Język polski
Biologia
Chemia
Geografia
Historia
Aparat ruchu
Układ wydalniczy
Komórka
Bakterie i wirusy. organizmy beztkankowe
Genetyka klasyczna
Badania przyrodnicze
Ekologia
Organizm człowieka jako funkcjonalna całość
Metabolizm
Genetyka molekularna
Układ pokarmowy
Proste zwierzęta bezkręgowe
Genetyka
Rozmnażanie i rozwój człowieka
Chemiczne podstawy życia
Pokaż wszystkie tematy
Układ okresowy pierwiastków chemicznych
Efekty energetyczne i szybkość reakcji chemicznych
Węglowodory
Reakcje chemiczne w roztworach wodnych
Pochodne węglowodorów
Stechiometria
Gazy i ich mieszaniny
Świat substancji
Budowa atomu a układ okresowy pierwiastków chemicznych
Kwasy
Sole
Wodorotlenki a zasady
Systematyka związków nieorganicznych
Roztwory
Reakcje utleniania-redukcji. elektrochemia
Pokaż wszystkie tematy
7
0
zuzkam
14.11.2025
Chemia
Aldehydy i ketony
470
•
14 lis 2025
•
zuzkam
@zuzannamachnick
Aldehydy i ketony to kluczowe związki organiczne zawierające grupę karbonylową.... Pokaż więcej
Aldehydy to pochodne węglowodorów zawierające grupę aldehydową na końcu łańcucha. Wzór ogólny tych związków to R-CHO, gdzie R może być atomem wodoru, grupą alkilową lub arylową. W zależności od budowy wyróżniamy aldehydy alifatyczne (np. metanal, etanal) i aromatyczne (np. benzenaldehyd).
Najważniejsze aldehydy alifatyczne to metanal (formaldehyd), etanal (acetaldehyd), propanal i butanal. Ich wzór ogólny można zapisać jako C₂H₂ₙ₊₁CHO. Związki te mają charakterystyczne zapachy i właściwości fizyczne.
Aldehydy otrzymuje się głównie poprzez utlenianie alkoholi pierwszorzędowych. Przykładowo, etanol w kontakcie z tlenkiem miedzi(II) utlenia się do etanalu. Podczas tej reakcji powierzchnia drutu miedzianego pokrywa się czarnym nalotem, który znika po wprowadzeniu do probówki z etanolem, a powstający etanal ma charakterystyczny zapach.
Uwaga! Etanal jest substancją toksyczną, która drażni błony śluzowe i powoduje łzawienie. Podczas eksperymentów z aldehydami zawsze pracuj w dobrze wentylowanym pomieszczeniu!
Aldehydy możemy łatwo zidentyfikować dzięki charakterystycznym reakcjom, takim jak próba Tollensa. W tej próbie dodajemy do aldehydu odczynnik Tollensa (amoniakalny roztwór tlenku srebra). Podczas ogrzewania aldehyd utlenia się, a jony srebra redukują się do metalicznego srebra, które osadza się na ściankach probówki, tworząc efektowne lustro srebrowe.
Drugą ważną metodą wykrywania aldehydów jest próba Trommera. W tej próbie dodajemy do aldehydu roztwór siarczanu(VI) miedzi(II) i wodorotlenku sodu, tworząc niebieski osad wodorotlenku miedzi(II). Po dodaniu aldehydu i ogrzaniu, osad zmienia barwę na ceglastoczerwoną, co świadczy o redukcji miedzi(II) do miedzi(I).
W obu tych próbach aldehydy pełnią rolę reduktorów - oddają elektrony i same się utleniają. Metanal utlenia się do kwasu metanowego (mrówkowego), a jony metali (srebra lub miedzi) ulegają redukcji. Te reakcje są podstawą do identyfikacji aldehydów w mieszaninach.
Ciekawostka! Próba Tollensa oprócz zastosowań w chemii analitycznej była kiedyś wykorzystywana do produkcji luster i srebrnych ozdób. Dziś srebrzone powierzchnie wytwarza się innymi metodami.
Ketony to związki zawierające grupę karbonylową umieszczoną między dwoma podstawnikami węglowodorowymi. Ich wzór ogólny to R₁-CO-R₂, gdzie R₁ i R₂ to grupy alkilowe lub arylowe. W odróżnieniu od aldehydów, ketony nie mają właściwości redukujących.
Aldehydy i ketony mogą być izomerami funkcyjnymi - związkami o tym samym wzorze sumarycznym, ale różnej budowie. Na przykład propan-2-on (aceton) i propanal mają ten sam wzór sumaryczny C₃H₆O, ale różnią się położeniem grupy karbonylowej, co decyduje o ich odmiennych właściwościach.
Ketony otrzymuje się najczęściej przez utlenianie alkoholi drugorzędowych. Podczas tej reakcji używa się silnych utleniaczy, takich jak dichromian(VI) potasu w środowisku kwasowym. Na przykład, propan-2-ol utlenia się do propan-2-onu (acetonu), czemu towarzyszy zmiana barwy roztworu z pomarańczowej na zieloną.
Zapamiętaj! Kluczowa różnica między aldehydami a ketonami: aldehydy dają pozytywny wynik prób Tollensa i Trommera, podczas gdy ketony nie reagują w tych próbach. Ta różnica jest podstawą do ich rozróżnienia w laboratorium!
Nasz asystent AI jest specjalnie dostosowany do potrzeb uczniów. W oparciu o miliony treści, które mamy na platformie, możemy udzielać uczniom naprawdę znaczących i trafnych odpowiedzi. Ale nie chodzi tylko o odpowiedzi, towarzysz prowadzi również uczniów przez codzienne wyzwania związane z nauką, ze spersonalizowanymi planami nauki, quizami lub treściami na czacie i 100% personalizacją opartą na umiejętnościach i rozwoju uczniów.
Aplikację możesz pobrać z Google Play i Apple Store.
Tak, masz całkowicie darmowy dostęp do wszystkich notatek w aplikacji, możesz w każdej chwili rozmawiać z Ekspertami lub ich obserwować. Możesz użyć punktów, aby odblokować pewne funkcje w aplikacji, które również możesz otrzymać za darmo. Dodatkowo oferujemy usługę Knowunity Premium, która pozwala na odblokowanie większej liczby funkcji.
App Store
Google Play
Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.
Stefan S
użytkownik iOS
Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.
Samantha Klich
użytkownik Androida
Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.
Anna
użytkownik iOS
Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷
Patrycja
użytkowniczka iOS
Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.
Szymon
użytkownik Android
Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄
Szymon
użytkownik iOS
Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!
Kuba T
użytkownik Androida
W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.
Kriss
użytkownik Androida
Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍
Gosia
użytkowniczka Android
Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)
Sara
użytkowniczka iOS
Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙
Krzysztof
użytkownik Android
Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.
Oliwia
użytkowniczka iOS
Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.
Stefan S
użytkownik iOS
Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.
Samantha Klich
użytkownik Androida
Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.
Anna
użytkownik iOS
Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷
Patrycja
użytkowniczka iOS
Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.
Szymon
użytkownik Android
Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄
Szymon
użytkownik iOS
Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!
Kuba T
użytkownik Androida
W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.
Kriss
użytkownik Androida
Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍
Gosia
użytkowniczka Android
Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)
Sara
użytkowniczka iOS
Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙
Krzysztof
użytkownik Android
Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.
Oliwia
użytkowniczka iOS
zuzkam
@zuzannamachnick
Aldehydy i ketony to kluczowe związki organiczne zawierające grupę karbonylową. Różnią się budową i właściwościami, a ich identyfikacja i reakcje są ważne zarówno w chemii teoretycznej, jak i praktycznej. Dowiesz się jak rozpoznawać te związki i jakie mają znaczenie.
Dostęp do wszystkich materiałów
Popraw swoje oceny
Dołącz do milionów studentów
Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.
Aldehydy to pochodne węglowodorów zawierające grupę aldehydową na końcu łańcucha. Wzór ogólny tych związków to R-CHO, gdzie R może być atomem wodoru, grupą alkilową lub arylową. W zależności od budowy wyróżniamy aldehydy alifatyczne (np. metanal, etanal) i aromatyczne (np. benzenaldehyd).
Najważniejsze aldehydy alifatyczne to metanal (formaldehyd), etanal (acetaldehyd), propanal i butanal. Ich wzór ogólny można zapisać jako C₂H₂ₙ₊₁CHO. Związki te mają charakterystyczne zapachy i właściwości fizyczne.
Aldehydy otrzymuje się głównie poprzez utlenianie alkoholi pierwszorzędowych. Przykładowo, etanol w kontakcie z tlenkiem miedzi(II) utlenia się do etanalu. Podczas tej reakcji powierzchnia drutu miedzianego pokrywa się czarnym nalotem, który znika po wprowadzeniu do probówki z etanolem, a powstający etanal ma charakterystyczny zapach.
Uwaga! Etanal jest substancją toksyczną, która drażni błony śluzowe i powoduje łzawienie. Podczas eksperymentów z aldehydami zawsze pracuj w dobrze wentylowanym pomieszczeniu!
Dostęp do wszystkich materiałów
Popraw swoje oceny
Dołącz do milionów studentów
Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.
Aldehydy możemy łatwo zidentyfikować dzięki charakterystycznym reakcjom, takim jak próba Tollensa. W tej próbie dodajemy do aldehydu odczynnik Tollensa (amoniakalny roztwór tlenku srebra). Podczas ogrzewania aldehyd utlenia się, a jony srebra redukują się do metalicznego srebra, które osadza się na ściankach probówki, tworząc efektowne lustro srebrowe.
Drugą ważną metodą wykrywania aldehydów jest próba Trommera. W tej próbie dodajemy do aldehydu roztwór siarczanu(VI) miedzi(II) i wodorotlenku sodu, tworząc niebieski osad wodorotlenku miedzi(II). Po dodaniu aldehydu i ogrzaniu, osad zmienia barwę na ceglastoczerwoną, co świadczy o redukcji miedzi(II) do miedzi(I).
W obu tych próbach aldehydy pełnią rolę reduktorów - oddają elektrony i same się utleniają. Metanal utlenia się do kwasu metanowego (mrówkowego), a jony metali (srebra lub miedzi) ulegają redukcji. Te reakcje są podstawą do identyfikacji aldehydów w mieszaninach.
Ciekawostka! Próba Tollensa oprócz zastosowań w chemii analitycznej była kiedyś wykorzystywana do produkcji luster i srebrnych ozdób. Dziś srebrzone powierzchnie wytwarza się innymi metodami.
Dostęp do wszystkich materiałów
Popraw swoje oceny
Dołącz do milionów studentów
Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.
Ketony to związki zawierające grupę karbonylową umieszczoną między dwoma podstawnikami węglowodorowymi. Ich wzór ogólny to R₁-CO-R₂, gdzie R₁ i R₂ to grupy alkilowe lub arylowe. W odróżnieniu od aldehydów, ketony nie mają właściwości redukujących.
Aldehydy i ketony mogą być izomerami funkcyjnymi - związkami o tym samym wzorze sumarycznym, ale różnej budowie. Na przykład propan-2-on (aceton) i propanal mają ten sam wzór sumaryczny C₃H₆O, ale różnią się położeniem grupy karbonylowej, co decyduje o ich odmiennych właściwościach.
Ketony otrzymuje się najczęściej przez utlenianie alkoholi drugorzędowych. Podczas tej reakcji używa się silnych utleniaczy, takich jak dichromian(VI) potasu w środowisku kwasowym. Na przykład, propan-2-ol utlenia się do propan-2-onu (acetonu), czemu towarzyszy zmiana barwy roztworu z pomarańczowej na zieloną.
Zapamiętaj! Kluczowa różnica między aldehydami a ketonami: aldehydy dają pozytywny wynik prób Tollensa i Trommera, podczas gdy ketony nie reagują w tych próbach. Ta różnica jest podstawą do ich rozróżnienia w laboratorium!
Nasz asystent AI jest specjalnie dostosowany do potrzeb uczniów. W oparciu o miliony treści, które mamy na platformie, możemy udzielać uczniom naprawdę znaczących i trafnych odpowiedzi. Ale nie chodzi tylko o odpowiedzi, towarzysz prowadzi również uczniów przez codzienne wyzwania związane z nauką, ze spersonalizowanymi planami nauki, quizami lub treściami na czacie i 100% personalizacją opartą na umiejętnościach i rozwoju uczniów.
Aplikację możesz pobrać z Google Play i Apple Store.
Tak, masz całkowicie darmowy dostęp do wszystkich notatek w aplikacji, możesz w każdej chwili rozmawiać z Ekspertami lub ich obserwować. Możesz użyć punktów, aby odblokować pewne funkcje w aplikacji, które również możesz otrzymać za darmo. Dodatkowo oferujemy usługę Knowunity Premium, która pozwala na odblokowanie większej liczby funkcji.
7
Inteligentne Narzędzia NOWE
Przekształć te notatki w: ✓ 50+ Pytań Testowych ✓ Interaktywne Fiszki ✓ Pełny Egzamin Próbny ✓ Plany Eseju
App Store
Google Play
Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.
Stefan S
użytkownik iOS
Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.
Samantha Klich
użytkownik Androida
Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.
Anna
użytkownik iOS
Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷
Patrycja
użytkowniczka iOS
Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.
Szymon
użytkownik Android
Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄
Szymon
użytkownik iOS
Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!
Kuba T
użytkownik Androida
W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.
Kriss
użytkownik Androida
Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍
Gosia
użytkowniczka Android
Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)
Sara
użytkowniczka iOS
Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙
Krzysztof
użytkownik Android
Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.
Oliwia
użytkowniczka iOS
Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.
Stefan S
użytkownik iOS
Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.
Samantha Klich
użytkownik Androida
Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.
Anna
użytkownik iOS
Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷
Patrycja
użytkowniczka iOS
Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.
Szymon
użytkownik Android
Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄
Szymon
użytkownik iOS
Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!
Kuba T
użytkownik Androida
W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.
Kriss
użytkownik Androida
Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍
Gosia
użytkowniczka Android
Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)
Sara
użytkowniczka iOS
Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙
Krzysztof
użytkownik Android
Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.
Oliwia
użytkowniczka iOS
