Teoria Brønsteda-Lowry'ego: Kwasy i zasady jako dawcy i biorcy protonów
W tej teorii wszystko kręci się wokół protonu wodoru (H⁺). Kwas Brønsteda-Lowry'ego to substancja, która może oddać (przekazać) proton - jest więc protonodawcą. Z kolei zasada to substancja, która potrafi przyjąć proton - działa jako protonobiorca.
Kiedy kwas oddaje proton zasadzie, sam staje się zasadą (bo może teraz przyjąć proton). Podobnie zasada po przyjęciu protonu staje się kwasem (bo może oddać proton). Takie pary nazywamy sprzężonymi parami kwas-zasada.
Spójrzmy na przykłady: w reakcji HSO₄⁻ + H₂O ⟶ SO₄²⁻ + H₃O⁺, HSO₄⁻ działa jako kwas (oddaje proton), a woda jako zasada (przyjmuje proton). Po reakcji powstaje SO₄²⁻ (sprzężona zasada) i H₃O⁺ (sprzężony kwas).
Wskazówka: Zawsze sprawdzaj bilans ładunków w równaniu reakcji! Jeśli suma ładunków po lewej stronie równa się sumie po prawej, równanie jest zbilansowane.
Inne przykłady: HCO₃⁻ + H₂O ⟶ H₂CO₃ + OH⁻ (woda jako kwas) oraz NH₃ + H₂O ⟶ NH₄⁺ + OH⁻ (woda jako zasada). Teoria ta pozwala zrozumieć, że niektóre substancje, jak woda, mogą działać zarówno jako kwas, jak i zasada, w zależności od drugiego reagenta.