem Ich Nnetize Hypermo Sok KOMORKONY -Modny roztwo: 10cnych substancji. PodstarOne funkcje: •ut zymywanie odpowiedniego stopnia urodnienia czyli Jediności (turgoru) komorek magazynowanie jonow i substang zapasowych cukly zapasowe (organy roslinne) biarka zapasowe (komisrki nasion) •magazynowame woocznych produktów przemiany materi np. kryształu szczawiany wapnia gromadzenie glikoxydów - alkaloidów grabninków GLIKOXYDY •xottle flawony •CXCINOne antocyjany • niebieskie antocyjany • fioletowe antocyjany Nadają owocom jaskrawe barny Xwiekszają atrakcyjność rostin dla zwierząt zapylających kniały lub rozsiewających nasiona. ALKALO OY GRABNIKI Petnio funkcje obiome. Działanie silnie trujace, odstraszanie zapachem lub pogańszają Nolory smokone roslin. Chronia przed roślinożercomi patogenami sa tex NAKUOLE LITYCZNE posiadają enzymy trawienne - uczestnicza H degradayi zużytych organelli (m.in) N Hyniku ich działania powstaje mantive thanki roslinne (np. drewno) 6 D D D D D SUBSTANN SUBSTANCJE OSNOTYCYNIE CZYNNE NAKUOLI ROŚLINNE Osmotycenie czynne swostange w soku komarkowym m.sh • Cukry toxpuscalne. -glükoza fruktoza - sacharoxo Nagrade Nagromadzenie tych substangi ~ makuoli poroduje napływ wody. do jej wnętrza. Dia sposoby: • osmotycznie pixez potprzepuszczalny tonoplast. • Pizex kanaly Hoane topoplastu NAPŁYN HODY → HAKUOLA PECZNIEJE = TURGOR KO MORKI ROSNIE Pizemieszanie się zbyt dużej ilości wody pizecinaziata sciana komorkowa ktora zabezpiecza komuike pized pęknięciem. Przez to NODROZNIENIU SIĘ OD ZWIERZĘCUCH - MOGĄ MAGAZYNOWAC SUBSTANCJE OMOTYCZNIE CZYNINE. HODNICZKI PROTSTON To ich wakuole. Rodzaje •POKARMONE odpowiedzialne za trawienie pokaimu TETNIĄCE bomoregulacja czyli usuwanie nadmiaru wody z homorki. Nystępują tylko u protiston słodkowodnych komork: nie maja sciany komórkowy. SŁODKA NODA est HIPOTONICZNA W stosunku do GYTOzowe komorek protiston + OSNOTUCZME NAPtYWAR ICH WNĘTRZA XBYT OUZY NAPŁYW peknięcie komsiki b więc jest nieustannie zbierane i usu Nana no zewnotiz przez krozoce w cytozolu wodniczki telniace Skomplikowana budowa pecheizyn. niektore wodniczki tetnioce KANAŁY DOPROWADZA BALCE Node KANABY WYRZUTOWE otwierające się na zewnatiz komorki