Okresy półtrwania i zastosowania promieniotwórczości
Izotopy promieniotwórcze przechodzą przez serie przemian alfa i beta, aż do momentu utworzenia stabilnego izotopu. Proces ten nazywamy szeregiem promieniotwórczym.
Czas połowicznego rozpadu T1/2 to kluczowe pojęcie - oznacza czas, w którym rozpadowi ulega połowa masy początkowej danego izotopu. Różne pierwiastki mają bardzo różne okresy półtrwania - od milionowych części sekundy jakpolon−244:0,000015s do miliardów lat uran−238:4,5mldlat.
Znając czas połowicznego rozpadu węgla-14 (5730 lat), archeolodzy mogą określić wiek znalezisk organicznych. Ta metoda nazywa się datowaniem węglowym i jest powszechnie stosowana w badaniach archeologicznych.
Oprócz naturalnej promieniotwórczości istnieje też promieniotwórczość sztuczna - wymuszone reakcje rozpadu. Dwie najważniejsze reakcje jądrowe to: fuzja jądrowa (łączenie jąder) oraz rozszczepienie jądrowe (rozpad jądra na części o podobnych masach). Rozszczepienie może prowadzić do reakcji łańcuchowej, gdy uwolnione neutrony powodują kolejne rozpady.
🔍 Ciekawostka fizyczna: Reakcja łańcuchowa jest podstawą działania elektrowni jądrowych, gdzie kontrolowane rozszczepienie uranu pozwala uzyskać ogromne ilości energii z niewielkiej ilości paliwa!