Język polski
Biologia
Chemia
Geografia
Historia
Aparat ruchu
Układ wydalniczy
Komórka
Bakterie i wirusy. organizmy beztkankowe
Genetyka klasyczna
Badania przyrodnicze
Ekologia
Organizm człowieka jako funkcjonalna całość
Metabolizm
Genetyka molekularna
Układ pokarmowy
Proste zwierzęta bezkręgowe
Genetyka
Rozmnażanie i rozwój człowieka
Chemiczne podstawy życia
Pokaż wszystkie tematy
Układ okresowy pierwiastków chemicznych
Efekty energetyczne i szybkość reakcji chemicznych
Węglowodory
Reakcje chemiczne w roztworach wodnych
Pochodne węglowodorów
Stechiometria
Gazy i ich mieszaniny
Świat substancji
Budowa atomu a układ okresowy pierwiastków chemicznych
Kwasy
Sole
Wodorotlenki a zasady
Systematyka związków nieorganicznych
Roztwory
Reakcje utleniania-redukcji. elektrochemia
Pokaż wszystkie tematy
24
0
Ania
20.11.2025
Chemia
Ketony i Aldehydy
792
•
20 lis 2025
•
Ania
@ani_wordly
Aldehydy i ketony to związki organiczne zawierające grupę karbonylową (C=O),... Pokaż więcej
Aldehydy mają grupę karbonylową na końcu łańcucha węglowego , podczas gdy ketony - w środku . To kluczowa różnica, która determinuje wszystkie ich właściwości!
Nazewnictwo aldehydów jest proste - końcówka "-al" (metanal, etanal, propanal). Ketony nazywasz z końcówką "-on" i numerujesz pozycję grupy karbonylowej . Pamiętaj, że aceton to potoczna nazwa propanonu.
Możesz spotkać różne typy: aldehydy i ketony alifatyczne (łańcuch prosty), aromatyczne (z pierścieniem benzenowym) czy cykliczne. Każdy typ ma swoje charakterystyczne właściwości.
Wskazówka: Formalina to 40% roztwór metanalu w wodzie - często używana jako środek dezynfekujący!
Aldehydy otrzymujesz głównie przez utlenianie alkoholi pierwszorzędowych, a ketony - przez utlenianie alkoholi drugorzędowych. To logiczne - struktura produktu odzwierciedla strukturę substratu!
Do wykrywania aldehydów służą dwie klasyczne próby. Próba Tollensa z OH daje charakterystyczne "srebrne lustro" na ściankach probówki. Próba Trommera z Cu(OH)₂ tworzy ceglastoczerwony osad Cu₂O.
Ketony nie reagują z tymi odczynnikami - dlatego próby te doskonale odróżniają aldehydy od ketonów. Wyjątek stanowi próba jodoformowa, która wykrywa ketony metylowe .
Reakcja Kuczierowa pozwala otrzymać aldehydy i ketony z alkinów przy użyciu H₂SO₄ i soli rtęci. To ważna metoda syntezy w chemii organicznej.
Pamiętaj: Aldehydy łatwo się utleniają (stąd pozytywne próby), ketony są bardziej odporne na utlenianie!
Izomeria szkieletowa występuje między związkami o tym samym wzorze molekularnym ale różnej budowie łańcucha. Na przykład butanal i 2-metylopropanal to izomery szkieletowe.
Jeszcze ciekawsza jest izomeria funkcyjna - aldehydy i ketony o tej samej liczbie atomów węgla są swoimi izomerami funkcyjnymi. Butanal (aldehyd) i butan-2-on (keton) mają wzór C₄H₈O.
Próba Trommera świetnie rozróżnia te dwie grupy związków. Aldehydy redukują Cu(OH)₂ do ceglastoczerwnego Cu₂O, a ketony dają tylko czarny osad z rozkładu wodorotlenku miedzi.
Redukcja grupy karbonylowej wodorem przekształca aldehydy w alkohole pierwszorzędowe, a ketony w drugorzędowe. To odwrotność reakcji ich otrzymywania!
Wskazówka do matury: Zawsze pamiętaj o różnicach w reaktywności - aldehydy są bardziej reaktywne niż ketony!
Nasz asystent AI jest specjalnie dostosowany do potrzeb uczniów. W oparciu o miliony treści, które mamy na platformie, możemy udzielać uczniom naprawdę znaczących i trafnych odpowiedzi. Ale nie chodzi tylko o odpowiedzi, towarzysz prowadzi również uczniów przez codzienne wyzwania związane z nauką, ze spersonalizowanymi planami nauki, quizami lub treściami na czacie i 100% personalizacją opartą na umiejętnościach i rozwoju uczniów.
Aplikację możesz pobrać z Google Play i Apple Store.
Tak, masz całkowicie darmowy dostęp do wszystkich notatek w aplikacji, możesz w każdej chwili rozmawiać z Ekspertami lub ich obserwować. Możesz użyć punktów, aby odblokować pewne funkcje w aplikacji, które również możesz otrzymać za darmo. Dodatkowo oferujemy usługę Knowunity Premium, która pozwala na odblokowanie większej liczby funkcji.
App Store
Google Play
Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.
Stefan S
użytkownik iOS
Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.
Samantha Klich
użytkownik Androida
Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.
Anna
użytkownik iOS
Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷
Patrycja
użytkowniczka iOS
Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.
Szymon
użytkownik Android
Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄
Szymon
użytkownik iOS
Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!
Kuba T
użytkownik Androida
W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.
Kriss
użytkownik Androida
Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍
Gosia
użytkowniczka Android
Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)
Sara
użytkowniczka iOS
Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙
Krzysztof
użytkownik Android
Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.
Oliwia
użytkowniczka iOS
Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.
Stefan S
użytkownik iOS
Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.
Samantha Klich
użytkownik Androida
Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.
Anna
użytkownik iOS
Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷
Patrycja
użytkowniczka iOS
Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.
Szymon
użytkownik Android
Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄
Szymon
użytkownik iOS
Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!
Kuba T
użytkownik Androida
W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.
Kriss
użytkownik Androida
Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍
Gosia
użytkowniczka Android
Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)
Sara
użytkowniczka iOS
Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙
Krzysztof
użytkownik Android
Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.
Oliwia
użytkowniczka iOS
Ania
@ani_wordly
Aldehydy i ketony to związki organiczne zawierające grupę karbonylową (C=O), które często spotykasz w życiu codziennym - od acetonu do formaliny. Różnią się położeniem tej grupy w cząsteczce, co wpływa na ich właściwości i reakcje chemiczne.
Dostęp do wszystkich materiałów
Popraw swoje oceny
Dołącz do milionów studentów
Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.
Aldehydy mają grupę karbonylową na końcu łańcucha węglowego , podczas gdy ketony - w środku . To kluczowa różnica, która determinuje wszystkie ich właściwości!
Nazewnictwo aldehydów jest proste - końcówka "-al" (metanal, etanal, propanal). Ketony nazywasz z końcówką "-on" i numerujesz pozycję grupy karbonylowej . Pamiętaj, że aceton to potoczna nazwa propanonu.
Możesz spotkać różne typy: aldehydy i ketony alifatyczne (łańcuch prosty), aromatyczne (z pierścieniem benzenowym) czy cykliczne. Każdy typ ma swoje charakterystyczne właściwości.
Wskazówka: Formalina to 40% roztwór metanalu w wodzie - często używana jako środek dezynfekujący!
Dostęp do wszystkich materiałów
Popraw swoje oceny
Dołącz do milionów studentów
Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.
Aldehydy otrzymujesz głównie przez utlenianie alkoholi pierwszorzędowych, a ketony - przez utlenianie alkoholi drugorzędowych. To logiczne - struktura produktu odzwierciedla strukturę substratu!
Do wykrywania aldehydów służą dwie klasyczne próby. Próba Tollensa z OH daje charakterystyczne "srebrne lustro" na ściankach probówki. Próba Trommera z Cu(OH)₂ tworzy ceglastoczerwony osad Cu₂O.
Ketony nie reagują z tymi odczynnikami - dlatego próby te doskonale odróżniają aldehydy od ketonów. Wyjątek stanowi próba jodoformowa, która wykrywa ketony metylowe .
Reakcja Kuczierowa pozwala otrzymać aldehydy i ketony z alkinów przy użyciu H₂SO₄ i soli rtęci. To ważna metoda syntezy w chemii organicznej.
Pamiętaj: Aldehydy łatwo się utleniają (stąd pozytywne próby), ketony są bardziej odporne na utlenianie!
Dostęp do wszystkich materiałów
Popraw swoje oceny
Dołącz do milionów studentów
Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.
Izomeria szkieletowa występuje między związkami o tym samym wzorze molekularnym ale różnej budowie łańcucha. Na przykład butanal i 2-metylopropanal to izomery szkieletowe.
Jeszcze ciekawsza jest izomeria funkcyjna - aldehydy i ketony o tej samej liczbie atomów węgla są swoimi izomerami funkcyjnymi. Butanal (aldehyd) i butan-2-on (keton) mają wzór C₄H₈O.
Próba Trommera świetnie rozróżnia te dwie grupy związków. Aldehydy redukują Cu(OH)₂ do ceglastoczerwnego Cu₂O, a ketony dają tylko czarny osad z rozkładu wodorotlenku miedzi.
Redukcja grupy karbonylowej wodorem przekształca aldehydy w alkohole pierwszorzędowe, a ketony w drugorzędowe. To odwrotność reakcji ich otrzymywania!
Wskazówka do matury: Zawsze pamiętaj o różnicach w reaktywności - aldehydy są bardziej reaktywne niż ketony!
Nasz asystent AI jest specjalnie dostosowany do potrzeb uczniów. W oparciu o miliony treści, które mamy na platformie, możemy udzielać uczniom naprawdę znaczących i trafnych odpowiedzi. Ale nie chodzi tylko o odpowiedzi, towarzysz prowadzi również uczniów przez codzienne wyzwania związane z nauką, ze spersonalizowanymi planami nauki, quizami lub treściami na czacie i 100% personalizacją opartą na umiejętnościach i rozwoju uczniów.
Aplikację możesz pobrać z Google Play i Apple Store.
Tak, masz całkowicie darmowy dostęp do wszystkich notatek w aplikacji, możesz w każdej chwili rozmawiać z Ekspertami lub ich obserwować. Możesz użyć punktów, aby odblokować pewne funkcje w aplikacji, które również możesz otrzymać za darmo. Dodatkowo oferujemy usługę Knowunity Premium, która pozwala na odblokowanie większej liczby funkcji.
24
Inteligentne Narzędzia NOWE
Przekształć te notatki w: ✓ 50+ Pytań Testowych ✓ Interaktywne Fiszki ✓ Pełny Egzamin Próbny ✓ Plany Eseju
Zgłębiaj właściwości, budowę i reakcje alkinów, w tym ich izomery i reakcje spalania. Dowiedz się, jak tworzyć nazwy alkinów oraz poznaj ich wzory strukturalne i ogólne. Idealne dla studentów chemii poszukujących zrozumienia węglowodorów nienasyconych.
ChemiaZgłębiaj budowę i podział wyższych kwasów karboksylowych, w tym kwasów nasyconych i nienasyconych. Dowiedz się, jak reagują z metalami, tlenkami oraz zasadami. Idealne dla studentów chemii, którzy chcą zrozumieć właściwości i zastosowania kwasów karboksylowych.
ChemiaZgłębiaj właściwości, metody otrzymywania oraz reakcje wodorotlenków metali. Dowiedz się o ich rozpuszczalności, reakcjach z kwasami i zasadami oraz o wodorotlenkach amfoterycznych. Idealne dla uczniów chemii na poziomie średnim.
ChemiaZgłębiaj właściwości i zastosowania tlenków w chemii. Ta notatka dla uczniów liceum/technikum omawia tlenki, ich klasyfikację (kwasowe, zasadowe, amfoteryczne) oraz metody ich otrzymywania. Idealna do nauki przed egzaminem z chemii rozszerzonej.
ChemiaZgłębiaj właściwości i reakcje węglowodorów: alkany, alkeny i alkiny. Dowiedz się o metodach ich otrzymywania, typach reakcji, izomerii oraz zastosowaniach. Idealne dla studentów chemii, którzy chcą zrozumieć kluczowe koncepcje związane z węglowodorami.
ChemiaZgłębiaj mechanizmy substytucji elektrofilowej w związkach aromatycznych, takich jak benzen. Dowiedz się o cyklicznej budowie, hybrydyzacji sp² oraz reakcjach nitrowania i sulfonowania. Idealne dla studentów chemii organicznej, którzy chcą zrozumieć kluczowe procesy w chemii aromatycznej.
ChemiaApp Store
Google Play
Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.
Stefan S
użytkownik iOS
Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.
Samantha Klich
użytkownik Androida
Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.
Anna
użytkownik iOS
Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷
Patrycja
użytkowniczka iOS
Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.
Szymon
użytkownik Android
Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄
Szymon
użytkownik iOS
Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!
Kuba T
użytkownik Androida
W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.
Kriss
użytkownik Androida
Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍
Gosia
użytkowniczka Android
Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)
Sara
użytkowniczka iOS
Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙
Krzysztof
użytkownik Android
Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.
Oliwia
użytkowniczka iOS
Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.
Stefan S
użytkownik iOS
Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.
Samantha Klich
użytkownik Androida
Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.
Anna
użytkownik iOS
Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷
Patrycja
użytkowniczka iOS
Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.
Szymon
użytkownik Android
Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄
Szymon
użytkownik iOS
Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!
Kuba T
użytkownik Androida
W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.
Kriss
użytkownik Androida
Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍
Gosia
użytkowniczka Android
Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)
Sara
użytkowniczka iOS
Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙
Krzysztof
użytkownik Android
Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.
Oliwia
użytkowniczka iOS
