Właściwości i zastosowania wybranych węglowodanów

Glukoza jest kluczowym węglowodanem w metabolizmie organizmów żywych:

• Stanowi podstawowy substrat w oddychaniu komórkowym
• Jest monomerem wielu oligosacharydów i polisacharydów
• Pełni funkcję transportową cukrów u zwierząt
• Jest elementem budulcowym disacharydu laktozy

Highlight: Czy glukoza to cukier prosty? Tak, glukoza jest przykładem monosacharydu, czyli cukru prostego.

Skrobia to ważny polisacharyd roślinny:

• Powstaje w wyniku kondensacji cząsteczek glukozy
• Składa się z dwóch frakcji: rozgałęzionej amylopektyny i nierozgałęzionej amylozy
• Pełni funkcję zapasową w roślinach

Vocabulary: Skrobia wzór sumaryczny: (C₆H₁₀O₅)_n, gdzie n oznacza liczbę połączonych cząsteczek glukozy.

Celuloza to strukturalny polisacharyd roślinny:

• Jest nierozpuszczalna w wodzie
• Wspomaga perystaltykę jelit i zwiększa masę stolca
• Pełni funkcje budulcowe w ścianach komórkowych roślin

Example: Występowanie celulozy: Celuloza występuje w ścianach komórkowych roślin, nadając im sztywność i wytrzymałość.

Doświadczenie wykrywania skrobi i celulozy:

1. Skrobia i celuloza to białe substancje stałe
2. Skrobia słabo rozpuszcza się w zimnej wodzie, ale pęcznieje w gorącej
3. Oba cukry nie rozpuszczają się w rozpuszczalnikach organicznych

Highlight: Czy skrobia rozpuszcza się w wodzie? Skrobia słabo rozpuszcza się w zimnej wodzie, ale pęcznieje w gorącej.

To doświadczenie pokazuje, że polisacharydy, takie jak skrobia i celuloza, mają odmienne właściwości w porównaniu z cukrami prostymi, co wynika z ich złożonej struktury molekularnej.