Zuza

18.11.2025

Chemia

ALDEHYDY

Przedmioty

Chemia

453

•

18 lis 2025

•

5 strony

Co to są aldehydy? Prosta notatka

Name: Knowunity
Brand: Knowunity
Rating: 4.6 (95900 reviews)

Zuza

@zuza.0411

Aldehydy to ważna grupa związków organicznych, które poznasz na chemii... Pokaż więcej

1 / 5

$--- OCR Start --- Aldehydy → to pochodne węglowodorów, posiadająca, grupę aldehyдона, - спо wzór ogólny R-CHO $C_{n}H_{2n+1}$ CHO końcówka -$

Budowa i nazewnictwo aldehydów

Aldehydy to związki, które łatwo rozpoznasz po grupie aldehydowej -CHO. Ta grupa funkcyjna składa się z grupy karbonylowej C=O połączonej z atomem wodoru.

Wzór ogólny aldehydów to R-CHO, gdzie R może być atomem wodoru lub grupą alkilową. W nazewnictwie używasz końcówki -al (metanal, etanal, propanal).

Szereg homologiczny zaczyna się od metanalu (HCHO) - zwanego też aldehydem mrówkowym. Kolejne to etanal (CH₃CHO), propanal (CH₃CH₂CHO) i tak dalej. Każdy następny ma o jedną grupę -CH₂- więcej.

💡 Pamiętaj: Grupa aldehydowa zawsze znajduje się na końcu łańcucha węglowego!

$--- OCR Start --- Aldehydy → to pochodne węglowodorów, posiadająca, grupę aldehyдона, - спо wzór ogólny R-CHO $C_{n}H_{2n+1}$ CHO końcówka -$

Otrzymywanie i reakcje aldehydów

Aldehydy otrzymujesz głównie przez utlenianie alkoholi pierwszorzędowych tlenkiem miedzi (II). Na przykład etanol + CuO → etanal + Cu + H₂O.

Możesz też otrzymać etanal przez hydrację acetynu (alkin) w obecności katalizatora. To ważna reakcja przemysłowa.

Reakcje charakterystyczne aldehydów to próba Tollensa i próba Trommera. W próbie Tollensa aldehydy redukują jony srebra do metalicznego srebra (lustrzane wykładzanie). Próba Trommera daje ceglastoczerwony osad Cu₂O.

Aldehydy można też uwodornić do alkoholi pierwszorzędowych - etanal + H₂ → etanol.

💡 Ważne: Te próby pozwalają odróżnić aldehydy od ketonów!

$--- OCR Start --- Aldehydy → to pochodne węglowodorów, posiadająca, grupę aldehyдона, - спо wzór ogólny R-CHO $C_{n}H_{2n+1}$ CHO końcówka -$

Właściwości aldehydów

Metanal (HCHO) to gaz o ostrym, drażniącym zapachu. Dobrze rozpuszcza się w wodzie, ale nie dysocjuje. Jest bardzo toksyczny!

40% roztwór wodny metanalu to formalina - używana do konserwacji preparatów biologicznych. Spotkasz ją w laboratoriach.

Etanal (CH₃CHO) to bezbarwna ciecz o charakterystycznym zapachu. Jak wszystkie aldehydy, nie dysocjuje w roztworach wodnych i jest substancją toksyczną.

Aldehydy mają tendencję do łatwego utleniania - dlatego tak dobrze działają próby Tollensa i Trommera.

💡 Bezpieczeństwo: Aldehydy są toksyczne - zawsze pracuj z nimi ostrożnie!

$--- OCR Start --- Aldehydy → to pochodne węglowodorów, posiadająca, grupę aldehyдона, - спо wzór ogólny R-CHO $C_{n}H_{2n+1}$ CHO końcówka -$

Myśleliśmy, że nigdy nie zapytasz...

Czym jest Towarzysz AI z Knowunity?

Nasz asystent AI jest specjalnie dostosowany do potrzeb uczniów. W oparciu o miliony treści, które mamy na platformie, możemy udzielać uczniom naprawdę znaczących i trafnych odpowiedzi. Ale nie chodzi tylko o odpowiedzi, towarzysz prowadzi również uczniów przez codzienne wyzwania związane z nauką, ze spersonalizowanymi planami nauki, quizami lub treściami na czacie i 100% personalizacją opartą na umiejętnościach i rozwoju uczniów.

Gdzie mogę pobrać aplikację Knowunity?

Aplikację możesz pobrać z Google Play i Apple Store.

Czy aplikacja Knowunity naprawdę jest darmowa?

Tak, masz całkowicie darmowy dostęp do wszystkich notatek w aplikacji, możesz w każdej chwili rozmawiać z Ekspertami lub ich obserwować. Możesz użyć punktów, aby odblokować pewne funkcje w aplikacji, które również możesz otrzymać za darmo. Dodatkowo oferujemy usługę Knowunity Premium, która pozwala na odblokowanie większej liczby funkcji.

Nie ma nic odpowiedniego? Sprawdź inne przedmioty.

Zobacz, co mówią o nas nasi użytkownicy. Pokochali nas — pokochasz też i Ty.

4.9/5

App Store

4.8/5

Google Play

Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.

Stefan S

użytkownik iOS

Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.

Samantha Klich

użytkownik Androida

Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.

Anna

użytkownik iOS

Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷

Patrycja

użytkowniczka iOS

Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.

Szymon

użytkownik Android

Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄

Szymon

użytkownik iOS

Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!

Kuba T

użytkownik Androida

W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.

Kriss

użytkownik Androida

Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍

Gosia

użytkowniczka Android

Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)

Sara

użytkowniczka iOS

Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙

Krzysztof

użytkownik Android

Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.

Oliwia

użytkowniczka iOS

Stefan S

użytkownik iOS

Samantha Klich

użytkownik Androida

Anna

użytkownik iOS

Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷

Patrycja

użytkowniczka iOS

Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.

Szymon

użytkownik Android

Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄

Szymon

użytkownik iOS

Kuba T

użytkownik Androida

W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.

Kriss

użytkownik Androida

Gosia

użytkowniczka Android

Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)

Sara

użytkowniczka iOS

Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙

Krzysztof

użytkownik Android

Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.

Oliwia

użytkowniczka iOS

Przedmioty

Chemia

•

453

•

18 lis 2025

•

5 strony

Co to są aldehydy? Prosta notatka

Zuza

@zuza.0411

Aldehydy to ważna grupa związków organicznych, które poznasz na chemii w liceum. Mają charakterystyczną grupę aldehydową -CHO i są wszędzie wokół nas - od formaliny po naturalne aromaty.

$--- OCR Start --- Aldehydy → to pochodne węglowodorów, posiadająca, grupę aldehyдона, - спо wzór ogólny R-CHO $C_{n}H_{2n+1}$ CHO końcówka -$

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Budowa i nazewnictwo aldehydów

Aldehydy to związki, które łatwo rozpoznasz po grupie aldehydowej -CHO. Ta grupa funkcyjna składa się z grupy karbonylowej C=O połączonej z atomem wodoru.

Wzór ogólny aldehydów to R-CHO, gdzie R może być atomem wodoru lub grupą alkilową. W nazewnictwie używasz końcówki -al (metanal, etanal, propanal).

💡 Pamiętaj: Grupa aldehydowa zawsze znajduje się na końcu łańcucha węglowego!

$--- OCR Start --- Aldehydy → to pochodne węglowodorów, posiadająca, grupę aldehyдона, - спо wzór ogólny R-CHO $C_{n}H_{2n+1}$ CHO końcówka -$

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Otrzymywanie i reakcje aldehydów

Aldehydy otrzymujesz głównie przez utlenianie alkoholi pierwszorzędowych tlenkiem miedzi (II). Na przykład etanol + CuO → etanal + Cu + H₂O.

Możesz też otrzymać etanal przez hydrację acetynu (alkin) w obecności katalizatora. To ważna reakcja przemysłowa.

Aldehydy można też uwodornić do alkoholi pierwszorzędowych - etanal + H₂ → etanol.

💡 Ważne: Te próby pozwalają odróżnić aldehydy od ketonów!

$--- OCR Start --- Aldehydy → to pochodne węglowodorów, posiadająca, grupę aldehyдона, - спо wzór ogólny R-CHO $C_{n}H_{2n+1}$ CHO końcówka -$

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Właściwości aldehydów

Metanal (HCHO) to gaz o ostrym, drażniącym zapachu. Dobrze rozpuszcza się w wodzie, ale nie dysocjuje. Jest bardzo toksyczny!

40% roztwór wodny metanalu to formalina - używana do konserwacji preparatów biologicznych. Spotkasz ją w laboratoriach.

Etanal (CH₃CHO) to bezbarwna ciecz o charakterystycznym zapachu. Jak wszystkie aldehydy, nie dysocjuje w roztworach wodnych i jest substancją toksyczną.

Aldehydy mają tendencję do łatwego utleniania - dlatego tak dobrze działają próby Tollensa i Trommera.

💡 Bezpieczeństwo: Aldehydy są toksyczne - zawsze pracuj z nimi ostrożnie!

$--- OCR Start --- Aldehydy → to pochodne węglowodorów, posiadająca, grupę aldehyдона, - спо wzór ogólny R-CHO $C_{n}H_{2n+1}$ CHO końcówka -$

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

$--- OCR Start --- Aldehydy → to pochodne węglowodorów, posiadająca, grupę aldehyдона, - спо wzór ogólny R-CHO $C_{n}H_{2n+1}$ CHO końcówka -$

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Myśleliśmy, że nigdy nie zapytasz...

Czym jest Towarzysz AI z Knowunity?

Gdzie mogę pobrać aplikację Knowunity?

Aplikację możesz pobrać z Google Play i Apple Store.

Czy aplikacja Knowunity naprawdę jest darmowa?

Inteligentne Narzędzia NOWE

Przekształć te notatki w: ✓ 50+ Pytań Testowych ✓ Interaktywne Fiszki ✓ Pełny Egzamin Próbny ✓ Plany Eseju

Egzamin Próbny

Quiz

Fiszki

Esej

Nie ma nic odpowiedniego? Sprawdź inne przedmioty.

Zobacz, co mówią o nas nasi użytkownicy. Pokochali nas — pokochasz też i Ty.

4.9/5

App Store

4.8/5

Google Play

Stefan S

użytkownik iOS

Samantha Klich

użytkownik Androida

Anna

użytkownik iOS

Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷

Patrycja

użytkowniczka iOS

Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.

Szymon

użytkownik Android

Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄

Szymon

użytkownik iOS

Kuba T

użytkownik Androida

W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.

Kriss

użytkownik Androida

Gosia

użytkowniczka Android

Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)

Sara

użytkowniczka iOS

Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙

Krzysztof

użytkownik Android

Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.

Oliwia

użytkowniczka iOS

Stefan S

użytkownik iOS

Samantha Klich

użytkownik Androida

Anna

użytkownik iOS

Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷

Patrycja

użytkowniczka iOS

Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.

Szymon

użytkownik Android

Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄

Szymon

użytkownik iOS

Kuba T

użytkownik Androida

W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.

Kriss

użytkownik Androida

Gosia

użytkowniczka Android

Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)

Sara

użytkowniczka iOS

Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙

Krzysztof

użytkownik Android

Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.

Oliwia

użytkowniczka iOS