Otwórz aplikację

Przedmioty

Biologia

11 gru 2025

667

9 strony

Budowa i funkcje układu nerwowego człowieka - Neurony i synapsy

user profile picture

Blanca @blankakapela_tlex

Układ nerwowy to najważniejszy system kontrolny w Twoim ciele - działa jak superszybka sieć internetowa, która koordynuje wszystko,... Pokaż więcej

--- OCR Start ---
Układ nerwowy
człowieka
Budowa
a) podział anatomiczny
- ośrodkowy ukł. nerwowy
- mózgowie
- rdzeń kręgowy
- obwodowy ukł.

Budowa i funkcje układu nerwowego

Twój układ nerwowy to mistrz multitaskingu - jednocześnie analizuje tysiące informacji z zewnątrz i z wnętrza ciała. Anatomicznie dzieli się na ośrodkowy układ nerwowy moˊzgowie+rdzenˊkręgowymózgowie + rdzeń kręgowy i obwodowy (wszystkie nerwy czaszkowe i rdzeniowe).

Funkcjonalnie mamy podział na układ somatyczny (kontroluje świadome ruchy mięśni) i autonomiczny zajmujesiętym,oczymniemusiszmysˊlecˊbiciemserca,trawieniemzajmuje się tym, o czym nie musisz myśleć - biciem serca, trawieniem. Autonomiczny z kolei ma dwie "tryby" współczulny (akcja!) i przywspółczulny (relaks).

Neurony to gwiazdy całego show - przewodzą informacje jako impulsy elektryczne. Pomagają im komórki glejowe oligodendrocyty tworzą ochronne osłonki mielinowe, a astrocyty dostarczają pożywienie i naprawiają uszkodzenia.

Typowy neuron ma ciało komórki (perykarion) z jądrem i organellami, dendryty (odbierają sygnały) oraz akson (wysyła sygnały dalej).

💡 Pamiętaj Neurony nie regenerują się tak łatwo jak inne komórki, dlatego ochrona głowy jest tak ważna!

--- OCR Start ---
Układ nerwowy
człowieka
Budowa
a) podział anatomiczny
- ośrodkowy ukł. nerwowy
- mózgowie
- rdzeń kręgowy
- obwodowy ukł.

Rodzaje neuronów i przewodzenie impulsów

Masz trzy typy neuronów czuciowe (informują "co się dzieje"), ruchowe (wydają komendy "zrób to") i pośredniczące (tłumaczą między pierwszymi dwoma). To jak doskonale zorganizowany system komunikacji w całym ciele.

Pobudliwość neuronów to ich supermocy - potrafią reagować na bodźce i generować impulsy elektryczne. W stanie spoczynku błona neuronu jest spolaryzowana wewnątrz więcej K⁺ i ujemny ładunek, na zewnątrz więcej Na⁺ i dodatni ładunek.

Gdy pojawi się wystarczająco silny bodziec, następuje depolaryzacja - ładunki się odwracają! Kanały sodowe otwierają się na oścież, Na⁺ wpadają do środka i hop - powstaje potencjał czynnościowy, czyli impuls nerwowy.

Pompa sodowo-potasowa pilnuje, żeby wszystko wróciło do normy i nie doszło do przeciążenia systemu.

💡 Ciekawostka Impuls nerwowy to nie jest prąd jak w kablu - to fala zmian elektrycznych, która przemieszcza się wzdłuż aksonu!

--- OCR Start ---
Układ nerwowy
człowieka
Budowa
a) podział anatomiczny
- ośrodkowy ukł. nerwowy
- mózgowie
- rdzeń kręgowy
- obwodowy ukł.

Synapsy i budowa mózgu

Po impulse następuje repolaryzacja - kanały potasowe otwierają się, K⁺ wypływają na zewnątrz i błona wraca do stanu spoczynkowego. To jak reset po każdym sygnale.

Synapsy to miejsca przekazywania informacji między neuronami. Synapsy chemiczne używają neuroprzekaźników (jak chemiczne listonosz), a synapsy elektryczne działają przez bezpośrednie połączenia - szybko i bez opóźnień.

Twój ośrodkowy układ nerwowy to prawdziwe arcydzieło architektury! Mózgowie składa się z kresomózgowia (największa część z korą), międzymózgowia, śródmózgowia, mostu, rdzenia przedłużonego i móżdżku.

Pień mózgu sˊroˊdmoˊzgowie+most+rdzenˊprzedłuz˙onyśródmózgowie + most + rdzeń przedłużony kontroluje podstawowe funkcje życiowe - oddychanie, bicie serca, połykanie.

💡 Ważne Uszkodzenie pnia mózgu jest szczególnie niebezpieczne, bo kontroluje funkcje niezbędne do życia!

--- OCR Start ---
Układ nerwowy
człowieka
Budowa
a) podział anatomiczny
- ośrodkowy ukł. nerwowy
- mózgowie
- rdzeń kręgowy
- obwodowy ukł.

Części mózgowia - funkcje i budowa

Kresomózgowie to Twój osobisty superkomputer - dwie półkule połączone spoidłem wielkim. Kora mózgu ma fałdy i bruzdy więcejpowierzchni=więcejmocyobliczeniowej!więcej powierzchni = więcej mocy obliczeniowej! i dzieli się na cztery płaty czołowy, ciemieniowy, skroniowy i potyliczny.

Międzymózgowie ukrywa się pod kresomózgowiem, a jego gwiazda to podwzgórze - centrum kontroli funkcji automatycznych i szef całego układu hormonalnego. Tutaj rządzi się Twoim głodem, pragnieniem i temperatura ciała.

Móżdżek to mistrz równowagi i koordynacji - składa się z dwóch półkul połączonych "robakiem". Dzięki niemu możesz jeździć na rowerze czy grać w tenisa, nie myśląc o każdym ruchu.

Rdzeń przedłużony to most między mózgiem a rdzeniem kręgowym. Znajdują się tu ośrodki życiowe oddechowy, naczyniowo-ruchowy i regulacji czynności serca - działają 24/7 bez przerwy!

💡 Pamiętaj Każda półkula mózgu kontroluje przeciwną stronę ciała - lewa półkula rządzi prawą stroną i na odwrót!

--- OCR Start ---
Układ nerwowy
człowieka
Budowa
a) podział anatomiczny
- ośrodkowy ukł. nerwowy
- mózgowie
- rdzeń kręgowy
- obwodowy ukł.

Układ limbiczny i rdzeń kręgowy

Układ limbiczny to Twoje centrum emocji i pamięci - tu rodzą się uczucia i zapisują się wspomnienia. Hipokamp odpowiada za tworzenie pamięci długotrwałej i orientację w przestrzeni, a ciało migdałowate za emocje i reakcje na zagrożenie.

Rdzeń kręgowy to autostrada informacyjna między mózgiem a resztą ciała. Ciągnie się od rdzenia przedłużonego do drugiego kręgu lędźwiowego, ukryty bezpiecznie w kanale kręgowym.

Ma odwrotną budowę niż mózg - istota szara (ciała neuronów) w środku, istota biała (aksony) na zewnątrz. W centrum płynie płyn mózgowo-rdzeniowy - to jak system chłodzenia i odżywiania dla neuronów.

Bariera krew-mózg to ochroniarz Twojego układu nerwowego - pilnuje, żeby szkodliwe substancje z krwi nie dostały się do mózgu i rdzenia.

💡 Ciekawostka Płyn mózgowo-rdzeniowy wymienia się kilka razy dziennie - to jak regularne czyszczenie komputera!

--- OCR Start ---
Układ nerwowy
człowieka
Budowa
a) podział anatomiczny
- ośrodkowy ukł. nerwowy
- mózgowie
- rdzeń kręgowy
- obwodowy ukł.

Ochrona i obwodowy układ nerwowy

Twój ośrodkowy układ nerwowy ma potrójną ochronę! Oprócz czaszki i kręgosłupa chronią go opony twarda (zewnętrzna, dwuwarstwowa), pajęcza (środkowa, najcieńsza) i miękka (wnika w każdą bruzdę mózgu).

Obwodowy układ nerwowy to sieć komunikacyjna łącząca mózg z całym ciałem. Składa się z nerwów czaszkowych12par,rdzeniowych31parczaszkowych - 12 par, rdzeniowych - 31 par, zwojów nerwowych i łuków odruchowych.

Nerwy dzielą się na czuciowe (donoszą "co się dzieje"), ruchowe (przekazują rozkazy) i mieszane (robią jedno i drugie). Nerwy czaszkowe obsługują głowę, a rdzeniowe resztę ciała.

To wszystko razem tworzy perfekcyjny system komunikacji między Twoim ośrodkowym układem nerwowym a każdym zakątkiem organizmu.

💡 Ważne Uszkodzenie nerwów obwodowych może się regenerować, w przeciwieństwie do uszkodzeń mózgu czy rdzenia!

--- OCR Start ---
Układ nerwowy
człowieka
Budowa
a) podział anatomiczny
- ośrodkowy ukł. nerwowy
- mózgowie
- rdzeń kręgowy
- obwodowy ukł.

Łuki odruchowe - automatyczne reakcje

Odruch to Twoja wbudowana reakcja "autopilota" - szybka, automatyczna i zawsze taka sama. Łuk odruchowy to trasa, którą przebywa sygnał od wykrycia bodźca do reakcji.

Składa się z pięciu elementów receptor (wykrywa bodziec) → neuron czuciowyośrodek nerwowyneuron ruchowyefektor (wykonuje reakcję). Czasem wskakuje jeszcze neuron pośredniczący jako tłumacz.

Łuk dwuneuronowy (monosynaptyczny) to express - jedna synapsa, dwa neurony, receptor i efektor w tym samym narządzie. Łuk trójneuronowy (dwusynaptyczny) to wersja rozszerzona - minimum dwie synapsy, trzy neurony, z neuronami pośredniczącymi.

Im prostszy łuk, tym szybsza reakcja - dlatego odruch cofnięcia ręki od gorącego przedmiotu działa błyskawicznie!

💡 Przykład Gdy lekarz stuka młoteczkiem w kolano, to łuk dwuneuronowy - sygnał nawet nie dochodzi do mózgu!

--- OCR Start ---
Układ nerwowy
człowieka
Budowa
a) podział anatomiczny
- ośrodkowy ukł. nerwowy
- mózgowie
- rdzeń kręgowy
- obwodowy ukł.

Rodzaje odruchów i układ autonomiczny

Odruchy bezwarunkowe to Twoje wrodzone programy - takie same u wszystkich ludzi, działają bez udziału kory mózgu. Ssanie, kaszel, wymiot - to wszystko działa "z fabryki". Nie da się ich wyłączyć siłą woli.

Odruchy warunkowe to Twoje osobiste upgrades - każdy ma swoje unikalne. Powstają z udziałem kory mózgu i można je modyfikować. Iwan Pawłow udowodnił to na psach - pokazał, że można "nauczyć" organizm nowych reakcji.

Autonomiczny układ nerwowy to Twój osobisty asystent - zajmuje się wszystkim, o czym nie musisz pamiętać. Ma dwa tryby pracy współczulny trybakcji/stresutryb akcji/stresu i przywspółczulny trybrelaksu/odpoczynkutryb relaksu/odpoczynku.

Odbiera sygnały z wnętrza ciała i pilnuje, żeby wszystkie narządy wewnętrzne działały jak w zegarku - bez Twojego świadomego udziału.

💡 Pamiętaj Nie możesz świadomie kontrolować autonomicznego układu nerwowego, ale techniki relaksacyjne mogą wpływać na jego działanie!

--- OCR Start ---
Układ nerwowy
człowieka
Budowa
a) podział anatomiczny
- ośrodkowy ukł. nerwowy
- mózgowie
- rdzeń kręgowy
- obwodowy ukł.

Układy współczulny i przywspółczulny

Układ współczulny to Twój wewnętrzny system alarmowy! Gdy poczujesz zagrożenie lub stres, błyskawicznie przygotowuje ciało do walki lub ucieczki. Serce bije szybciej, źrenice się rozszerzają, oskrzela kurczą, a energia uwalniana jest z zapasów.

Jego włókna zazwojowe są dłuższe niż przedzwojowe. Używa acetylocholiny i adrenaliny jako neuroprzekaźników - to dlatego czujesz ten "zastrzyk energii" w stresie.

Układ przywspółczulny to przeciwieństwo - Twój tryb "chilloutu". Dominuje podczas snu i relaksu. Spowalnia serce, zwęża źrenice, rozluźnia oskrzela i uruchamia trawienie. Czas na regenerację i gromadzenie energii!

Tu włókna zazwojowe są krótsze niż przedzwojowe, a neuroprzekaźnikiem jest tylko acetylocholina. Te dwa układy działają jak gaz i hamulec - razem utrzymują Twój organizm w idealnej równowadze.

💡 Ciekawostka W ciągu dnia te układy nieustannie "negocjują" między sobą, dostosowując Twój organizm do aktualnej sytuacji!

Myśleliśmy, że nigdy nie zapytasz...

Czym jest Towarzysz AI z Knowunity?

Nasz asystent AI jest specjalnie dostosowany do potrzeb uczniów. W oparciu o miliony treści, które mamy na platformie, możemy udzielać uczniom naprawdę znaczących i trafnych odpowiedzi. Ale nie chodzi tylko o odpowiedzi, towarzysz prowadzi również uczniów przez codzienne wyzwania związane z nauką, ze spersonalizowanymi planami nauki, quizami lub treściami na czacie i 100% personalizacją opartą na umiejętnościach i rozwoju uczniów.

Gdzie mogę pobrać aplikację Knowunity?

Aplikację możesz pobrać z Google Play i Apple Store.

Czy aplikacja Knowunity naprawdę jest darmowa?

Tak, masz całkowicie darmowy dostęp do wszystkich notatek w aplikacji, możesz w każdej chwili rozmawiać z Ekspertami lub ich obserwować. Możesz użyć punktów, aby odblokować pewne funkcje w aplikacji, które również możesz otrzymać za darmo. Dodatkowo oferujemy usługę Knowunity Premium, która pozwala na odblokowanie większej liczby funkcji.

15

Inteligentne Narzędzia NOWE

Przekształć te notatki w: ✓ 50+ Pytań Testowych ✓ Interaktywne Fiszki ✓ Pełny Egzamin Próbny ✓ Plany Eseju

Egzamin Próbny
Quiz
Fiszki
Esej

Najpopularniejsze notatki: Układ nerwowy

Najpopularniejsze notatki z Biologia

Najpopularniejsze notatki

Nie ma nic odpowiedniego? Sprawdź inne przedmioty.

Zobacz, co mówią o nas nasi użytkownicy. Pokochali nas — pokochasz też i Ty.

4.9/5

App Store

4.8/5

Google Play

Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.

Stefan S

użytkownik iOS

Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.

Samantha Klich

użytkownik Androida

Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.

Anna

użytkownik iOS

Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷

Patrycja

użytkowniczka iOS

Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.

Szymon

użytkownik Android

Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄​

Szymon

użytkownik iOS

Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!

Kuba T

użytkownik Androida

W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.

Kriss

użytkownik Androida

Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍

Gosia

użytkowniczka Android

Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)

Sara

użytkowniczka iOS

Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙

Krzysztof

użytkownik Android

Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.

Oliwia

użytkowniczka iOS

Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.

Stefan S

użytkownik iOS

Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.

Samantha Klich

użytkownik Androida

Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.

Anna

użytkownik iOS

Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷

Patrycja

użytkowniczka iOS

Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.

Szymon

użytkownik Android

Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄​

Szymon

użytkownik iOS

Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!

Kuba T

użytkownik Androida

W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.

Kriss

użytkownik Androida

Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍

Gosia

użytkowniczka Android

Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)

Sara

użytkowniczka iOS

Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙

Krzysztof

użytkownik Android

Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.

Oliwia

użytkowniczka iOS

 

Biologia

667

11 gru 2025

9 strony

Budowa i funkcje układu nerwowego człowieka - Neurony i synapsy

user profile picture

Blanca

@blankakapela_tlex

Układ nerwowy to najważniejszy system kontrolny w Twoim ciele - działa jak superszybka sieć internetowa, która koordynuje wszystko, od mrugnięcia okiem po skomplikowane myśli. Dzieli się na dwie główne części: ośrodkowy (mózg i rdzeń) oraz obwodowy (nerwy w całym ciele).

--- OCR Start ---
Układ nerwowy
człowieka
Budowa
a) podział anatomiczny
- ośrodkowy ukł. nerwowy
- mózgowie
- rdzeń kręgowy
- obwodowy ukł.

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Budowa i funkcje układu nerwowego

Twój układ nerwowy to mistrz multitaskingu - jednocześnie analizuje tysiące informacji z zewnątrz i z wnętrza ciała. Anatomicznie dzieli się na ośrodkowy układ nerwowy moˊzgowie+rdzenˊkręgowymózgowie + rdzeń kręgowy i obwodowy (wszystkie nerwy czaszkowe i rdzeniowe).

Funkcjonalnie mamy podział na układ somatyczny (kontroluje świadome ruchy mięśni) i autonomiczny zajmujesiętym,oczymniemusiszmysˊlecˊbiciemserca,trawieniemzajmuje się tym, o czym nie musisz myśleć - biciem serca, trawieniem. Autonomiczny z kolei ma dwie "tryby": współczulny (akcja!) i przywspółczulny (relaks).

Neurony to gwiazdy całego show - przewodzą informacje jako impulsy elektryczne. Pomagają im komórki glejowe: oligodendrocyty tworzą ochronne osłonki mielinowe, a astrocyty dostarczają pożywienie i naprawiają uszkodzenia.

Typowy neuron ma ciało komórki (perykarion) z jądrem i organellami, dendryty (odbierają sygnały) oraz akson (wysyła sygnały dalej).

💡 Pamiętaj: Neurony nie regenerują się tak łatwo jak inne komórki, dlatego ochrona głowy jest tak ważna!

--- OCR Start ---
Układ nerwowy
człowieka
Budowa
a) podział anatomiczny
- ośrodkowy ukł. nerwowy
- mózgowie
- rdzeń kręgowy
- obwodowy ukł.

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Rodzaje neuronów i przewodzenie impulsów

Masz trzy typy neuronów: czuciowe (informują "co się dzieje"), ruchowe (wydają komendy "zrób to") i pośredniczące (tłumaczą między pierwszymi dwoma). To jak doskonale zorganizowany system komunikacji w całym ciele.

Pobudliwość neuronów to ich supermocy - potrafią reagować na bodźce i generować impulsy elektryczne. W stanie spoczynku błona neuronu jest spolaryzowana: wewnątrz więcej K⁺ i ujemny ładunek, na zewnątrz więcej Na⁺ i dodatni ładunek.

Gdy pojawi się wystarczająco silny bodziec, następuje depolaryzacja - ładunki się odwracają! Kanały sodowe otwierają się na oścież, Na⁺ wpadają do środka i hop - powstaje potencjał czynnościowy, czyli impuls nerwowy.

Pompa sodowo-potasowa pilnuje, żeby wszystko wróciło do normy i nie doszło do przeciążenia systemu.

💡 Ciekawostka: Impuls nerwowy to nie jest prąd jak w kablu - to fala zmian elektrycznych, która przemieszcza się wzdłuż aksonu!

--- OCR Start ---
Układ nerwowy
człowieka
Budowa
a) podział anatomiczny
- ośrodkowy ukł. nerwowy
- mózgowie
- rdzeń kręgowy
- obwodowy ukł.

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Synapsy i budowa mózgu

Po impulse następuje repolaryzacja - kanały potasowe otwierają się, K⁺ wypływają na zewnątrz i błona wraca do stanu spoczynkowego. To jak reset po każdym sygnale.

Synapsy to miejsca przekazywania informacji między neuronami. Synapsy chemiczne używają neuroprzekaźników (jak chemiczne listonosz), a synapsy elektryczne działają przez bezpośrednie połączenia - szybko i bez opóźnień.

Twój ośrodkowy układ nerwowy to prawdziwe arcydzieło architektury! Mózgowie składa się z kresomózgowia (największa część z korą), międzymózgowia, śródmózgowia, mostu, rdzenia przedłużonego i móżdżku.

Pień mózgu sˊroˊdmoˊzgowie+most+rdzenˊprzedłuz˙onyśródmózgowie + most + rdzeń przedłużony kontroluje podstawowe funkcje życiowe - oddychanie, bicie serca, połykanie.

💡 Ważne: Uszkodzenie pnia mózgu jest szczególnie niebezpieczne, bo kontroluje funkcje niezbędne do życia!

--- OCR Start ---
Układ nerwowy
człowieka
Budowa
a) podział anatomiczny
- ośrodkowy ukł. nerwowy
- mózgowie
- rdzeń kręgowy
- obwodowy ukł.

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Części mózgowia - funkcje i budowa

Kresomózgowie to Twój osobisty superkomputer - dwie półkule połączone spoidłem wielkim. Kora mózgu ma fałdy i bruzdy więcejpowierzchni=więcejmocyobliczeniowej!więcej powierzchni = więcej mocy obliczeniowej! i dzieli się na cztery płaty: czołowy, ciemieniowy, skroniowy i potyliczny.

Międzymózgowie ukrywa się pod kresomózgowiem, a jego gwiazda to podwzgórze - centrum kontroli funkcji automatycznych i szef całego układu hormonalnego. Tutaj rządzi się Twoim głodem, pragnieniem i temperatura ciała.

Móżdżek to mistrz równowagi i koordynacji - składa się z dwóch półkul połączonych "robakiem". Dzięki niemu możesz jeździć na rowerze czy grać w tenisa, nie myśląc o każdym ruchu.

Rdzeń przedłużony to most między mózgiem a rdzeniem kręgowym. Znajdują się tu ośrodki życiowe: oddechowy, naczyniowo-ruchowy i regulacji czynności serca - działają 24/7 bez przerwy!

💡 Pamiętaj: Każda półkula mózgu kontroluje przeciwną stronę ciała - lewa półkula rządzi prawą stroną i na odwrót!

--- OCR Start ---
Układ nerwowy
człowieka
Budowa
a) podział anatomiczny
- ośrodkowy ukł. nerwowy
- mózgowie
- rdzeń kręgowy
- obwodowy ukł.

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Układ limbiczny i rdzeń kręgowy

Układ limbiczny to Twoje centrum emocji i pamięci - tu rodzą się uczucia i zapisują się wspomnienia. Hipokamp odpowiada za tworzenie pamięci długotrwałej i orientację w przestrzeni, a ciało migdałowate za emocje i reakcje na zagrożenie.

Rdzeń kręgowy to autostrada informacyjna między mózgiem a resztą ciała. Ciągnie się od rdzenia przedłużonego do drugiego kręgu lędźwiowego, ukryty bezpiecznie w kanale kręgowym.

Ma odwrotną budowę niż mózg - istota szara (ciała neuronów) w środku, istota biała (aksony) na zewnątrz. W centrum płynie płyn mózgowo-rdzeniowy - to jak system chłodzenia i odżywiania dla neuronów.

Bariera krew-mózg to ochroniarz Twojego układu nerwowego - pilnuje, żeby szkodliwe substancje z krwi nie dostały się do mózgu i rdzenia.

💡 Ciekawostka: Płyn mózgowo-rdzeniowy wymienia się kilka razy dziennie - to jak regularne czyszczenie komputera!

--- OCR Start ---
Układ nerwowy
człowieka
Budowa
a) podział anatomiczny
- ośrodkowy ukł. nerwowy
- mózgowie
- rdzeń kręgowy
- obwodowy ukł.

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Ochrona i obwodowy układ nerwowy

Twój ośrodkowy układ nerwowy ma potrójną ochronę! Oprócz czaszki i kręgosłupa chronią go opony: twarda (zewnętrzna, dwuwarstwowa), pajęcza (środkowa, najcieńsza) i miękka (wnika w każdą bruzdę mózgu).

Obwodowy układ nerwowy to sieć komunikacyjna łącząca mózg z całym ciałem. Składa się z nerwów czaszkowych12par,rdzeniowych31parczaszkowych - 12 par, rdzeniowych - 31 par, zwojów nerwowych i łuków odruchowych.

Nerwy dzielą się na czuciowe (donoszą "co się dzieje"), ruchowe (przekazują rozkazy) i mieszane (robią jedno i drugie). Nerwy czaszkowe obsługują głowę, a rdzeniowe resztę ciała.

To wszystko razem tworzy perfekcyjny system komunikacji między Twoim ośrodkowym układem nerwowym a każdym zakątkiem organizmu.

💡 Ważne: Uszkodzenie nerwów obwodowych może się regenerować, w przeciwieństwie do uszkodzeń mózgu czy rdzenia!

--- OCR Start ---
Układ nerwowy
człowieka
Budowa
a) podział anatomiczny
- ośrodkowy ukł. nerwowy
- mózgowie
- rdzeń kręgowy
- obwodowy ukł.

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Łuki odruchowe - automatyczne reakcje

Odruch to Twoja wbudowana reakcja "autopilota" - szybka, automatyczna i zawsze taka sama. Łuk odruchowy to trasa, którą przebywa sygnał od wykrycia bodźca do reakcji.

Składa się z pięciu elementów: receptor (wykrywa bodziec) → neuron czuciowyośrodek nerwowyneuron ruchowyefektor (wykonuje reakcję). Czasem wskakuje jeszcze neuron pośredniczący jako tłumacz.

Łuk dwuneuronowy (monosynaptyczny) to express - jedna synapsa, dwa neurony, receptor i efektor w tym samym narządzie. Łuk trójneuronowy (dwusynaptyczny) to wersja rozszerzona - minimum dwie synapsy, trzy neurony, z neuronami pośredniczącymi.

Im prostszy łuk, tym szybsza reakcja - dlatego odruch cofnięcia ręki od gorącego przedmiotu działa błyskawicznie!

💡 Przykład: Gdy lekarz stuka młoteczkiem w kolano, to łuk dwuneuronowy - sygnał nawet nie dochodzi do mózgu!

--- OCR Start ---
Układ nerwowy
człowieka
Budowa
a) podział anatomiczny
- ośrodkowy ukł. nerwowy
- mózgowie
- rdzeń kręgowy
- obwodowy ukł.

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Rodzaje odruchów i układ autonomiczny

Odruchy bezwarunkowe to Twoje wrodzone programy - takie same u wszystkich ludzi, działają bez udziału kory mózgu. Ssanie, kaszel, wymiot - to wszystko działa "z fabryki". Nie da się ich wyłączyć siłą woli.

Odruchy warunkowe to Twoje osobiste upgrades - każdy ma swoje unikalne. Powstają z udziałem kory mózgu i można je modyfikować. Iwan Pawłow udowodnił to na psach - pokazał, że można "nauczyć" organizm nowych reakcji.

Autonomiczny układ nerwowy to Twój osobisty asystent - zajmuje się wszystkim, o czym nie musisz pamiętać. Ma dwa tryby pracy: współczulny trybakcji/stresutryb akcji/stresu i przywspółczulny trybrelaksu/odpoczynkutryb relaksu/odpoczynku.

Odbiera sygnały z wnętrza ciała i pilnuje, żeby wszystkie narządy wewnętrzne działały jak w zegarku - bez Twojego świadomego udziału.

💡 Pamiętaj: Nie możesz świadomie kontrolować autonomicznego układu nerwowego, ale techniki relaksacyjne mogą wpływać na jego działanie!

--- OCR Start ---
Układ nerwowy
człowieka
Budowa
a) podział anatomiczny
- ośrodkowy ukł. nerwowy
- mózgowie
- rdzeń kręgowy
- obwodowy ukł.

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Układy współczulny i przywspółczulny

Układ współczulny to Twój wewnętrzny system alarmowy! Gdy poczujesz zagrożenie lub stres, błyskawicznie przygotowuje ciało do walki lub ucieczki. Serce bije szybciej, źrenice się rozszerzają, oskrzela kurczą, a energia uwalniana jest z zapasów.

Jego włókna zazwojowe są dłuższe niż przedzwojowe. Używa acetylocholiny i adrenaliny jako neuroprzekaźników - to dlatego czujesz ten "zastrzyk energii" w stresie.

Układ przywspółczulny to przeciwieństwo - Twój tryb "chilloutu". Dominuje podczas snu i relaksu. Spowalnia serce, zwęża źrenice, rozluźnia oskrzela i uruchamia trawienie. Czas na regenerację i gromadzenie energii!

Tu włókna zazwojowe są krótsze niż przedzwojowe, a neuroprzekaźnikiem jest tylko acetylocholina. Te dwa układy działają jak gaz i hamulec - razem utrzymują Twój organizm w idealnej równowadze.

💡 Ciekawostka: W ciągu dnia te układy nieustannie "negocjują" między sobą, dostosowując Twój organizm do aktualnej sytuacji!

Myśleliśmy, że nigdy nie zapytasz...

Czym jest Towarzysz AI z Knowunity?

Nasz asystent AI jest specjalnie dostosowany do potrzeb uczniów. W oparciu o miliony treści, które mamy na platformie, możemy udzielać uczniom naprawdę znaczących i trafnych odpowiedzi. Ale nie chodzi tylko o odpowiedzi, towarzysz prowadzi również uczniów przez codzienne wyzwania związane z nauką, ze spersonalizowanymi planami nauki, quizami lub treściami na czacie i 100% personalizacją opartą na umiejętnościach i rozwoju uczniów.

Gdzie mogę pobrać aplikację Knowunity?

Aplikację możesz pobrać z Google Play i Apple Store.

Czy aplikacja Knowunity naprawdę jest darmowa?

Tak, masz całkowicie darmowy dostęp do wszystkich notatek w aplikacji, możesz w każdej chwili rozmawiać z Ekspertami lub ich obserwować. Możesz użyć punktów, aby odblokować pewne funkcje w aplikacji, które również możesz otrzymać za darmo. Dodatkowo oferujemy usługę Knowunity Premium, która pozwala na odblokowanie większej liczby funkcji.

15

Inteligentne Narzędzia NOWE

Przekształć te notatki w: ✓ 50+ Pytań Testowych ✓ Interaktywne Fiszki ✓ Pełny Egzamin Próbny ✓ Plany Eseju

Egzamin Próbny
Quiz
Fiszki
Esej

Najpopularniejsze notatki: Układ nerwowy

Najpopularniejsze notatki z Biologia

Najpopularniejsze notatki

Nie ma nic odpowiedniego? Sprawdź inne przedmioty.

Zobacz, co mówią o nas nasi użytkownicy. Pokochali nas — pokochasz też i Ty.

4.9/5

App Store

4.8/5

Google Play

Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.

Stefan S

użytkownik iOS

Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.

Samantha Klich

użytkownik Androida

Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.

Anna

użytkownik iOS

Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷

Patrycja

użytkowniczka iOS

Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.

Szymon

użytkownik Android

Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄​

Szymon

użytkownik iOS

Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!

Kuba T

użytkownik Androida

W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.

Kriss

użytkownik Androida

Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍

Gosia

użytkowniczka Android

Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)

Sara

użytkowniczka iOS

Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙

Krzysztof

użytkownik Android

Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.

Oliwia

użytkowniczka iOS

Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.

Stefan S

użytkownik iOS

Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.

Samantha Klich

użytkownik Androida

Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.

Anna

użytkownik iOS

Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷

Patrycja

użytkowniczka iOS

Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.

Szymon

użytkownik Android

Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄​

Szymon

użytkownik iOS

Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!

Kuba T

użytkownik Androida

W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.

Kriss

użytkownik Androida

Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍

Gosia

użytkowniczka Android

Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)

Sara

użytkowniczka iOS

Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙

Krzysztof

użytkownik Android

Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.

Oliwia

użytkowniczka iOS