Reakcje alkinów
Alkiny uczestniczą w wielu ważnych reakcjach chemicznych. Przede wszystkim ulegają reakcjom addycji, w których przyłączają różne cząsteczki do wiązania potrójnego. Najważniejsze to addycja fluorowcowodorów, fluorowców, wodoru czy wody.
Reakcja Kuczerowa to szczególnie ważna przemiana etynu. Polega na przyłączaniu cząsteczki wody do cząsteczki etynu w obecności H₂SO₄ i HgSO₄. W jej wyniku powstaje najpierw etanol, a następnie etanal: H-C≡C-H + H-OH → H₂C=CH-OH → H₃C-C=O. Ta reakcja ma duże znaczenie w syntezie organicznej.
Etyn może również ulegać trimeryzacji, w wyniku której powstaje benzen: 3H−C≡C−H → C₆H₆. Proces ten wymaga odpowiedniego katalizatora, ciśnienia i temperatury. Spalanie etynu może być całkowite (produkty: CO₂ i H₂O) lub niecałkowite (produkty: CO i H₂O lub C i H₂O).
💡 Ciekawostka: Acetylen był niegdyś szeroko stosowany w lampach górniczych i do spawania, zanim został zastąpiony bezpieczniejszymi alternatywami. Jednak do dziś jest ważnym surowcem w przemyśle chemicznym!