Budowa i funkcje układu rozrodczego oraz procesy rozmnażania
Męski układ rozrodczy jest złożony z wewnętrznych i zewnętrznych narządów. Do najważniejszych należą jądra, najądrza, nasieniowody, gruczoł krokowy (prostata), pęcherzyki nasienne, cewka moczowa, prącie i moszna. Główną funkcją tego układu jest produkcja plemników i hormonów płciowych, głównie testosteronu.
Vocabulary: Akrosom - struktura na główce plemnika zawierająca enzymy umożliwiające penetrację osłonek komórki jajowej.
Budowa plemnika jest przystosowana do jego funkcji. Składa się z główki zawierającej jądro komórkowe i akrosom, wstawki bogatej w mitochondria dostarczające energii, oraz witki umożliwiającej ruch.
Highlight: Wykształcona gameta męska zawiera / traci większość cytozolu i organelli komórkowych, co czyni ją wysoce wyspecjalizowaną komórką.
Żeński układ rozrodczy klasa 7 obejmuje jajniki, jajowody, macicę i pochwę. Jajniki produkują komórki jajowe i hormony płciowe żeńskie - estrogeny i progesteron.
Definition: Oogeneza to proces powstawania żeńskich komórek rozrodczych (komórek jajowych) w jajnikach.
Cykl miesiączkowy -- fazy objawy są ściśle regulowane przez hormony. Wyróżniamy trzy główne fazy:
- Faza folikularna (pęcherzykowa) - rozwój pęcherzyka jajnikowego pod wpływem FSH, wzrost poziomu estrogenów.
- Faza owulacyjna - uwolnienie oocytu II rzędu z pękniętego pęcherzyka jajnikowego.
- Faza lutealna - powstanie ciałka żółtego wydzielającego progesteron.
Example: Fazy cyklu miesiączkowego, a samopoczucie - w fazie lutealnej podwyższony poziom progesteronu może powodować zatrzymywanie wody w organizmie i zmiany nastroju.
Spermatogeneza to proces powstawania męskich komórek rozrodczych (plemników) w jądrach. Proces ten trwa około 74 dni.
Vocabulary: Spermiogeneza - końcowy etap spermatogenezy, w którym spermatydy przekształcają się w dojrzałe plemniki.
Ile czasu potrzebują plemniki na regenerację? Pełny cykl spermatogenezy trwa około 2,5 miesiąca, ale nowe plemniki są produkowane codziennie.
Highlight: Kapacytacja to proces aktywacji plemników w drogach rodnych kobiety, niezbędny do zapłodnienia komórki jajowej.
Zrozumienie budowy i funkcji układu rozrodczego oraz procesów rozmnażania jest kluczowe dla edukacji seksualnej i świadomego planowania rodziny.
