Tlenki - wzory i nazwy
Wzory tlenków zapisujemy łącząc symbol pierwiastka z symbolem tlenu (O). Wartościowość tlenu w tlenkach wynosi zazwyczaj -II. Aby prawidłowo zapisać wzór tlenku, musisz znać wartościowość drugiego pierwiastka.
Nazwy tlenków tworzymy według schematu: "tlenek [nazwa pierwiastka] [(wartościowość w nawiasie, jeśli ma kilka wartościowości)]". Na przykład, SO₂ to tlenek siarki (IV), a Na₂O to po prostu tlenek sodu, bo sód ma stałą wartościowość.
Wśród najważniejszych tlenków znajdziesz: SiO₂ (tlenek krzemu (IV)), CO₂ (tlenek węgla (IV)), ZnO (tlenek cynku), CuO (tlenek miedzi (II)), Fe₂O₃ (tlenek żelaza (III)), MgO (tlenek magnezu) i Al₂O₃ (tlenek glinu).
Wskazówka: Aby łatwo obliczyć wartościowość tlenków, pamiętaj o zasadzie "krzyżowania wartościowości" - wartościowość tlenu (-II) i drugiego pierwiastka zapisuje się w indeksie dolnym przy symbolu przeciwnego pierwiastka, ale bez znaku.
Niektóre pierwiastki, jak azot, tworzą wiele różnych tlenków o różnych wartościowościach: N₂O (tlenek azotu (I)), NO (tlenek azotu (II)), N₂O₃ (tlenek azotu (III)), NO₂ (tlenek azotu (IV)) i N₂O₅ (tlenek azotu (V)). Podobnie siarka wartościowość może mieć IV (SO₂) lub VI (SO₃).
Metale zazwyczaj mają stałą wartościowość w tlenkach - na przykład wartościowość sodu (Na) to I, a wartościowość magnezu to II. Z kolei fluor ma wartościowość -I, co sprawia, że jego tlenki mają nieco inną strukturę niż większość innych.