Wirusy, wiroidy i priony - budowa i charakterystyka
Wirusy to cząstki zakaźne zbudowane z materiału genetycznego DNAlubRNA otoczonego kapsydem białkowym. Mogą mieć różne kształty, np. helikalny, bryłowy lub bryłowo-spiralny jakbakteriofagi.
Vocabulary: Wirion - kompletna cząstka wirusa zdolna do zakażania.
Wirusy atakują różne organizmy:
- Bakteriofagi infekują bakterie
- Wirusy roślinne wnikają przez uszkodzoną ścianę komórkową
- Wirusy zwierzęce i ludzkie są swoiste dla komórek gospodarza
Highlight: Wirusy mogą powodować choroby roślin np.wirusmozaikitytoniu, zwierząt wsˊcieklizna,pryszczyca oraz ludzi np.AIDSwywołaneprzezwirusaHIV.
Profilaktyka zakażeń wirusowych obejmuje:
- Szczepienia ochronne
- Stosowanie surowicy odpornościowej
- Leki przeciwwirusowe
Wiroidy to nagie cząsteczki RNA bez otoczki białkowej. Są pasożytami roślin, np. ziemniaka i roślin cytrusowych.
Priony to nieprawidłowo sfałdowane białka wywołujące choroby ośrodkowego układu nerwowego, takie jak:
- Gąbczasta encefalopatia bydła BSE,"chorobaszalonychkroˊw"
- Choroba Creutzfeldta-Jakoba
- Kuru
- Nieuleczalna rodzinna bezsenność
Definition: Priony to białka o nieprawidłowej strukturze przestrzennej, które mogą indukować zmiany konformacyjne w prawidłowych białkach, prowadząc do ich agregacji i uszkodzenia tkanek.