Bloki konfiguracyjne w układzie okresowym
Układ okresowy to nie tylko grupy i okresy - można w nim wyróżnić także bloki konfiguracyjne (energetyczne), które grupują pierwiastki o podobnej konfiguracji elektronów walencyjnych. Dzięki nim łatwiej zrozumiesz, jak elektrony układają się w atomach.
Blok s zawiera pierwiastki z 1. i 2. grupy oraz hel. Atomy tych pierwiastków mają jedną podpowłokę zapełnioną 1 lub 2 elektronami. Z kolei blok p obejmuje pierwiastki z grup 13-18 (oprócz helu) i charakteryzuje się dwiema podpowłokami: całkowicie zapełnioną s oraz p z 1-6 elektronami.
Pierwiastki z grup 3-12 należą do bloku d. Ich atomy mają zapełnioną podpowłokę s jednym lub dwoma elektronami, a kolejne elektrony uzupełniają wewnętrzną podpowłokę d. Natomiast blok f tworzą lantanowce i aktynowce, gdzie po zapełnieniu powłok zewnętrznych, kolejne elektrony zapełniają podpowłokę f.
Wskazówka: Numer okresu w układzie okresowym odpowiada liczbie powłok elektronowych w atomie (z wyjątkiem palladu). Dla pierwiastków z grup 1-12 liczba elektronów walencyjnych równa się numerowi grupy, a dla grup 13-18 jest to numer grupy pomniejszony o 10 (wyjątkiem jest hel).
Aby ustalić konfigurację elektronową (np. manganu), najpierw określamy położenie pierwiastka w układzie okresowym i ustalamy symbole kolejnych podpowłok. Następnie zapisujemy kolejne podpowłoki z liczbą elektronów: 1s² 2s² 2p⁶ 3s² 3p⁶ 4s² 3d⁵.