Właściwości i zastosowania wybranych węglowodanów
Glukoza jest kluczowym węglowodanem w metabolizmie organizmów żywych:
- Stanowi podstawowy substrat w oddychaniu komórkowym
- Jest monomerem wielu oligosacharydów i polisacharydów
- Pełni funkcję transportową cukrów u zwierząt
- Jest elementem budulcowym disacharydu laktozy
Highlight: Czy glukoza to cukier prosty? Tak, glukoza jest przykładem monosacharydu, czyli cukru prostego.
Skrobia to ważny polisacharyd roślinny:
- Powstaje w wyniku kondensacji cząsteczek glukozy
- Składa się z dwóch frakcji: rozgałęzionej amylopektyny i nierozgałęzionej amylozy
- Pełni funkcję zapasową w roślinach
Vocabulary: Skrobia wzór sumaryczny: C<sub>6</sub>H<sub>10</sub>O<sub>5</sub><sub>n</sub>, gdzie n oznacza liczbę połączonych cząsteczek glukozy.
Celuloza to strukturalny polisacharyd roślinny:
- Jest nierozpuszczalna w wodzie
- Wspomaga perystaltykę jelit i zwiększa masę stolca
- Pełni funkcje budulcowe w ścianach komórkowych roślin
Example: Występowanie celulozy: Celuloza występuje w ścianach komórkowych roślin, nadając im sztywność i wytrzymałość.
Doświadczenie wykrywania skrobi i celulozy:
- Skrobia i celuloza to białe substancje stałe
- Skrobia słabo rozpuszcza się w zimnej wodzie, ale pęcznieje w gorącej
- Oba cukry nie rozpuszczają się w rozpuszczalnikach organicznych
Highlight: Czy skrobia rozpuszcza się w wodzie? Skrobia słabo rozpuszcza się w zimnej wodzie, ale pęcznieje w gorącej.
To doświadczenie pokazuje, że polisacharydy, takie jak skrobia i celuloza, mają odmienne właściwości w porównaniu z cukrami prostymi, co wynika z ich złożonej struktury molekularnej.
