Paprotniki - charakterystyka i cykl rozwojowy
Paprotniki to grupa roślin lądowych należących do organowców. Posiadają one wykształcone organy takie jak korzenie, łodygi i liście oraz wszystkie tkanki roślinne, w tym tkanki przewodzące. Z tego powodu zaliczane są do roślin naczyniowych.
Definicja: Paprotniki to rośliny naczyniowe o złożonym cyklu rozwojowym, charakteryzujące się naprzemiennym występowaniem pokoleń sporofitu i gametofitu.
W cyklu życiowym paprotników wyróżniamy dwa pokolenia:
- Sporofit - pokolenie dominujące, będące okazałą, wieloletnią, zieloną rośliną.
- Gametofit - zwany przedroślem, mały i krótkotrwały, przypominający plechę.
Highlight: Sporofit paprotników wykształca trzy rodzaje liści: sporofile (zarodnionośne), trofofile (fotosyntezujące) oraz sporotrofile (pełniące obie funkcje).
Rodzaje paprotników:
- Paprotniki jednakozarodnikowe - wytwarzają jeden rodzaj zarodników, z których powstają jednopienne przedrośla.
- Paprotniki różnozarodnikowe - wytwarzają makrospory (tworzące przedrośle żeńskie) i mikrospory (tworzące przedrośle męskie).
Vocabulary:
- Sporofit - pokolenie bezpłciowe wytwarzające zarodniki
- Gametofit - pokolenie płciowe wytwarzające gamety
Cykl rozwojowy paprotników jednakozarodnikowych:
- W zarodniach sporofitu znajduje się merystem sporialny, który wytwarza zarodniki w wyniku mejozy.
- Zarodniki kiełkują, tworząc gametofit (przedrośle).
- Na gametoficie powstają plemnie (wytwarzające plemniki) i rodnie (z komórką jajową).
- Zapłodnienie zachodzi przy udziale wody.
- Z zapłodnionej komórki jajowej (zygoty) rozwija się młody sporofit.
Example: Przykładem paprotnika jednakozarodnikowego jest narecznica samcza, często spotykana w polskich lasach.
Budowa paproci i jej funkcje są ściśle związane z cyklem rozwojowym. Liście sporofitu pełnią funkcje odżywcze i rozrodcze, a korzenie i łodyga zapewniają transport wody i substancji odżywczych.
Highlight: Znaczenie paprotników w przyrodzie jest ogromne. Stanowią one ważny element ekosystemów leśnych, uczestniczą w obiegu materii i tworzeniu gleby.
Rozmnażanie paprotników jest procesem złożonym, wymagającym obecności wody, co jest pozostałością po ich wodnych przodkach. Ta cecha ogranicza ich występowanie do wilgotnych siedlisk.
