Tkanki przewodzące

Tkanki przewodzące odgrywają kluczową rolę w transporcie wody, soli mineralnych i związków organicznych między różnymi organami rośliny. Wyróżniamy dwa główne typy tkanek przewodzących:

1. Drewno (ksylem):

   • Przewodzi wodę z solami mineralnymi od korzeni do pędów
   • Zbudowane z martwych komórek o ścianach wysyconych ligniną
   • Główne elementy to cewki (u nagonasiennych) i naczynia (u okrytonasiennych)

2. Łyko (floem):

   • Przewodzi związki organiczne, głównie produkty fotosyntezy
   • Zbudowane z żywych komórek
   • Główne elementy to komórki sitowe (u nagonasiennych) i rurki sitowe (u okrytonasiennych)

Tkanki przewodzące tworzą wiązki przewodzące, które mogą być proste (zbudowane tylko z drewna lub łyka) lub złożone (zawierające oba typy tkanek).

Highlight: Tkanki przewodzące drewno i łyko są niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania rośliny, zapewniając transport wody, soli mineralnych i produktów fotosyntezy.

Vocabulary: Roślinna tkanka przewodząca to wyspecjalizowana struktura odpowiedzialna za transport substancji w roślinie.

Example: Przykładem elementów przewodzących są człony naczyń w drewnie oraz człony rurek sitowych w łyku, widoczne na przekrojach anatomicznych.

Utwory wydzielnicze

Utwory wydzielnicze to specjalne struktury roślinne odpowiedzialne za produkcję i wydzielanie różnych związków organicznych. Mogą to być pojedyncze komórki lub ich zespoły, pełniące różnorodne funkcje w roślinie.

Definition: Utwory wydzielnicze to struktury roślinne produkujące i wydzielające specjalne substancje o różnych funkcjach dla rośliny.

Podział tkanek roślinnych

Tkanki roślinne można podzielić według różnych kryteriów:

1. Zdolność komórek do podziału:

   • Tkanki twórcze (merystemy) - zdolne do podziału
   • Tkanki stałe - zwykle niezdolne do podziału, wyspecjalizowane

2. Obecność komórek żywych:

   • Tkanki żywe - zbudowane z komórek żywych
   • Tkanki martwe - zbudowane z komórek martwych

3. Poziom zróżnicowania komórek:

   • Tkanki jednorodne - zbudowane z komórek jednego typu
   • Tkanki niejednorodne - zbudowane z kilku typów komórek

Highlight: Czy komórki tkanek stałych nie mają zdolności dzielenia się? Generalnie tak, ale niektóre tkanki stałe mogą odzyskać tę zdolność, tworząc merystemy wtórne.

Vocabulary: Tkanki roślinne klasa 5 to podstawowy poziom, na którym uczniowie poznają różnorodność i funkcje tkanek roślinnych.

Tkanki przewodzące

Tkanki przewodzące odgrywają kluczową rolę w transporcie wody, soli mineralnych i związków organicznych w roślinach. Występują u paprotników i roślin nasiennych, tworząc system transportowy łączący różne organy rośliny.

Wyróżniamy dwa główne typy tkanek przewodzących:

1. Drewno (ksylem):

   • Przewodzi wodę z solami mineralnymi od korzeni do pędów
   • Zbudowane z martwych komórek o ścianach wysyconych ligniną
   • Główne elementy to cewki (u nagonasiennych) i naczynia (u okrytonasiennych)

2. Łyko (floem):

   • Przewodzi związki organiczne, głównie produkty fotosyntezy
   • Składa się z żywych komórek sitowych (u nagonasiennych) i rurek sitowych (u okrytonasiennych)
   • Komórki przyrurkowe sterują metabolizmem elementów przewodzących

Tkanki te tworzą wiązki przewodzące, które mogą być proste (zbudowane z jednego typu tkanki) lub złożone (zawierające oba typy tkanek).

Definition: Tkanka przewodząca roślin to wyspecjalizowana struktura odpowiedzialna za transport wody, soli mineralnych i związków organicznych w organizmie rośliny.

Vocabulary: Tkanki przewodzące drewno i łyko to dwa główne typy tkanek transportowych w roślinach, odpowiedzialne odpowiednio za transport wody i substancji odżywczych.

Highlight: Roślinna tkanka przewodząca tworzy skomplikowany system transportowy, umożliwiający efektywne przemieszczanie substancji w całej roślinie.