Budowa i właściwości aminokwasów
Aminokwasy białkowe to związki organiczne, które mają dwie grupy funkcyjne przy tym samym atomie węgla - grupę aminową −NH2 i grupę karboksylową −COOH. To właśnie ta budowa czyni je tak wyjątkowymi!
W nazewnictwie aminokwasów grupa karboksylowa jest ważniejsza i od niej zaczynamy numerację łańcucha. Nazywamy je jak kwasy karboksylowe, a grupę aminową określamy przedrostkiem "amino-" z odpowiednim numerem. Na przykład: kwas 2-aminoetanowy czy kwas 2-amino-3-metylopentanowy.
Właściwości fizyczne aminokwasów wynikają z ich polarnej budowy. Większość to bezbarwne ciała krystaliczne, które świetnie rozpuszczają się w wodzie. Mają wysokie temperatury wrzenia i topnienia przez wiązania wodorowe między cząsteczkami.
Zapamiętaj: Aminokwasy to związki amfoteryczne - mogą zachowywać się zarówno jak kwasy, jak i zasady!
Najfajniejsze jest to, że w zależności od pH roztworu aminokwasy mogą występować w różnych formach jonowych. W środowisku obojętnym (pH≈6) tworzą jon obojnaczy: H₃N⁺-CH-COO⁻. W kwasowym stają się kationami, a w zasadowym - anionami.
Reakcje chemiczne aminokwasów obejmują reakcje z alkoholami (tworzą estry) oraz kondensację międzycząsteczkową. Ta ostatnia jest mega ważna, bo powstają wtedy wiązania peptydowe - podstawa budowy białek! Gdy połączą się dwie cząsteczki aminokwasów (np. glicyna z alaniną), utworzy się dipeptyd z charakterystycznym wiązaniem peptydowym.