Co to jest układ nerwowy? Budowa, funkcje i choroby

Otwórz

z00zaa

20.02.2023

Biologia

Układ nerwowy - cały dział

Przedmioty

Biologia

Układ nerwowy

Obwodowy układ nerwowy

Istota działania łańcucha: bodziec – receptor – układ nerwowy – efektor – reakcja

Co to jest układ nerwowy? Budowa, funkcje i choroby

Układ nerwowy człowieka to złożony system kontrolujący wszystkie funkcje organizmu. Stanowi kluczowy element zapewniający homeostazę i koordynację procesów życiowych.

Ośrodkowy układ nerwowy składa się z mózgowia i rdzenia kręgowego, pełniąc funkcje kontrolne i koordynacyjne.
Obwodowy układ nerwowy obejmuje sieć nerwów przekazujących informacje między narządami a ośrodkowym układem nerwowym.
System ten realizuje trzy główne funkcje układu nerwowego: odbieranie bodźców, ich analizę oraz generowanie odpowiedzi.
Szczególnie istotna jest rola w utrzymaniu homeostazy i kontroli procesów poznawczych.

20.02.2023

<h3 id="1funkcjeukadunerwowego">1. Funkcje układu nerwowego:</h3>
<ul>
<li>Reakcja na bodźce</li>
<li>Odbiór i analiza bodźców ze świata ze

Zobacz

Struktura i funkcje mózgu

Centralny układ nerwowy posiada złożoną strukturę, gdzie każda część pełni określone funkcje. Mózg jest podzielony na cztery główne płaty, każdy odpowiedzialny za inne aspekty funkcjonowania organizmu.

Definition: Kora mózgowa to zewnętrzna warstwa mózgu odpowiedzialna za wyższe funkcje poznawcze.

Highlight: Rdzeń kręgowy gdzie się kończy jest kluczowym elementem układu nerwowego, odpowiedzialnym za przekazywanie sygnałów między mózgiem a resztą ciała.

Szczególnie istotne są:

Płat czołowy kontrolujący funkcje motoryczne
Płat skroniowy odpowiedzialny za słuch
Płat ciemieniowy przetwarzający bodźce czuciowe
Płat potyliczny związany ze wzrokiem

Example: Ucisk na rdzeń kręgowy objawy mogą obejmować zaburzenia czucia i ruchu w określonych częściach ciała.

Zobacz

Odruchy i łuk odruchowy

System odruchów stanowi podstawowy mechanizm reakcji organizmu na bodźce. Wyróżniamy odruchy bezwarunkowe (wrodzone) i warunkowe (nabyte).

Definition: Łuk odruchowy to droga, którą przebywa impuls nerwowy od receptora do efektora.

Highlight: Choroby układu nerwowego mogą wpływać na prawidłowe funkcjonowanie odruchów.

Example: Przykładem odruchu bezwarunkowego jest odruch kolanowy, a warunkowego - nauka jazdy na rowerze.

Vocabulary:

Receptor - struktura odbierająca bodziec
Efektor - narząd wykonawczy realizujący odpowiedź na bodziec
Neuron pośredniczący - komórka nerwowa przekazująca sygnał między neuronami czuciowymi a ruchowymi

Podobne notatki

3147

Układ nerwowy

układ nerwowy na podstawie podręcznika "Biologia na czasie"

1273

4/2

Tkanka nerwowa

Biologia klasa 2 poziom rozszerzony

184

Układ nerwowy

budowa układu nerwowego, budowa aksonu, neuroprzekaźniki

142

4024

1/2

Obwodowy układ nerwowy

Notatka zawiera takie treści jak: funkcje, budowa, odruchy, rodzaje pamięci

607

7/8

Układ Nerwowy

Biologia

Know Tkanki pobudliwe - nerwowa i mięśniowa thumbnail

374

13958

1/2

Tkanki pobudliwe - nerwowa i mięśniowa

Biologia klasa 2, źródło "biologia na czasie 2", zdjęcia internet

Nie ma nic odpowiedniego? Sprawdź inne przedmioty.

Knowunity jest aplikacją edukacyjną #1 w pięciu krajach europejskich

Knowunity zostało wyróżnione przez Apple i widnieje się na szczycie listy w sklepie z aplikacjami w kategorii edukacja w takich krajach jak Polska, Niemcy, Włochy, Francje, Szwajcaria i Wielka Brytania. Dołącz do Knowunity już dziś i pomóż milionom uczniów na całym świecie.

Pobierz z

Google Play

Pobierz z

App Store

Knowunity jest aplikacją edukacyjną #1 w pięciu krajach europejskich

4.9+

Średnia ocena aplikacji

22 M

Uczniowie korzystają z Knowunity

#1

W rankingach aplikacji edukacyjnych w 17 krajach

950 K+

Uczniowie, którzy przesłali notatki

Nadal nie jesteś pewien? Zobacz, co mówią inni uczniowie...

Użytkownik iOS

Tak bardzo kocham tę aplikację [...] Polecam Knowunity każdemu!!! Moje oceny poprawiły się dzięki tej aplikacji :D

Filip, użytkownik iOS

Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze zaprojektowana. Do tej pory zawsze znajdowałam wszystko, czego szukałam :D

Zuzia, użytkownik iOS

Uwielbiam tę aplikację ❤️ właściwie używam jej za każdym razem, gdy się uczę.

Biologia

Układy Komunikacji Nerwowej

Biologia

•

2340

•

14 sie 2025

•

3 strony

Co to jest układ nerwowy? Budowa, funkcje i choroby

z00zaa

@z00zaa_notes

Układ nerwowy człowieka to złożony system kontrolujący wszystkie funkcje organizmu. Stanowi kluczowy element zapewniający homeostazę i koordynację procesów życiowych.

Ośrodkowy układ nerwowy składa się z mózgowia i rdzenia kręgowego, pełniąc funkcje kontrolne i koordynacyjne.
Obwodowy układ nerwowyobejmuje sieć nerwów... Pokaż więcej

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Struktura i funkcje mózgu

Definition: Kora mózgowa to zewnętrzna warstwa mózgu odpowiedzialna za wyższe funkcje poznawcze.

Highlight: Rdzeń kręgowy gdzie się kończy jest kluczowym elementem układu nerwowego, odpowiedzialnym za przekazywanie sygnałów między mózgiem a resztą ciała.

Szczególnie istotne są:

Płat czołowy kontrolujący funkcje motoryczne
Płat skroniowy odpowiedzialny za słuch
Płat ciemieniowy przetwarzający bodźce czuciowe
Płat potyliczny związany ze wzrokiem

Example: Ucisk na rdzeń kręgowy objawy mogą obejmować zaburzenia czucia i ruchu w określonych częściach ciała.

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Odruchy i łuk odruchowy

System odruchów stanowi podstawowy mechanizm reakcji organizmu na bodźce. Wyróżniamy odruchy bezwarunkowe (wrodzone) i warunkowe (nabyte).

Definition: Łuk odruchowy to droga, którą przebywa impuls nerwowy od receptora do efektora.

Highlight: Choroby układu nerwowego mogą wpływać na prawidłowe funkcjonowanie odruchów.

Example: Przykładem odruchu bezwarunkowego jest odruch kolanowy, a warunkowego - nauka jazdy na rowerze.

Vocabulary:

Receptor - struktura odbierająca bodziec
Efektor - narząd wykonawczy realizujący odpowiedź na bodziec
Neuron pośredniczący - komórka nerwowa przekazująca sygnał między neuronami czuciowymi a ruchowymi

Podstawy układu nerwowego i jego funkcje

Budowa i funkcje układu nerwowego obejmują złożony system kontroli organizmu. Układ nerwowy dzieli się na ośrodkowy i obwodowy, przy czym każda część pełni specyficzne funkcje.

Definition: Homeostaza to stan równowagi wewnętrznej organizmu, za którego utrzymanie odpowiada układ nerwowy.

Highlight: Ośrodkowy układ nerwowy składa się z mózgowia (mózg, pień mózgu, móżdżek) oraz rdzenia kręgowego.

Szczegółowo omówiona została budowa neuronu, podstawowej jednostki układu nerwowego:

Vocabulary:

Soma (ciało komórki) - centrum metaboliczne neuronu
Dendryty - wypustki odbierające sygnały
Akson - włókno przewodzące impulsy
Osłonka mielinowa - izolacja przyspieszająca przewodzenie

Example: Przykładem działania neuronów czuciowych jest przekazywanie informacji o dotyku z receptorów do mózgu.

Myśleliśmy, że nigdy nie zapytasz...

Co to jest układ nerwowy i jakie są jego główne funkcje?

Układ nerwowy odpowiada za odbieranie i przetwarzanie bodźców ze świata zewnętrznego oraz wnętrza organizmu. Podstawowe funkcje układu nerwowego to regulowanie pracy innych układów, sterowanie pamięcią, inteligencją i emocjami. Jest również odpowiedzialny za utrzymanie stanu homeostazy, czyli równowagi organizmu, oraz koordynowanie reakcji na różne bodźce, co jest kluczowe dla naszego przetrwania.

Jak zbudowany jest ośrodkowy układ nerwowy człowieka?

Ośrodkowy układ nerwowy składa się z mózgowia i rdzenia kręgowego. Mózgowie obejmuje mózg (podzielony na dwie półkule z korą pofałdowaną na 4 płaty: czołowy, skroniowy, ciemieniowy i potyliczny), pień mózgu odpowiedzialny za podstawowe funkcje życiowe oraz móżdżek koordynujący ruchy. Rdzeń kręgowy zbudowany jest z istoty szarej (wewnątrz) i białej (na zewnątrz), a jego funkcją jest kontrola odruchów i zapewnienie komunikacji między mózgowiem a obwodowym układem nerwowym.

Jaka jest różnica między obwodowym a ośrodkowym układem nerwowym?

Główna różnica polega na lokalizacji i funkcji. Obwodowy układ nerwowy składa się z nerwów (czaszkowych i rdzeniowych), które przewodzą impulsy między ośrodkowym układem nerwowym a resztą ciała. Z kolei centralny układ nerwowy składa się z mózgowia i rdzenia kręgowego, które analizują informacje i podejmują decyzje o reakcjach na bodźce. Obwodowy układ można porównać do przewodów elektrycznych, a ośrodkowy do komputera przetwarzającego dane.

Czym są odruchy i kiedy występują w organizmie człowieka?

Odruchy to automatyczne reakcje na bodźce, zachodzące bez udziału świadomości. Dzielimy je na bezwarunkowe (wrodzone, np. kichanie) i warunkowe (nabyte, np. jazda na rowerze). Za kontrolę reakcji odruchowych odpowiada głównie rdzeń kręgowy, przez który przebiega łuk odruchowy. Gdy dochodzi do uszkodzenia rdzenia kręgowego, mogą wystąpić zaburzenia odruchów. Odruchy są kluczowe dla przetrwania, ponieważ pozwalają na szybką reakcję w sytuacjach zagrożenia, bez konieczności angażowania świadomej analizy.

Dodatkowe Źródła

Układ nerwowy człowieka - budowa i funkcje autorstwa Jolanty Golanko, WSiP 2020, Podręcznik, Kompleksowe omówienie układu nerwowego z ilustracjami i schematami dla uczniów szkół podstawowych - Link
Neurobiologia dla początkujących autorstwa Marka Kaczmarzyka, Uniwersytet Śląski 2019, Książka popularnonaukowa, Przystępne wyjaśnienie funkcjonowania układu nerwowego z ciekawostkami - Link
Atlas anatomiczny - układ nerwowy pod redakcją Adama Krechowieckiego, PZWL 2021, Atlas, Szczegółowe ilustracje anatomiczne ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego - Link
Mózg - fascynująca maszyna autorstwa Jerzego Vetulaniego, Copernicus Center Press 2019, Książka popularnonaukowa, Przystępne wyjaśnienie funkcjonowania mózgu i układu nerwowego - Link

Sprawdź swoją wiedzę

Stwórz model neuronu z materiałów plastycznych (plastelina, modelina) lub produktów spożywczych (makaron jako akson, ryż jako synapsy) i wyjaśnij, jak przekazywany jest impuls nerwowy.
Przeprowadź eksperyment badający odruchy bezwarunkowe: zbadaj reakcję źrenicy na światło, odruch kolanowy lub odruch cofania ręki pod wpływem ciepła. Zapisz obserwacje i przeanalizuj przebieg łuku odruchowego w każdym przypadku.

Podobne notatki

Układ nerwowy

3147

Tkanka nerwowa

1273

Układ nerwowy

184

Więcej

Nie ma nic odpowiedniego? Sprawdź inne przedmioty.

Zobacz, co mówią o nas nasi użytkownicy. Pokochali nas — pokochasz też i Ty.

4.9/5

App Store

4.8/5

Google Play

Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.

Stefan S

użytkownik iOS

Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.

Samantha Klich

użytkownik Androida

Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.

Anna

użytkownik iOS

Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷

Patrycja

użytkowniczka iOS

Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.

Szymon

użytkownik Android

Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄

Szymon

użytkownik iOS

Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!

Kuba T

użytkownik Androida

W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.

Kriss

użytkownik Androida

Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍

Gosia

użytkowniczka Android

Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)

Sara

użytkowniczka iOS

Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙

Krzysztof

użytkownik Android

Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.

Oliwia

użytkowniczka iOS

Stefan S

użytkownik iOS

Samantha Klich

użytkownik Androida

Anna

użytkownik iOS

Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷

Patrycja

użytkowniczka iOS

Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.

Szymon

użytkownik Android

Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄

Szymon

użytkownik iOS

Kuba T

użytkownik Androida

W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.

Kriss

użytkownik Androida

Gosia

użytkowniczka Android

Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)

Sara

użytkowniczka iOS

Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙

Krzysztof

użytkownik Android

Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.

Oliwia

użytkowniczka iOS

Myśleliśmy, że nigdy nie zapytasz...

Czym jest Towarzysz AI z Knowunity?

Nasz asystent AI jest specjalnie dostosowany do potrzeb uczniów. W oparciu o miliony treści, które mamy na platformie, możemy udzielać uczniom naprawdę znaczących i trafnych odpowiedzi. Ale nie chodzi tylko o odpowiedzi, towarzysz prowadzi również uczniów przez codzienne wyzwania związane z nauką, ze spersonalizowanymi planami nauki, quizami lub treściami na czacie i 100% personalizacją opartą na umiejętnościach i rozwoju uczniów.

Gdzie mogę pobrać aplikację Knowunity?

Aplikację możesz pobrać z Google Play i Apple Store.

Czy aplikacja Knowunity naprawdę jest darmowa?

Tak, masz całkowicie darmowy dostęp do wszystkich notatek w aplikacji, możesz w każdej chwili rozmawiać z Ekspertami lub ich obserwować. Możesz użyć punktów, aby odblokować pewne funkcje w aplikacji, które również możesz otrzymać za darmo. Dodatkowo oferujemy usługę Knowunity Premium, która pozwala na odblokowanie większej liczby funkcji.