Budowa i funkcjonowanie układu nerwowego
Układ nerwowy człowieka pełni kluczowe funkcje w organizmie, odpowiadając za odbiór i analizę bodźców oraz regulację i koordynację procesów życiowych. Głównym elementem układu nerwowego jest neuron, którego budowa jest przystosowana do pełnienia specyficznych funkcji.
Vocabulary: Neuron - podstawowa jednostka strukturalna i funkcjonalna układu nerwowego.
Neuron składa się z ciała komórki nerwowej (perykarionu), zawierającego jądro komórkowe i organelle, oraz z wypustek nerwowych: dendrytów i aksonu. W ciele komórki znajduje się rozbudowany aparat Golgiego, liczne mitochondria oraz charakterystyczne struktury zwane ciałkami Nissla.
Highlight: Ciałka Nissla (inaczej tigroid) to skupiska siateczki śródplazmatycznej szorstkiej, które są charakterystyczne dla neuronów i odgrywają ważną rolę w syntezie białek.
Oprócz neuronów, w tkance nerwowej występują komórki glejowe, które pełnią funkcje podporowe, odżywcze, izolujące i regeneracyjne. Do komórek glejowych zaliczamy m.in. lemocyty, tworzące osłonki mielinowe, oraz astrocyty, które pełnią funkcje transportowe i podporowe.
Example: Osłonka mielinowa, tworzona przez lemocyty, izoluje akson i przyspiesza przewodzenie impulsu nerwowego.
Neurony można podzielić na trzy główne typy:
- Czuciowe - przewodzą impulsy od receptorów do ośrodkowego układu nerwowego
- Ruchowe - przewodzą impulsy od ośrodkowego układu nerwowego do efektorów
- Pośredniczące (interneurony) - łączą neurony czuciowe i ruchowe
Definition: Obwodowy układ nerwowy to część układu nerwowego obejmująca nerwy i zwoje nerwowe znajdujące się poza mózgowiem i rdzeniem kręgowym.
